Twents Carmel College

Les 39: spreekwoorden, uitdrukkingen en gezegdes

Les 39: spreekwoorden, uitdrukkingen en gezegdes
1 / 39
next
Slide 1: Slide
NederlandsSecundair onderwijs

This lesson contains 39 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.

Items in this lesson

Les 39: spreekwoorden, uitdrukkingen en gezegdes

Slide 1 - Slide

Even een opwarmertje...

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Video

Welk spreekwoord gebruik jij wel eens en wat betekent het?

Slide 4 - Open question

Misschien heb je helemaal geen spreekwoord opgeschreven bij de vorige vraag, want een spreekwoord is niet hetzelfde als een uitdrukkig of gezegde. Zie hier het verschil:

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Slide

Eens kijken wat je onthouden hebt...

Sleep de kenmerken op de volgende slide naar het juiste begrip.

Slide 7 - Slide

Spreekwoord
Uitdrukking
Gezegde
Algemene 
levenswijsheid
Altijd een zinsdeel
Geen werkwoord
Vaste verbinding van woorden
Onveranderlijk
aangepaste formulering
O en PV
kunnen aangepast worden

Slide 8 - Drag question

Dat was de theorie, maar kan je ze nu ook herkennen?
Quizen maar...
(Je mag de groene kaders in je boek gebruiken p 335 en 336.)

Slide 9 - Slide

Gaat het hier om een spreekwoord, een uitdrukking of een gezegde?
"Jong geleerd, is oud gedaan."
A
Spreekwoord
B
Uitdrukking
C
Gezegde

Slide 10 - Quiz

Gaat het hier om een spreekwoord, een uitdrukking of een gezegde?
"Het loont de moeite."
A
Spreekwoord
B
Uitdrukking
C
Gezegde

Slide 11 - Quiz

Gaat het hier om een spreekwoord, een uitdrukking of een gezegde?
"Met man en macht"
A
Spreekwoord
B
Uitdrukking
C
Gezegde

Slide 12 - Quiz

Gaat het hier om een spreekwoord, een uitdrukking of een gezegde?
"van jetje geven"
A
Spreekwoord
B
Uitdrukking
C
Gezegde

Slide 13 - Quiz

Gaat het hier om een spreekwoord, een uitdrukking of een gezegde?
"Joost mag het weten."
A
Spreekwoord
B
uitdrukking
C
Gezegde

Slide 14 - Quiz

Gaat het hier om een spreekwoord, een uitdrukking of een gezegde?
"Het gelag betalen"
A
Spreekwoord
B
Uitdrukking
C
Gezegde

Slide 15 - Quiz

Gaat het hier om een spreekwoord, een uitdrukking of een gezegde?
"beter laat dan nooit"
A
Spreekwoord
B
Uitdrukking
C
Gezegde

Slide 16 - Quiz

Gaat het hier om een spreekwoord, een uitdrukking of een gezegde?
"Tot in de kleine uurtjes"
A
Spreekwoord
B
Uitdrukking
C
Gezegde

Slide 17 - Quiz

Weet je nog met welk 'spreekwoord' je zelf begonnen was? Noteer het hieronder nog eens opnieuw en noteer tussen haakjes of het een spreekwoord, een uitdrukking of gezegde is.

Slide 18 - Open question

Maak nu opdracht 5 op p 336 in je werkboek.

- Gaat het om een spreekwoord, een uitdrukking of een gezegde?
- Noteer de betekenis in de laatste kolom.

Slide 19 - Slide

Spreekwoorden en uitdrukkingen zoek je in het woordenboek op op het eerste trefwoord.

Slide 20 - Slide

Bijvoorbeeld:
"Honger maakt rauwe bonen zoet"--> trefwoord = honger
"Het loopt de spuigaten uit." --> trefwoord = spuigaten

Slide 21 - Slide

Ga naar het online spreekwoordenboek door op de link op de volgende slide te klikken. 
1) Zoek de betekenis op van de gevraagde spreekwoorden, uitdrukkingen en gezegdes.
2) Vermeld tussen haakjes of het een spreekwoord (SW), uitdrukking (UD) of gezegde (G) is.

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Link

De pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet.

Slide 24 - Open question

Een koekje van eigen deeg

Slide 25 - Open question

Stille waters hebben diepe gronden.

Slide 26 - Open question

iets uit de mouw schudden

Slide 27 - Open question

Zoek een leuk spreekwoord, een gezegde of een uitdrukking op en probeer het uit te beelden. Maak een foto van het resultaat en post het op de volgende slide.

Slide 28 - Slide

Upload je foto hier.

Slide 29 - Open question

Kijk even naar volgend filmpje...

Slide 30 - Slide

Slide 31 - Video

Figuurlijk taalgebruik
SW, UD en G zijn ook voorbeelden van figuurlijk taalgebruik. Net zoals bij 'drijfzand' (wat niet letterlijk zand is waarop je blijft drijven) dansen de muizen ook niet echt op tafel als de kat van huis is.

Slide 32 - Slide

Creatief met taal
Door te spelen met de letterlijke en figuurlijke betekenis kan je soms een grappig effect creëren zoals in de video van het drijfzand. 

Slide 33 - Slide

Slide 34 - Video

Etymologie
= de wetenschap die de oorsprong en de geschiedenis van woorden opspoort.
Je zoekt de oorsprong en geschiedenis van woorden op in een etymologisch woordenboek.

Slide 35 - Slide

Ga nu zelf aan de slag met oefening 12 op p 343.
1) Je bespreekt het spreekwoord, de uitdrukking, het gezegde dat overeenkomt met je klasnummer. bv. Is je klasnummer 8, dan bespreek je 8 'zijn gram halen'.
2) Maak een korte presentatie met powerpoint.
3) Je presentatie bevat: 
              a. de betekenis
              b. de oorsprong
              c. een link met de actualiteit

Slide 36 - Slide

Voorbereiding
Je kan je opdracht voorbereiden aan de hand van p 343 - 344 in je werkboek. Volg de verschillende stappen zodat je niets vergeet.

Slide 37 - Slide

Uploaden
Vooraleer je je presentatie uploadt in de uploadzone van Smartschool, vul je de zelfevaluatie in in je werkboek!

Slide 38 - Slide

Veel succes!

Slide 39 - Slide