Brecht

• Culturele en kunstzinnige vorming
• Voortgezet speciaal onderwijs

Toneel = leren

Ook in het theater waren critici van oorlog, nationaal socialisme en fascisme te vinden. Een van hen was Bertolt Brecht. Hij bedacht een vorm van theater die de toeschouwer wilde laten nadenken over de samenleving (van Duitsland in de jaren 30)

Episch theater

Brecht had een grote hekel aan het lijsttoneel, waar een illusie wordt gecreëerd om het publiek zoveel mogelijk bij het verhaal en de personages te betrekken. Door die illusie vergat het publiek de wereld buiten het theater en dat was juist niet de bedoeling. 

Episch theater

Brecht wil juist zo min mogelijk inleving, zodat het publiek meer tot nadenken wordt aangezet. Wanneer je iets vanaf een afstandje beschouwt, kun je er kritischer naar kijken en een objectief oordeel vellen. Daarom moet het overduidelijk zijn dat het 'maar' toneel is, zodat Brecht een maatschappijkritische kijk kan overbrengen

Episch theater

Om extra te benadrukken dat het maar toneel is, maakt Brecht zoveel mogelijk gebruik van vervreemdingsaspecten. Voorbeelden: Hij laat de acteurs zich rechtstreeks tot het publiek richten, soms is er een ceremoniemeester die een inleiding geeft op het stuk, decorwisselingen zijn zichtbaar voor het publiek en er wordt gebruik gemaakt van gekke maskers en grime

Bekijk het volgende fragment van de Drie stuivers opera van Brecht. Hoe bereikt Brecht dat het publiek zich vooral niet kan inleven?

0

Noem zoveel mogelijk vervreemdingaspecten die Brecht hier gebruikt heeft

Waarom heeft Brecht zo'n hekel aan het lijsttoneel?

Wat is geen vervreemdingseffect?

1. overdreven grime
2. realistisch decor
3. acteur richt zich tot publiek
4. zichtbare decor wisselingen

Opdracht 11

Luister naar het kanonnenlied uit de Driestuiveropera, in een opname voor de filmversie uit die tijd. In eerste instantie lijkt het een zeer opgewekt lied. 

Tekst

11a. Is het echt zo vrolijk, of is het toch anders bedoeld?

Leg uit waarom componist Kurt Weil dit soort muziek gebruikt heeft en welk effect het op de luisteraar heeft.

11b. Beschrijf wat volgens jou uit het lied blijkt over het idee dat Brecht als jonge militair gekregen had over soldaten in WO1 en noem de tekst waar je dit uit haalt.

1933

Brecht vluchtte uit Duitsland voor het nazisme, toen het hem te heet onder de voeten werd, nadat hij zich via zijn stukken kritisch had opgesteld tegenover de nationaal socialistische ideologie. Op Braodway (het toen ook al zeer levendige theaterdistrict in New York) was zijn ''Treepenny Opera'' inmiddels een groot succes en sommige songs waren al gauw tot ware standards uitgegroeid, die de grote artiesten zongen en nog altijd zingen.

Zoals 'Mack The Knife'. Toch vond hij Amerika niks; de mensen deden hem er veel te gemakkelijk over kunst en diens invloed op de maatschappij.