4.2 hoge inkomens tegenover lage inkomens

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

2.1 hoge inkomens tegenover lage inkomens

Inkomens: hoog tegenover laag

Je kunt uitleggen hoe inkomensverschillen groter en kleiner kunnen worden.

Hetzelfde bedrag erbij of eraf

Stel, iedereen gaat er met hetzelfde bedrag op vooruit. Dan blijven de verschillen tussen de hoge en lage inkomens in euro’s hetzelfde. Maar naar verhouding (dus in procenten) krijgen de mensen met een laag inkomen er meer bij dan de mensen met een hoog inkomen. Dit heet nivellering. 

Je spreekt van denivellering als de inkomensverschillen naar verhouding groter worden.

Hetzelfde percentage erbij

Stel, een huisarts krijgt er 1 procent loon bij. Dit gaat om meer geld dan wanneer iemand met een minimumloon er 1 procent bij krijgt. Toch veranderen de inkomensverhoudingen niet. De verhouding tussen een hoog en een laag inkomen blijft gelijk als beide inkomens met hetzelfde percentage veranderen.

   Uitkeringen van de overheid

Sociale uitkeringen, toeslagen en subsidies gaan meestal naar mensen met een laag inkomen. Ze worden betaald van belastinggeld en sociale premies. Belastinggeld en sociale premies drukken het zwaarst op mensen met een hoog inkomen. En door de uitkeringen en toeslagen gaan mensen met een laag inkomen er in procenten meer op vooruit dan mensen met een hoog inkomen. Er is sprake van nivellering.

Pro

Progressieve belastingheffing

Hoe hoger het loon, hoe hoger de loonheffing. De loonheffing gaat zelfs sneller omhoog dan het loon. Want in box 1 betaal je over de eerste schijf van je inkomen een lager percentage belasting dan over de tweede schijf. 

Progressieve belastingheffing leidt tot nivellering van de inkomens. Onder mensen met hoge inkomens of een groot vermogen komt vaak belastingvlucht voor. Zij zetten dan witgeld (waarover belasting is betaald) om in zwartgeld (illegale belastingontduiking) en in grijsgeld (belastingontwijking).

Aftrekposten

Huiseigenaren mogen de hypotheekrente aftrekken van hun belastbaar inkomen in box 1. Zij hebben een belastingvoordeel door deze aftrekpost. Dat belastingvoordeel is bij mensen met een hoog inkomen naar verhouding groter dan bij mensen met een laag inkomen. De overheid treft maatregelen om de denivellering bij hypotheekrenteaftrek te verkleinen.