Paragraaf 2 Particulier en collectief

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Collectieve sector

Collectieve sector

Collectieve sector =

overheid en sociale zekerheidinstellingen

• geen winstdoel

Particuliere sector =

bedrijven en burgers

• winstdoel

Collectieve en particuliere sector

Collectieve sector zorgt:

• de productie van de     overheid
• de sociale zekerheid

toepassing: solidariteitsbeginsel.

Collectieve sector wordt betaald van:

• belastinggeld
• sociale premies

Solidariteitsbeginsel

Solidariteitsbeginsel

• = iedereen moet een gedeelte van het inkomen af staan voor mensen met een laag of geen inkomen

collectieve sector zijn werkzaam

• ambtenaren ( waterschappen, gemeenten, provincies, rijk)
• werknemers van instellingen voor sociale zekerheid (uwv bijvoorbeeld)
• werknemers van gesubsidieerde instellingen ( museums)

Bedrijven in de particuliere sector

moeten zich houden aan regels van de overheid.

bijvoorbeeld

• verbod op afspraken met concurrenten ( kartel)
• verbod op fusies die ervoor zorgen dat er geen concurrentie meer is
• wet product aansprakelijkheid

Kartel

Verboden prijsafspraken = kartel

Reden → onderlinge concurrentie beperken

Fusie

Bij een fusie vormen twee bedrijven samen 1 nieuw bedrijf. 

Wat zijn de voordelen?

Wet product aansprakelijkheid

Wet product aansprakelijkheid = die regelt dat de fabrikant aansprakelijk is voor de schade van een gebrekkig product

Gevolgschade: schade die ontstaat aan andere producten door een gebrekkig product.

deregulering 

minder regels voor bedrijven

regulering

opleggen van regels

Begrippen

nationalisatie 

Het overgaan van bedrijven of instellingen van de particuliere naar de collectieve sector. 

Privatisering

Activiteiten overhevelen van de collectieve sector naar de particuliere sector.

Voorbeeld

NS- PTT POST

Wat zijn kenmerken van de collectieve sector? Kies het juiste antwoord.

1. Bedrijven willen winst maken
2. Collectief wordt betaald door overheid met belastinggeld
3. Bedrijven zijn geprivatiseerd
4. Producten en diensten zijn gratis

Basisscholen maken deel uit van de collectieve sector.

1. Juist
2. Onjuist

Supermarkten maken deel uit van de collectieve sector.

1. Juist
2. Onjuist

Belastingdienst maakt deel uit van de collectieve sector.

1. Juist
2. Onjuist

Rijscholen maken deel uit van de collectieve sector.

1. Juist
2. Onjuist

Jouw gezin maakt deel uit van de collectieve sector.

1. Juist
2. Onjuist

Wat wordt betaald van sociale premies?

1. Salaris ambtenaren
2. Politie
3. Subsidies
4. Werkloosheidsuitkering

Baliemedewerkers op het stadhuis zijn ambtenaren.

1. Juist
2. Onjuist

Docenten zijn ambtenaren.

1. Juist
2. Onjuist

Treinconducteurs zijn ambtenaren.

1. Juist
2. Onjuist

Welke afspraken tussen bedrijven zijn verboden, in verband met kartelvorming?

1. Afspraken over het ophalen van afval
2. Afspraken over verkoopprijzen
3. Afspraken over vrije dagen medewerkers

Wat gebeurt er als de overheid subsidie gaat geven aan de producenten van deze panelen? Zet in de juiste volgorde.

Mensen gaan panelen aanschaffen

Meer werk voor producenten

Producent krijgt subsidie

Mensen hoeven minder te betalen

Afspraken tussen bedrijven om de concurrentie te verminderen

1. fusie
2. kartel
3. nationalisatie
4. privatisering

Afspraken tussen bedrijven om de concurrentie te verminderen

1. fusie
2. kartel
3. nationalisatie
4. privatisering

Huiswerk paragraaf 5.2

3-4 -  6  tot met 10

Je werk 10 minuten in stilte