Prinsjesdag 2023

• Burgerschap
• Mens & Maatschappij
• Praktijkonderwijs
• Speciaal Onderwijs
• Voortgezet speciaal onderwijs
• MBO
• HBO
• Beroepsopleiding

Introduction

Prinsjesdag 2023 30 minuten excl. verwerkingsopdracht(-en) mens & maatschappij burgerschap

Instructions

Dit is een interactieve les. Geef deze les klassikaal met of zonder devices.

Met devices:

Leerlingen doen mee met een tablet of laptop. Om mee te doen met de les gaan zij naar www.lessonup.app of gebruiken ze de LessonUp app. Hier hebben zij van tevoren geen account voor nodig. Het enige wat de leerling op deze website/app doet, is de zescijferige code invullen die links onderaan de les staat wanneer je op de rode knop 'start les' hebt gedrukt. Vervolgens vullen zij hun eigen naam in.

Zonder devices:

Klik op 'start les' om de les te starten. Links onderin naast de code zie je de knop 'devices in de klas'. Vink deze knop uit. Alle interactieve vragen zoals openvragen, mindmaps en sleepvragen kun je nu klassikaal behandelen.

De verwerkingsopdrachten aan het eind van de les zijn naar eigen inzicht in te zetten.

Prinsjesdag

2023

Legenda

Iconen

Sleepvraag

Video op volgende slide

Quiz start op volgende slide

Schrijfopdracht

Infographic

Out of the box

Filmopdracht

Na deze les...

Lesdoel

•  weet je wat en wanneer Prinsjesdag is
• kan je uitleggen wat de troonrede is en wie deze voorleest
• weet je wat er in het koffertje van de Minister van Financiën zit
• kan je uitleggen wat er in de Rijksbegroting staat
• weet je wat de Miljoenennota is en kan je vertellen welke onderdelen jij belangrijk vindt

Welke begrippen horen NIET bij Prinsjesdag?

Voorkennis

Hoedjes

Kroon

Troonrede

Miljoenennota

Stembiljetten

Rijksbegroting

Koffertje

Referendum

Minister van Financiën

Bordesfoto

Wat is Prinsjesdag eigenlijk?

Video

Prinsjesdag...

Samengevat

Prinsjesdag is altijd op de derde dinsdag in september. De vakantie is voorbij en het nieuwe werkjaar van de regering start.

Prinsjesdag...

Samengevat

Prinsjesdag is altijd op de derde dinsdag in september. De vakantie is voorbij en het nieuwe werkjaar van de regering start.

In de Ridderzaal leest de Koning de troonrede voor. Met de troonrede gaat de Koning in op de plannen van de regering voor het komende jaar.

Prinsjesdag...

Samengevat

In de Ridderzaal leest de Koning de troonrede voor. Met de troonrede gaat de Koning in op de plannen van de regering voor het komende jaar.

Prinsjesdag is altijd op de derde dinsdag in september. De vakantie is voorbij en het nieuwe werkjaar van de regering start.

Na de troonrede gaat de Minister van Financiën naar de Tweede Kamer met een koffertje. In dat koffertje zitten de Rijksbegroting en de Miljoenennota.

Prinsjesdag...

Samengevat

In de Ridderzaal leest de Koning de troonrede voor. Met de troonrede gaat de Koning in op de plannen van de regering voor het komende jaar.

Prinsjesdag is altijd op de derde dinsdag in september. De vakantie is voorbij en het nieuwe werkjaar van de regering start.

Na de troonrede gaat de Minister van Financiën naar de Tweede Kamer met een koffertje. In dat koffertje zitten de Rijksbegroting en de Miljoenennota.

De Rijksbegroting beschrijft de uitgaven, inkomsten en verplichtingen voor het komende jaar. De Miljoenennota laat zien hoeveel geld er binnenkomt en hoeveel geld wordt uitgegeven. In de Miljoenennota staat ook hoe het geld zal worden verdeeld.

Weet je het nog allemaal?

Quiz

Wanneer is het Prinsjesdag?

Vraag 1

1. De eerste dinsdag van september
2. De tweede dinsdag van september
3. De derde dinsdag van september
4. De vierde dinsdag van september

Wat wordt er tijdens Prinsjesdag door de koning voorgelezen?

Vraag 2

1. De Miljoenennota
2. De Rijksbegroting
3. De regeringsagenda
4. De Troonrede

 Wat zit er in het koffertje van 

de Minister van Financiën?

Vraag 3

Troonrede

-------- ----- ----- ----- -- ------ ------- ---- -------- ------- --- --- ------ -

Rijksbegroting

• ----- ---- --
• ----- - - ---
• --- - - -----
• -- ----- ---

                     

Grondwet

1. ----- --- 
2. ----- ---
3. -- --- --
4. --- -- ---

Stembiljet

• ----- --- 
• ----- ---
• -- --- --
• --- -- ---

Miljoenennota

          ------ 

             ----

          ------

               ---

            ----- €

Koppel de woorden aan het 

juiste icoon.

Vraag 4

"Leden van de 

Staten Generaal"

Statement maken

Minister van Financiën

Start van het regeringsjaar

Inkomsten en uitgaven van NL

Wat is de Rijksbegroting?

Uitleg

De Rijksbegroting bestaat uit de begrotingsvoorstellen van alle ministeries. In de Rijksbegroting staat hoeveel geld elk ministerie krijgt en welke uitgaven zij het komende jaar verwachten. 

Wat staat er in de Rijksbegroting?

Uitleg

De Rijksbegroting bestaat uit de begrotingsvoorstellen van alle ministeries. In de Rijksbegroting staat hoeveel geld elk ministerie krijgt en welke uitgaven zij het komende jaar verwachten. 

De Rijksbegroting geeft antwoorden op de volgende vragen:

• Wat willen we bereiken?
• Wat gaan we daarvoor doen?
• Wat gaat dat kosten?

Wat is de Miljoenennota?

Uitleg

De Miljoenennota is een toelichting op de plannen die in de Rijksbegroting staan.

Ook staan er de verwachte inkomsten (bijvoorbeeld belastingen, aardgas) en geplande uitgaven (bijvoorbeeld zorg, onderwijs) in beschreven.

De Miljoenennota gaat in op nationale en internationale economische situatie. En laat zien hoe Nederland er financieel voorstaat.

De Miljoenennota geeft uitleg over de Rijksbegroting en beantwoordt vragen als:

• Wat zijn de belangrijkste plannen van het kabinet voor het volgende jaar?
• Wat gaan die plannen kosten?
• Welk effect hebben de plannen op burgers en bedrijven?
• Hoe gaat het de bankrekening van het land? Komt er wel genoeg geld binnen? Geven we niet te veel geld uit?
• Is er een tekort en zo ja, hoe groot is het tekort?
• Houden we ons aan Europese afspraken en doelen? 
• Hoe gaat het met de Nederlandse economie?

Wat staat er in de Miljoenennota?

Uitleg

Gebruik deze slide eventueel als startpunt om leerlingen nader onderzoek te laten doen naar de inhoud van de Miljoenennota.

Laat iedere vraag door een groepje onderzoeken. De bevindingen kunnen klassikaal gedeeld worden of ge-upload op de laatste pagina van deze les.

Hoeveel geld denk je dat de overheid per jaar (in miljarden euro's) kan uitgeven?

1500

Kijk maar eens mee met de plannen voor 2023

Uitleg

Voor 2023 heeft de regering het geld op de volgende 

manier verdeeld over de uitgavenposten verdeeld:

Zorg

Sociale Zekerheid

Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Gemeenten en provincies

Justitie en Veiligheid

Overig

Leg uit hoe de grafiek gelezen moet worden, wanneer leerlingen moeite hebben met het interpreteren van de cijfers.

Laat de leerlingen eventueel uitrekenen hoeveel miljarden er naar de verschillende uitgavenposten gaan. Zo krijgen zij een beter beeld bij de verschillen tussen deze uitgavenposten.

Wat als jij het geld van Nederland 

mocht verdelen?

Discussie

Had jij de verdeling anders gemaakt? Leg eens uit waarom?

Zorg

Sociale Zekerheid

Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Gemeenten en provincies

Justitie en Veiligheid

Overig

Aan de hand van deze slide kan het gesprek met de klas worden aangegaan. Wat vinden zij belangrijke uitgavenposten? Waarom en hoe zouden zij daar invloed op kunnen uitoefenen?

Slide 22 en 23 gaan in de vorm van een poll door op de inhoud van deze slide.

Aan welke uitgavenpost zou jij 

het meeste geld geven?

Poll

Aan welke uitgave post zou jij het meeste geld geven? 

Welke uitgavenpost krijgt van jou 

het minste geld?

Poll

In 2023 had Nederland:

• €366.000.000.000,- aan inkomsten
• €395.000.000.000,- aan uitgaven

Maak je eigen Rijksbegroting

Opdracht

Kijk nog eens goed naar de zes uitgavenposten. 

Zorg

Sociale Zekerheid

Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Gemeenten en provincies

Justitie en Veiligheid

Overig

Vorm groepjes en maak een eigen Rijksbegroting. 

Zorg dat jullie het met elkaar eens zijn en dat jullie je begroting goed kunnen uitleggen aan de rest van de klas.

Prinsjesdag

Evaluatie

We hebben alles uit de leerdoelen behandeld. Dus...

• je weet wat en wanneer Prinsjesdag is
• je kan uitleggen wat de troonrede is en wie deze voorleest
• je weet wat er in het koffertje van de Minister van Financiën zit
• je kan uitleggen wat er in de Rijksbegroting staat
• je weet wat de Miljoenennota is en kan vertellen welke onderdelen jij belangrijk vindt

Hoe zou jij Prinsjesdag leuker maken?

Open vraag

Wat heb je over Prinsjesdag geleerd 

in deze les?

Open vraag

Wat zou jij nog willen weten over Prinsjesdag?

Open vraag

Begrippen uit paragraaf 3 die hiermee te maken hebben

• Koopkracht
  
  
• Inflatie 

Koopkracht

Inkomen blijft gelijk en prijzen stijgen = daling koopkracht.

Inkomen stijgt en prijzen blijven gelijk = stijging koopkracht.

Koopkracht stijgt =  meer behoeften vervult = welvaartsstijging.

begrotingstekort/overschot

Begrotingstekort

Begrotingsoverschot

Staatsschuld

Overheidsschuld

Financieringssaldo

Inflatie

Aan het einde van deze les weet jij:

• Wat inflatie is
• Wat de oorzaken zijn van inflatie
•  Wat de gevolgen zijn van inflatie
• Hoe je inflatie moet berekenen

Wat is inflatie:

- Inflatie is het stijgen van je prijspeil>  

  Stijging van de bedragen dat je moet betalen. 

- Geldontwaarding

Voorbeeld: 

2019

2021

Oorzaken van inflatie

1. Overbesteding
2. Stijging van loonkosten
3. Toename van het hoeveelheid geld 
4. Bedrijven willen meer winst