EDUbox Energie: Een uitdaging voor jou en de wereld

• Secundair onderwijs

Introduction

Energie is overal: van het licht dat je ‘s ochtends aandoet, tot de podcast die je voor het slapengaan beluistert. En hoewel we dagelijks met energie in aanraking komen, blijft het toch een complex onderwerp. Want wat is energie eigenlijk? Hoe wordt het opgewekt? Waarom is het zo duur? En welke impact heeft energie op het milieu en het klimaat? Deze EDUbox informeert jongeren, van bewustwording over eigen energieverbruik tot het verkennen van groene en zuinige technologieën, en daagt hen uit om kritisch na te denken over hun rol in dit wereldwijde vraagstuk. We laten zien dat je op verschillende manieren naar energie kan kijken en bieden zo een houvast bij het maken van duurzame keuzes.

VRT Politiek

Energie

Jouw rol in een

wereldwijd vraagstuk

Hoe werkt het?

Welkom in de EDUbox Energie!

Ga naar de volgende slide

☐  Een slim team

☐  Een smartphone, tablet of computer

☐  Een verbinding met het internet

☐  Ga naar www.lessonup.app
     en voer de zes-cijferige code
     en je naam in. 

☐  Wacht op het eerste  interactieve

     onderdeel.

De benodigdheden

Elke dag, de hele dag door verbruik je energie. Je doet het licht aan wanneer je wakker wordt. Je gebruikt je smartphone als wekker, je neemt de bus naar school. Maar energie is niet zo vanzelfsprekend als het lijkt. Hoe wordt energie opgewekt en waarom is ze zo duur? En wat met de impact op het milieu en het klimaat?

Hoe maak je de juiste keuze als je met zoveel zaken rekening moet houden?

In deze EDUbox helpen we je op weg! Veel succes!

2

3

01

Overal energie

Maak een lijst van wat je vanmorgen allemaal al gedaan hebt, voor je op school aankwam.

Bij welke activiteiten was er energie nodig om die activiteit mogelijk te maken? 

Opdracht

4

Vraag daarna: Heb je een idee waar die energie vandaan kwam?

Heb je vanmorgen gedoucht? Dan werd het water misschien wel opgewarmd met gas.

Het licht in je kamer werkt op elektriciteit, misschien wel geproduceerd uit wind.

Kwam je met het openbaar vervoer of de auto? Dan bestaat de kans dat je vervoermiddel reed op benzine geproduceerd uit olie.

Je ziet het: energie kunnen we halen uit verschillende bronnen

1. Jouw energieverbruik

5

Bij energie denken we vaak aan elektriciteit.

Maar vergis je niet: elektriciteit is geen energiebron, maar een energiedrager. 

We produceren elektriciteit uit iets anders.

Daarvoor gebruiken we verschillende

energiebronnen. Die bronnen vind je in de natuur en ze dragen de energie in zich. Denk 

aan de zon of aan wind en olie. 

6

Opgelet

Waaruit halen we in België

onze energie?

Petroleum

Aardgas 

Kernenergie

Energie uit afval

Kolen

Hernieuwbare energie: energie uit wind, zon, biomassa (hout, papier, gft...)

Ons energieverbruik loopt de hele tijd door, zelfs

wanneer we denken van niet.

Sommige toestellen zetten we bijvoorbeeld niet

helemaal uit. Ze gebruiken dan nog steeds een kleine

hoeveelheid energie.

Dit noemen we sluipverbruik en de toestellen noemen

we sluipverbruikers of stille stroomvreters.

7

☐  Wanneer je je laptop gewoon dichtklapt.
☐  Wanneer je de tv of spelconsole uitzet
     met de afstandsbediening.

Voorbeelden

Maar wat is dat eigenlijk, die 'energie'? Je kan ze misschien niet aanraken, maar wel voelen.

Wanneer jij op je fiets stapt een naar een vriend rijdt, verbruik jij ook energie. Dat voel je in je spieren, je krijgt het warm en als je slecht geslapen of nog niet gegeten hebt, zal je snel moe zijn.

Met jouw spierkracht beweeg je je fiets voort. Maar hoeveel energie  moet je produceren om vooruit te geraken of om een elektrisch toestel te doen werken?

8

2. Ons energieverbruik

☐  Lees het bericht van de school op de volgende slide.

☐ Beantwoord daarna de vragen. 
     Schrijf je antwoorden op een blad papier.

☐ Overleg tot je voor elke vraag overeenkomt.

☐ Verdeel de taken.
     Wie zal welke verantwoordelijkheden dragen?

☐ Upload een foto van je vel papier op de slide daarna.

Tot nu toe lag onze focus op het energieverbruik van de huishoudens. Maar er zijn ook andere verbruikers.

9

10

Hoeveel percent van het totale energieverbruik 

in Vlaanderen gaat naar de gezinnen?

Vraag

1. 67%
2. 13%
3. 45%
4. 30%

De gezinnen zijn (slechts) verantwoordelijk voor 13% van het energieverbruik in Vlaanderen. Dat betekent dat er andere sectoren zijn die heel wat meer energie verbruiken. Maar vergis je niet: onrechtstreeks zijn wij medeverbruiker

11

Wie zijn die andere verbruikers van energie?

87% andere

verbruikers

13%

gezinnen

Landbouw 2%

Diensten (tertiaire sector) 7%

Transport 15%

industrie 24%

Andere 49%:  onder meer

energie die verloren gaat

bij het omzetten van de ene

energievorm in de andere. 

We zijn dus heel afhankelijk van energie: thuis en op school, voor transport van mensen en goederen en voor allerlei diensten en industrie.

Maar we beseffen steeds meer dat energie niet vanzelfsprekend is. Denk bijvoorbeeld aan de hoge energieprijzen door een oorlog of de impact op het milieu.

Energie is een hot topic en stelt ons voor een heleboel uitdagingen.

12

Klasgesprek

De klas heeft zonet een video gezien waarin allerlei berichten over energie aan bod kwamen. Goed nieuws, maar soms ook minder goed nieuws!

Hoe staan de leerlingen hier tegenover? Vragen die je kunt stellen:

•  Lig je er wakker van? Of helemaal niet?
• En je ouders? 
• Wordt er thuis of onder vrienden over energie gesproken?

Bespreek met de hele klas wat er bij jullie leeft. 

Hoewel energie niet altijd positief in het nieuws komt, is er ook goed nieuws: eigenlijk is er genoeg energie!

De zon produceert op een jaar meer dan 1200 keer zoveel energie als wij met de hele wereld op een jaar verbruiken!

Dat krijgen alle wielrenners in de wereld niet

bij elkaar getrapt!

Energie gaat bovendien nooit echt verloren, maar wordt telkens omgezet in een andere vorm.

We kunnen nog niet altijd elke energiebron even slim gebruiken, maar we ontwikkelen constant nieuwe oplossingen en technologieën

13

Energie die de zon

produceert per jaar.

Energie die de hele wereld 

samen verbruikt per jaar.

14

Maar we zijn er nog niet!

De afgelopen 200 jaar is ons energieverbruik wereldwijd gestegen.

De ‘schuldige’? De industriële revolutie in de negentiende eeuw. Sinds deze periode zijn we ook steeds vaker andere energiebronnen gaan aanspreken. In Vlaanderen merken we dat onze energieconsumptie stilaan stabiliseert.

Hoe maken we nu een slimme energiekeuze? Er zijn wel wat uitdagingen.

Om onze manier

van leven te

organiseren.

15

We vinden steeds nieuwe

manieren om energie op

te wekken. Toch gaat er

daarbij nog veel energie

verloren. 

Onze energieconsumptie

heeft een grote invloed op

het milieu en het klimaat. 

De prijs van energie

varieert en kan plots

enorm stijgen. Dat is voor

de meeste mensen een

grote zorg. 

Onze portemonnee

16

Ingewikkeld? Daar heb je gelijk in.

Daarom bieden we je 3 brillen aan om naar energie te kijken.

Deze bril gaat over

hoe energie wordt

opgewekt en hoe dat

efficiënt (met zoveel

mogelijk opbrengst)

kan gebeuren. 

Efficiënt opwekken

Met deze bril kijken we

naar de kostprijs van

ons energieverbruik. 

Onze portemonnee

Deze bril helpt je kijken

naar de invloed van de

energieproductie en

-consumptie op het

klimaat en het milieu.

Milieu en klimaat

Welke bril zet jij op wanneer je nadenkt over energie?

Waarom vind je deze bril belangrijk?

Vraag

17

Wat is nu een slimme energiekeuze? 

We beseffen steeds meer dat onze keuzes gevolgen hebben (bijvoorbeeld voor het

klimaat). Daardoor gaan we op zoek naar betere (efficiëntere) manieren om energie te

produceren. En hopelijk voelen we dat ook in onze portemonnee.

De drie brillen zijn dus met elkaar verbonden. Daarover kom je alles te weten in deel 2! 

18

02

De drie brillen

25

In dit deel willen we jullie helpen om goede keuzes te maken over je energieverbruik.

We gebruiken hiervoor de drie brillen om naar energie te kijken. 

26

 en verbruiken 

Herinner je het goede nieuws: in theorie is er energie genoeg!

We halen de energie uit verschillende

energiebronnen.

Maar die energie omzetten naar energie die we kunnen gebruiken om bijvoorbeeld onze smartphone op te laden of om ons te verplaatsen, is niet eenvoudig! Daarbij gaat telkens energie verloren.

'Hoezo?', zal je denken: energie ging toch nooit echt verloren?

27

1. De blauwe bril -

efficiënt produceren

Dat klopt helemaal: de totale hoeveelheid energie verandert niet. Maar niet alle

beschikbare energie kunnen we omzetten in energie die we kunnen gebruiken.

Neem bijvoorbeeld een ouderwetse gloeilamp. We gebruiken elektriciteit om die te doen

branden. We willen dus elektrische energie omzetten in lichtenergie.

Maar een deel van de elektrische energie die we erin steken, wordt omgezet in warmte.

Warmte is ook energie, maar is niet bruikbaar voor wat we op dat moment willen: licht.

22

90%

10%

Warmte energie (niet bruikbaar)

Licht energie (bruikbaar)

Elektriciteit

Gloeilamp

Het percentage bruikbare energie noemen we het rendement.

Het is de verhouding tussen de bruikbare energie die we kunnen gebruiken voor hetgeen we willen (bijvoorbeeld licht) en de beschikbare energie, die we erin hebben gestoken.

We vergelijken het gemiddelde rendement van verschillende soorten lampen (die evenveel licht geven) met elkaar:

Om onze manier

van leven te

organiseren.

29

Een klassieke gloeilamp

heeft een rendement van

slechts 10%.

90% is niet bruikbaar.

Een spaarlamp heeft een

rendement van 30%.

70% is dus niet bruikbaar.

Een LED-lamp heeft een

rendement van 85%!!!

Hier is er dus maar 15%

niet-bruikbare energie.

Kunnen we die warmte-energie dan niet ergens anders voor gebruiken? Jawel!

En dat doen we soms al.

Bijvoorbeeld in een auto op fossiele brandstof (benzine of diesel). Een deel van de

warmte die vrijkomt bij het verbranden van benzine of diesel in de motor, wordt gebruikt

om de auto vanbinnen mee te verwarmen.

24

Verbrandings-motor

Warmte energie

Verwarmen

binnenruimte

Auto doen rijden

warmte-energie

gaat verloren

gerecupereerde

warmte-energie

Soms willen we energie op een andere plaats of een ander

moment gebruiken, dan waar of wanneer ze wordt opgewekt.

Daarvoor moeten we energie kunnen opslaan. De bekendste

manier waarop we dat doen, is de batterij. We gebruiken deze

energiedrager dagelijks in onze:

☐ smartphone;

☐ laptop of tablet;

☐ elektrische fiets of auto. 

25

Voorbeelden

Vandaag wordt onderzocht hoe waterstof als een soort van superbatterij kan dienen. Waterstof zou het mogelijk maken om grote hoeveelheden energie uit wind of zon op te slaan om te gebruiken in de industrie.

Energie verbruiken kost geld. Dat zien je ouders elke maand op hun factuur.

Daarop staat je verbruik, uitgedrukt in kWh, kilowattuur.

Moeilijk te begrijpen?

26

2. De rode bril -

 Mijn portemonnee 

This video is no longer available

Welke video was dit?

Zou je beter wat meer nadenken over hoeveel energie je verbruikt?

Misschien wel ...?

De prijs van energie verandert vaak en soms zijn de verschillen heel groot. Voor veel gezinnen zorgen

de energieprijzen voor financiële kopzorgen

.

Gelukkig kan je er iets aan doen!

27

Eén van de manieren om de kostprijs een beetje onder controle te houden is door minder

te verbruiken. De goedkoopste energie is de energie die je niet gebruikt.

Je kan kiezen om bepaalde handelingen of activiteiten op een andere manier te doen,

zodat ze geen of minder energie kosten. 

Om onze manier

van leven te

organiseren.

34

Verzin met je groepje energiezuinige manieren 

om de volgende dingen te doen:

Opdracht

29

Verwarmen

Verwarmen

Je wassen

Je verplaatsen

Verlichten

Je kan ook kiezen voor energiezuinige toestellen. Ze zijn vaak duurder wanneer je ze koopt, maar verbruiken minder energie. Daardoor zijn ze op lange termijn toch goedkoper.

Vergelijk het verbruik van enkele toestellen die jullie

misschien thuis ook hebben*

Energieklasse A+++

= 66,6 euro per jaar

Energieklasse C

= 219,83 euro per jaar

Energieklasse A

= 41 euro per jaar

Energieklasse F

= 130 euro per jaar

30

 Wasdroger

Combi-koelkast

TV

Om je te helpen kiezen, verplicht de overheid voor heel wat toestellen een energielabel.  Daaraan kan eenvoudig zien hoe zuinig het toestel is:

 A is het zuinigst, G het minst zuinig.

 Staande lamp in 

de woonkamer

Klassieke gloeilamp

= 33,29 euro per jaar

LED-lamp = 14,6 euro per jaar

 Plasma = 182,9 euro per jaar

LED = 33,9 euro per jaar

* Kostprijs voor een gemiddeld verbruik per jaar. Cijfers van maart ‘23

Letten op je energieverbruik is niet

alleen goed voor de portemonnee.

Energieproductie en -verbruik

hebben een grote invloed op het

milieu en het klimaat.

Hoe minder we met z'n allen

verbruiken, hoe minder zwaar de

gevolgen zijn.

31

3. De groene bril -

 milieu en klimaat

32

Let op: Milieu en klimaat zijn niet hetzelfde.

Met milieu bedoelen we onze (natuurlijke) leefomgeving en hoe die een invloed heeft op mensen, dieren en planten.

Bijvoorbeeld: luchtvervuiling. 

Het klimaat zijn de weersomstandigheden over een langere periode.

Bijvoorbeeld: langere periodes van droogte.

OF

33

33

Opdracht

Welke gevolgen van ons energieverbruik hebben te maken met klimaat welke met het milieu?

Scan de QR-code of klik hier.

Voor de invloed van ons energieverbruik op het klimaat kijken we naar de hoeveelheid

CO2 in de lucht.

CO2 is een broeikasgas en komt vrij wanneer we uitademen. Maar het meeste CO2 komt

vandaag vrij door de industrie, landbouw, transport en verwarming.

CO2 zit hoe dan ook in de lucht en dat is belangrijk ..

Om onze manier

van leven te

organiseren.

34

 Invloed op het klimaat

Wist je dat?

Als er helemaal geen CO2 in de atmosfeer zou zitten zou het op aarde gemiddeld - 18 graden Celsius zijn en zou de planeet niet leefbaar zijn.

35

CO2 zorgt ervoor dat een deel

van de warmte van de zon wordt

vastgehouden. Dat is nodig en

dus best ok.

Bomen, planten en het plankton in de zee halen het teveel aan CO2 uit de lucht.

Situatie 1: normaal

36

Bomen, planten en plankton

kunnen het teveel aan CO2 niet

meer uit de lucht halen.

Industrie, transport en

landbouw stoten veel CO2 uit.

Teveel CO2 in de lucht zorgt

voor teveel opwarming

Het weer

wordt extremer.

Situatie 1: te veel CO2

Elke energie-optie heeft een andere CO2-uitstoot. Sommige hebben dus een grotere invloed op het klimaat dan andere. Zo zorgt steenkool voor véél meer CO2 dan bijvoorbeeld zonnepanelen. 

Om onze manier

van leven te

organiseren.

37

Elke vorm van energieproductie en

-consumptie heeft ook invloed op het milieu.

Bij milieu denken we aan de bodem, de lucht,

het water en de omgeving in haar geheel.

Het is jammer genoeg niet zo dat er één

manier van energie-opwekking is die alleen

maar voordelen heeft!

Sommige manieren zijn beter voor het

milieu, maar minder goed voor het klimaat of

omgekeerd.

38

 Invloed op het milieu

39

Zodadelijk krijg je verschillende voorbeelden te zien van energieoplossingen en hun invloed op het milieu. Je legt ze aan elkaar uit. Maar eerst bepaalt de computer welk voorbeeld je krijgt.

Stap 1: Voorbeelden verdelen

1. Op de website op een laptop om de voorbeelden te verdelen.

2. Bedenk een naam voor jullie goepje en maak een kamer aan.

3. Scan allemaal de kamercode met je smartphone en volg de stappen.

Stap 2: Leg aan elkaar uit

1. Start de kamer als alle namen op het scherm verschijnen.

2. Leg het voorbeeld uit als het jouw beurt is. Doe dit in je eigen woorden.

3. Klik op de navigatie bovenaan om naar het volgende voorbeeld te gaan.

Spreekbeurt

Laat de leerlingen naar deze website gaan: tools.vrtinnovatie.be/EDUbox/games/lecture-game/?game-id=energie

Ze kunnen de link openen door op 'de website' te klikken onder stap 1 òf ze kunnen de qr code scannen.

Een ander belangrijk onderdeel van de groene bril is hernieuwbaarheid. 

Om onze manier

van leven te

organiseren.

40

Hernieuwbare of duurzame energie wordt opgewekt uit een hernieuwbare energiebron. Denk maar aan zon, wind en

waterkracht. 

Deze bronnen raken niet uitgeput, je kan ze telkens opnieuw gebruiken, vandaar:

hernieuwbaar. We noemen dit ook wel groene energie.

Niet-hernieuwbare energie verkrijgen we uit het verbranden van fossiele

brandstoffen: gas, steenkool en olie. We kunnen dezelfde liter olie of kubieke meter gas maar één keer gebruiken.

Daarom noemen we deze energiebronnen niethernieuwbaar. Een andere naam is grijze energie.

Als je slim wil omspringen met energie, welke bril zet je dan op? Kijk je eerst en vooral naar de prijs? Of naar de invloed op klimaat en milieu? Of vind jij het belangrijk hoeveel energie er verloren gaat bij het opwekken?

De keuzes die je maakt, worden beïnvloed door vele factoren, bijvoorbeeld:

☐  Je financiële mogelijkheden, de grootte van je
     gezin, waar de maatschappij geld insteekt (bv. 
     financiële steun als je zonnepanelen wil leggen) ...

☐  Een oorlog die ervoor zorgt dat een bepaalde

     energiebron (bijvoorbeeld gas) minder beschikbaar

     en dus duurder is, heeft een invloed. 

41

 Welke keuzes maak je dan best?

50

Bovendien hangen alle brillen samen: hoe efficiënter we energie kunnen produceren, hoe beter het is voor klimaat en milieu en misschien kan dat ook een verschil betekenen in de prijs.

Willen we dus een goede energiekeuze maken, moeten we dus door de drie brillen 

tegelijk kijken!

Maar er is meer ...

Eén heel belangrijke bril hebben we nog niet opgezet: de sociale bril.

Als we echt willen dat iedereen kan profiteren van groene en energiezuinige oplossingen,

moeten we op het niveau van de maatschappij (Vlaanderen, België, Europa, de hele wereld …) de juiste keuzes maken.

Zo heeft niet alleen de rijke klasse toegang tot bijvoorbeeld zonnepanelen of elektrische auto's.

En zo profiteren klimaat en milieu meteen mee!

Maar genoeg theorie! In deel 3 brengen we alles in praktijk.

43

 Er is nog een andere bril ...

03

Aan de slag

44

Doorheen je leven zal je telkens opnieuw keuzes moeten

maken over energie. Soms ben je helemaal vrij in die keuzes, soms zijn er beperkingen, zoals je financiële situatie of waar je woont.

Je keuzes hebben ook invloed op je budget en op klimaat en milieu. Lukt het om alle parameters in balans te houden?

 De energiekeuzes van je leven

45

Spel

Speel nu het spel door de QR-code te scannen of klik hier.

Bekijk de uiteindelijke stand van je parameters en vergelijk je resultaten met de andere groepjes.

Bespreek de volgende vragen

met de rest van de klas:

46

Klasgesprek

04

de toekomst

47

Energie in

Onze portemonnee

48

Milieu en klimaat zijn de laatste jaren steeds

belangrijker geworden.

Daarom zijn wetenschappers over de hele wereld op zoek naar groenere en zuinigere manieren om energie op te wekken en te verbruiken.

Men probeert zoveel mogelijk over te schakelen op elektriciteit.

En om die elektriciteit op te wekken, gebruiken we zo veel mogelijk hernieuwbare energiebronnen

1. Nieuwe ontwikkelingen

49

We kunnen zonlicht omzetten in elektrische energie. De bekendste toepassing hiervan zijn de zonnepanelen, die veel mensen vandaag op hun dak laten installeren.

Maar er zijn ook nieuwere mogelijkheden!

De zon

Ramen, dakbedekking, maar ook

wegen en fietspaden die werken als

zonnepanelen.

De innovatieve zonnewagen van het

Innoptus Solar Team is een auto die rijdt

op zonne-energie!

50

Je kent vast de windmolens die meer en

meer in het landschap verschijnen. De

wind brengt de wieken in beweging en die

beweging wordt omgezet in elektrische

energie.

In de Noordzee ligt een windmolenpark

dat 1,2 miljoen gezinnen van groene

energie kan voorzien!

Wind

51

Waterkracht is energie die is opgewekt uit stromend water. De beweging van het water

wordt omgezet in elektriciteit.

Water

Een energieheuvel (Genk, Coo) werkt als een soort batterij. Bij teveel stroom is, gebruikt men die stroom om water naar boven te pompen. Bij tekort, laat men het water naar beneden stromen via een turbine zodat er weer elektriciteit wordt opgewekt. 

De natuurlijke beweging

van golven en getijden (eb

en vloed) wordt omgezet in

elektriciteit. 

52

Er zitten dus een heleboel ontwikkelingen in de pipeline en wetenschappers overal ter wereld werken aan oplossingen om energie in de toekomst betaalbaar te houden én daarbij onze planeet niet uit het oog te verliezen.

Daarbij komt de uitdaging om energie voor iedereen betaalbaar te maken en te houden. Zo experimenteert men met nieuwe buurten waarin niet één huis, maar een hele buurt kan profiteren van slimme energiekeuzes. 

This video is no longer available

Welke video was dit?

Video

Ook in ons land wordt er sterk ingezet op nieuwe technologieën. Professor Bart Vermang vertelt er alles over in deze video. 

53

2. Het besluit

Je hebt het onderwerp energie bekeken door verschillende brillen. En misschien ben

je wel tot de conclusie gekomen dat een goede energiekeuze maken lang niet zo

gemakkelijk is.

Er zijn heel wat uitdagingen, die we als individu niet altijd alleen kunnen oplossen. We

moeten ook als maatschappij de juiste keuzes maken en rekening houden met veel

verschillende aspecten.

Maar er is ook hoop! En jij kan je steentje bijdragen. Niet alleen door de verwarming een

graadje lager te zetten of met de fiets naar school te gaan. 

De nieuwe ontwikkelingen en energieoplossingen gaan razendsnel en op alle niveaus zijn

mensen nodig om deze oplossingen mogelijk te maken.

54

05

Meer weten

Wil je na het doornemen van deze EDUbox nog meer te weten komen over energie?

In dit laatste deel krijg je nog enkele links waar je terechtkan voor meer informatie. 

Om onze manier

van leven te

organiseren.

55

VRT NWS KLAAR

KLAAR is een project van VRT NWS. Met video’s en paketten zorgt KLAAR ervoor dat een

ingewikkeld of gevoelig onderwerp op een duidelijke manier wordt uitgelegd op maat van

jongeren. De volgende video’s hebben te maken met energie:

☐ KLAAR: Energie, waar halen we het vandaan?

☐ KLAAR: wat is kernenergie?

☐ KLAAR: is kernenergie gevaarlijk?

☐ KLAAR: de kernramp van Tsjernobyl

☐ KLAAR: Grey day

☐ KLAAR: De klimaatverandering, tijd voor actie

☐ KLAAR: het klimaat, hoe pakken we dat aan?

☐ KLAAR: klimaatopwarming, wat is dat? 

Om onze manier

van leven te

organiseren.

56

Universiteit van Vlaanderen

In de colleges en podcasts van de Universiteit van Vlaanderen behandelen topwetenschappers uit heel Vlaanderen online een boeiend vraagstuk. In een kwartier tijd krijg je een antwoord op vragen zoals:

☐ Kunnen we op dezelfde manier blijven leven zonder gas en olie?

☐ Waarom ligt Vlaanderen nog niet vol zonnepanelen?

☐ Rijden we over vijf jaar allemaal elektrisch?

☐ Kan je CO2 uit de atmosfeer halen?

☐ Kunnen we zonder kerncentrales

☐ Waarom rijden nog niet alle auto’s op waterstof?

☐ Laad ik binnenkort mijn gsm op met mijn sneakers?

☐ Waarom liggen er alleen zonnepanelen en niet in hoeden of petten?

☐ Hoe kunnen planten zonnepanelen verbeteren?

☐ Hoe verwarm ik mijn huis met mijn wc?

☐ Komen zonnepanelen binnenkort uit een spuitbus?

☐ Een groene toekomst tegemoet?

57

Het Archief voor Onderwijs

In de online beeldbank van Het Archief voor Onderwijs vind je snel en gemakkelijk wat je zoekt: filmpjes, video- en audiofragmenten van omroepen en cultuurorganisaties. Op Het Archief voor Onderwijs zijn er collecties over:

Het Archief voor Onderwijs

☐ Duurzame energie opwekken

☐ Energie (algemeen)

☐ Energievormen

☐ Energieomzettingen

☐ Kernenergie

☐ Ontginnen van grondstoffen en energiebronnen

☐ Duurzaam wonen

☐ Het broeikaseffect aanpakken

☐ www.energyville.be

☐ www.solarteam.be

58

WAT WAT

WAT WAT is de place to be voor jongeren met vragen. De website is er voor iedereen die het even niet meer weet. Je vindt er interessante artikels over:

Het Archief voor Onderwijs

☐ 10 tips om energie te besparen

☐ Hoeveel verbruiken apparaten

Breng de CO2-uitstoot in de samenleving omlaag!

Zelf aan de slag

Wat kan ik doen tegen de opwarming van de aarde?

Creëer je eigen scenario voor een koolstofarme maatschappij tegen 2050

Kernenergie

Kernenergie

Kernenergie heeft een hele lage impact op het klimaat: er is amper uitstoot van CO2 of andere broeikasgassen die bijdragen tot de opwarming van de aarde.

Kernenergie kan wel een grote impact hebben op het milieu.

Het grootste probleem is het kernafval. Bij de productie van elektriciteit in kerncentrales ontstaat radioactief afval.

Als een mens (of dier) blootgesteld wordt aan radioactiviteit kan dat vanalles teweegbrengen, zoals inwendige bloedingen of op langere termijn kanker.

Dit kernafval moet daarom honderden tot honderdduizenden jaren worden opgeslagen. Dit moet gebeuren in superveilige omstandigheden.

De kans dat er iets gebeurt met dit afval is zeer klein. Maar als er iets gebeurt zijn de gevolgen wel zeer groot. Vergelijk het met vliegen: de kans dat je vliegtuig neerstort is enorm klein, maar als dat gebeurt is de schade enorm.

Windmolens

Windmolens

Windmolens hebben een lage impact op het klimaat: er is weinig uitstoot van CO2 of andere broeikasgassen die bijdragen tot de opwarming van de aarde.

Windmolens kunnen wel impact hebben op het milieu. Het zijn enorme bouwwerken en de draaiende wieken gooien tekens schaduwen op de omgeving. Mensen en dieren kunnen last hebben van deze slagschaduwen. De wieken kunnen ook lawaai maken.

Vogels die niet worden afgeschrikt door de wieken kunnen ermee in botsing komen en sterven.

Ook bij het maken van de onderdelen van de windmolen is er impact op het milieu. Er zijn

zeldzame metalen voor nodig, die men uit de grond moet halen. Daarvoor moet er aan mijnbouw gedaan worden en die mijnbouw verstoort het landschap, de fauna en de flora.

Zonnepanelen

Zonnepanelen

Bij het produceren van stroom met zonnepanelen komen er geen gassen (zoals CO2) vrij die slecht zijn voor het klimaat. Bij de productie van de panelen wel, maar dat is nog altijd heel weinig.

Zonnepanelen op de daken van onze huizen hebben zo goed als geen impact op het milieu. Ze gaan lang mee en kunnen bijna volledig gerecycleerd worden.

Zonneparken – grote velden vol zonnepanelen - hebben we wat impact om het milieu, vooral op de fauna en de flora in het gebied.

Deze EDUbox is het resultaat van een samenwerking tussen