Thema 10 Regeling Basisstof 1 t/m 5

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Thema 10 Regeling 1 t/m 5

Doelstelling Bs. 1

• Je kunt de delen en de functies van het zenuwstelsel noemen.

Het centrale zenuwstelsel

• Bestaat uit de hersenen (grote, kleine en hersenstam) en het ruggenmerg.
• Ontvangt en geeft signalen door via de zenuwen.
• De zenuwen verbinden het centrale zenuwstelsel met alle lichaamsdelen, zoals je ogen en je spieren.

Prikkel

= verandering in je omgeving die je kunt waarnemen (zowel binnen als buiten lichaam)

opgevangen door receptoren (gespecialiseerd in één type prikkel) die vaak gelegen zijn in een zintuig.

De werking van het zenuwstelsel

• Zintuigcellen zijn de receptoren
  
• Prikkels zijn signalen uit de omgeving
• Impulsen zijn de signalen die je lichaam gebruikt om informatie door te geven (elektrische stroompjes) 
• Drempelwaarde: wanneer een prikkel sterk genoeg is dat de prikkel door de zintuigen word omgezet in een impuls

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Prikkels van buiten  -->

Impulsen lopen over de zenuwen

Prikkels

impulsen

zintuig

spieren

centrale zenuwstelsel

impulsen

Welk letter geeft de hersenstam aan?

1. Q
2. R
3. S
4. T

Welk letter geeft de kleine hersenen aan?

1. Q
2. R
3. S
4. T

Het tetanusgif dat bacteriën aanmaken kan vanuit het bloed in uitlopers van zenuwcellen terechtkomen en via het zenuwstelsel verspreid worden. Roberto wordt door een hond in zijn arm gebeten en raakt besmet met tetanusbacteriën. Het tetanusgif komt in zijn centraal zenuwstelsel terecht via uitlopers in een armzenuw.

Welk deel van zijn centraal zenuwstelsel wordt dan als eerste bereikt?

1. Grote hersenen
2. Kleine hersenen
3. Hersenstam
4. Ruggenmerg

Doelstelling Bs. 2

• Je kunt in een afbeelding van een zenuwcel de delen benoemen
• je kunt drie typen zenuwcellen noemen met hun functies en kenmerken
• je kunt omschrijven wat een zenuw is en je kunt drie typen zenuwen noemen met hun kenmerken

Zenuwcellen

Zenuwcellen bestaan uit:

• Cellichaam= bevat onder andere de celkern
  
• Uitloper = vervoeren de impuls

Het zenuwstelsel

• Zintuig neemt prikkel waar
• Zintuig stuurt impuls (stroompje) naar het centrale zenuwstelsel
• Centrale zenuwstelsel verwerkt de impuls
• Centrale zenuwstelsel stuur impuls naar spier/klier

Het zenuwstelsel

• Zintuig neemt prikkel waar.
• Zintuig stuurt impuls (stroompje) naar het centrale zenuwstelsel:  Gevoelszenuwcel
• Centrale zenuwstelsel verwerkt de impuls: 
  Schakelcel
• Centrale zenuwstelsel stuur impuls naar spier/klier: Bewegingszenuwcel

1) Impuls naar hersenen toe

2) Verwerking in hersenen

3) Impuls terug

Uitloper

Cellichaam

Celkern

Uitloper

Gevoelszenuwcel

• Van zintuigen naar centraal zenuwstelsel
• Cellichaam ligt vlakbij centraal zenuwstelsel

Bewegingszenuwcel

• Van centraal zenuwstelsel naar spieren/klieren.
• Cellichaam ligt in centraal zenuwstelsel en heeft vertakkingen.

Schakelcel

• Liggen helemaal in het centraal zenuwstelsel.
• Verbinden zenuwcellen met elkaar.

geleid impulsen naar spieren

geleid impulsen naar hersenen

geleid impulsen vanaf hersenen

geleid impulsen vanaf zintuigen

geleid impulsen in het ruggenmerg

geleid impulsen tussen zenuwcellen

bewegingszenuwcel

schakelzenuwcel

gevoelszenuwcel

Zet de woorden in de juiste volgorde.

Ruggenmerg

Spieren

Bewustwording

Zintuigcel

Hersenen

Impulsen in bewegingszenuwcellen

Prikkel

Impulsen in gevoelszenuwcellen

Ruggenmerg

Doelstelling Bs. 3

• Je kunt de delen van het ruggenmerg noemen met hun functies en kenmerken.

Ruggenmerg

Centraal zenuwstelsel

Hersenen en ruggenmerg

• Wervelkolom
• Gat in wervel (wervelkanaal)
• Ruggenmerg doorheen
• Zenuwen naar ruggenmerg

Het ruggenmerg

Doelstelling Bs. 4

• Je kunt de delen van de hersenen noemen met hun functies en kenmerken
• Je kunt de invloed van verdovende, stimulerende en bewustzijns veranderde middelen op het zenuwstelsel beschrijven en de risico's van het gebruik van verslavende middelen noemen.

De hersenen

Grijze stof en witte stof

grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam

Hersencentra

Grote hersenen

Ruggenmerg

Hersenstam

Kleine hersenen

03:33

bewegingszenuwcel

schakelzenuwcel

gevoelszenuwcel

in je arm

in je netvlies (oog)

in je ruggenmerg

in je hersenen

05:56

Als je een geluid waarneemt, komt dat omdat er in een bepaald deel van de hersenen impulsen aankomen.
In welk deel van de hersenen is dat?

1. de hersenstam
2. de grote hersenen
3. het ruggenmerg
4. de kleine hersenen

05:57

Welk onderdeel van de hersenen stemt de bewegingen op elkaar af?

1. Grote hersenen
2. Kleine hersenen
3. Hersenstam
4. Ruggenmerg

10:17

Wat beïnvloedt de hersenen?

1. Alcohol
2. Drugs
3. Medicijnen
4. Alle antwoorden zijn goed

Bewuste reacties

Normale route:

1. Zintuig

2. Sensorische zenuwcel

> Ruggenmerg

3. Schakelcellen

> Hersenen

4. Schakelcellen

> Ruggenmerg

5. Motorische zenuwcel

Bewuste reacties

Normale route:

1. Zintuig

2. gevoelszenuwcel

3. Schakelcellen in ruggenmerg

4. Schakelcellen in hersenen

5. schakelcellen in ruggenmerg

6. bewegingszenuwcel

7. spier

Doelstelling Bs. 5

• Je kunt de functies van reflexen noemen en je kunt een reflexboog beschrijven

Zie je hier een bewuste reactie of een reflex?

1. bewuste reactie
2. reflex

De reflexboog van je knie reflex gaat via ....

1. het ruggenmerg
2. de hersenstam
3. de kleine hersenen
4. de grote hersenen

Bekijk de afbeelding
Is dit een bewuste reactie
of een reflex?

1. Bewuste reactie
2. Reflex

Wat is het voordeel van de snelle reactie van een reflex?

1. Bescherming van het lichaam tegen onverwachte beschadiging
2. Ter waarschuwing voor de hersenen
3. Handhaven van een bepaalde houding van het lichaam

Reflex

Bewust

zintuig - gevoelszenuwcel  - schakelcel (ruggenmerg) - bewegingszenuwcel - spier

zintuig - gevoelszenuwcel - schakelcel (ruggenmerg_ - hersenen - bewegingszenuwcel - spier

Je bepaalt niet hoe je reageert.

Je bepaalt hoe je reageert.

In de afbeelding hiernaast is schematisch weergegeven hoe enkele zenuwcellen impulsen geleiden vanuit de huid naar een spier. De pijlen geven de richting van de impulsen aan.

Treedt als gevolg van deze impulsen een reflex op of een bewuste beweging?

1. Reflex
2. Bewuste reactie
3. Dit zou beide kunnen

Eindexamensite...