Mentor - Leerstrategieën - Les 1: Wees voorbereid

• Mentorles
• MBO
• Middelbare school
• Basisschool
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Groep 8
• Leerjaar 1,2
• Studiejaar 1

Introduction

In het thema Leerstrategieën wordt de leerlingen op een laagdrempelige manier uitgelegd hoe zij kunnen leren leren. De lessen zijn een combinatie van verschillende leermethoden. Iedere les start met een openingsopdracht die hen laat ervaren wat de struikelblokken kunnen zijn bij het leren. Vervolgens worden strategieën gegeven hoe zij deze kunnen tackelen. Met open vragen en stellingen worden de leerlingen uitgedaagd eens eerlijk te kijken naar en te reflecteren op hun eigen studiegedrag. Het thema Leerstrategieën bestaat uit drie lessen: 1. Wees voorbereid 2. Neem de tijd 3. Leer gespreid Hoewel de lessen een eenheid vormen, zijn ze ook goed los van elkaar te geven.

Instructions

Leerstrategieën - Les 1: Wees voorbereid

Doelen van de les

• De leerlingen kunnen uitleggen waarom het belangrijk is je voor het leren goed voor te bereiden. 
• De leerlingen begrijpen dat je nieuwe informatie beter onthoudt als je het ‘ophangt’ aan de kennis die je al hebt. 
• De leerlingen kunnen gebruik maken van leertechnieken die je helpen goed voorbereid te starten met leren.

Voorbereiding

• Neem de handleiding door.
• Neem de slides door.
• Ga wanneer nodig op zoek naar extra informatie rondom de leertechnieken mindmap en woordweb. 

Benodigdheden 

• Digibord met wifi 
• Vanwege de openingsopdracht is het raadzaam de leerlingen met een laptop deel te laten nemen.

T

N

E

M

O

R

Leerstrategieën - Les 1: Wees voorbereid

T

N

E

M

O

R

Kennismaken

• Les 1: Zet jezelf op de kaart
• Les 2: Ik ga op reis en ik neem mee...
• Les 3: De grens opzoeken

Leerstrategiën

• Les 1: Wees voorbereid
• Les 2: Neem de tijd
• Les 3: Leer gespreid

Zelfreflectie

• Proloog: Wat is reflecteren?
• Les 1: Zie jezelf
• Les 2: Ken jezelf
• Les 3: Ben jezelf

Kennismaken

Leerstrategieën

Zelfreflectie

Opbouw

methode

Leer-

strategieën

Les 1

Wees voorbereid

Poll

Open vraag

Woordweb

Sleepvraag

Hotspot

Quizvraag

Fotovraag

Legenda

1

Na deze les...

2

3

Welke manieren van leren gebruik jij?

Maak de volgende puzzel

Je krijgt 

40 sec.

3..2..1..

GO

Voor de docent

Doel

De puzzel is niet te maken in 40 sec. Zeker niet zonder referentie.

De leerlingen hebben te weinig tijd, weten niet wát ze moeten maken en hebben geen aanknopings-/startpunt.

Toch is dit de manier waarop veel leerlingen leren:

- Geen overzicht van de leerstof

- Te kort van tevoren

- Geen idee waar te beginnen

Het doel van deze puzzel is de leerlingen deze stappen te laten ervaren. 

Was de puzzel in 40 sec te maken?

😒🙁😐🙂😃

Wat maakte de puzzel lastig?

Voor de docent

Leerlingen zullen aangeven:

- te weinig tijd

- niet weten wat ze moesten leggen (afbeelding onbekend)

- niet weten waar te beginnen

Bespreek:

Leg uit dat de leerlingen dit goed gezien hebben. Waarom leren de meesten dan zo? 

Onvoorbereid, met te weinig tijd en zonder overzicht? 

Opbouw van de drie leerstrategielessen:

• Wees voorbereid
• Neem je tijd
• Leer gespreid

Leer gespreid

Let bij het leren op de volgende punten:

Wees voorbereid

Neem de tijd

Wees voorbereid  

Stelling #1

Als ik moet leren, lees ik alles van begin tot eind. Dan weet ik zeker dat ik alles geleerd heb. 

Bespreek:

• Het begin van de leerstof is vaak makkelijker en ken je vaak al. Als je daarmee begint, ben je moe als je de nieuwe info moet leren.
• Ken je alle leerstof als je het één keer gelezen hebt? 

Wees voorbereid

Voor de docent:

Achterliggende gedachte bij 'Goede Start'

Vraag je eens af?

Was de puzzel makkelijker geweest als je eerst alle stukjes had bekeken?

De leerlingen zouden de puzzel dan zeker makkelijker hebben kunnen leggen.

Vergelijk de puzzel met het doornemen van de leerstof bij de start. 

Wanneer je de leerstof vooraf doorneemt, weet wat je leren moet (de olifant in de puzzel), uit welke onderdelen de leerstof bestaat (de puzzelstukjes) en waar je staat (welke stukjes kan je meteen neerleggen en welke vragen extra aandacht?).

• Doordat de leerstof eerst wordt doorgenomen, hebben de leerlingen overzicht van wat er van hen verwacht wordt.
• Ook ontdekken ze op deze manier welke kennis ze zich al hebben toegeëigend en vanaf welk moment de leerstof nog geen actieve kennis is.  
• Door de leerlingen aan te sporen te ontdekken wat ze al van de leerstof weten, voorkomen ze onnodige tijd te geven aan de kennis die ze zich al eigen hebben gemaakt.
• Door daar te starten waar het lastig wordt, beginnen de leerlingen fris aan de nieuwe leerstof. De reeds bekende stof af en toe herhalen is voldoende om deze te laten beklijven. 
• Op deze manier wordt ook voorkomen, dat zij pas aan de nieuwe leerstof toe zijn wanneer ze al moe en verzadigd zijn.

Wees voorbereid  

Stelling #2

 Als ik herken wat ik lees, weet ik dat ik het ken.

Bespreek:

• Is herkennen hetzelfde als weten, kunnen toepassen en begrijpen?
• Maak de vergelijking met een liedje; je herkent een liedje, maar ken je ook alle woorden? Of zou je het meteen na kunnen spelen?
• Door eerst je voorkennis te activeren, heb je als het ware een kleerhangertje gemaakt waar je de nieuwe informatie aan op kan hangen. Je hoofd kan daardoor de nieuwe informatie makkelijker en sneller verwerken. 

Wees voorbereid

Voor de docent:
Achterliggende gedachte bij 'Gebruik je kennis'

Vraag je eens af?

Werd de puzzel makkelijker toen je eenmaal wist dat het een olifant moest worden?

De voorkennis van de leerlingen is de olifant. Ze weten hoe een olifant eruit ziet, dus kunnen de stukjes daardoor makkelijker identificeren én plaatsen.

Met voorkennis werkt dat evenzo. Nieuwe stof kun je makkelijker interpreteren, verwerken en de juiste plek geven, wanneer je al basiskennis hebt. Vandaar dat het zo belangrijk is deze kennis vooraf te activeren.

• Wie begint er wel eens met een woordweb of een mindmap als je moet leren voor een toets? Door eens op te schrijven wat je al aan kennis rondom de leerstof, maak je het voor jezelf makkelijker de nieuwe kennis te verwerken, te begrijpen en te onthouden. 
• Het kleerhangertje is een metafoor: Kleding valt zonder hangertje op de grond. Dat geldt ook voor nieuwe kennis. Zie je aanwezige kennis maar als het hangertje. Je hangt de nieuwe informatie als het ware op aan je al voorkennis.
  

Wees voorbereid  

Stelling #3

Ik leer net zo lang tot ik alle stof gehad heb. Ik ga achter elkaar door, dan ben ik zo snel mogelijk

klaar.

Bespreek:

• Ben je op het eind van zo'n leermarathon nog even fris?
• Wat weet je aan het eind van de leersessie nog van het begin?
• Doe je er toch altijd langer over dan je had gedacht?

Een goede planning en kortere leermomenten kunnen je daarbij helpen!

Wees voorbereid

i

Voor de docent:

Achterliggende gedachte bij 'Plan je leermomenten'

Vraag jezelf eens af?

Was de tijd korter dan je verwacht had?

Ongetwijfeld hadden alle leerlingen deze puzzel kunnen maken. Moeilijk was hij niet, maar door de te korte tijd werd het onmogelijk hem af te krijgen.

Hier is een vergelijking te trekken met veel leerlingen. Veel van hen beginnen te laat met leren. De tijdsdruk veroorzaakt stress, gehaast leren en gewoonweg tijdgebrek. Ze krijgen niet alle stof verwerkt. 

• Plan je leermomenten! Door van te voren de stof goed te verdelen over korte leermomenten, zorg je voor overzicht.
• Plannen in korte momenten zorgt ervoor dat je niet achter elkaar door blijft stampen en daarmee veel van het 'geleerde' weer kwijt raakt.
• Studies wijzen uit dat korte leermomenten, variatie in leerstof en slaap belangrijk zijn voor de verwerking van de leerstof.
• Korte momenten (25 minuten) werken beter omdat je hoofd daarna weer even rust nodig heeft (5 minuten). Het kan de stof verwerken en na de pauze is het weer fris voor nieuwe kennis.
• Variatie zorgt ervoor dat je hersenen actief blijven en steeds weer terug moeten grijpen naar de voorkennis om de nieuwe stof weer goed te kunnen verwerken.
• Tijdens de slaap wordt veel informatie verwerkt en opgeslagen. Geen nachten doorhalen, maar op tijd beginnen en genoeg nachtrust dus!

Wees

voorbereid

1

2

3

Voor de docent:

Deze mindmap is een samenvatting van de les. 

De blauwe pijlen geven de uitleg hoe een goede voorbereiding werkt in ons brein. 

De gele pijlen geven welke leertechnieken er zijn en voor welke onderdelen deze inzetbaar zijn.

Klik op de afbeeldingen van Goede Start, Gebruik je kennis en Plan je leermomenten om ze te vergroten.

Wat wist je voor deze les nog niet?

Studievaardigheden

Vraag #1

Welke leertechniek ga jij uitproberen bij het leren voor de volgende toets?

Vraag #2

Stel een vraag over een onderdeel van de les waar je meer over wilt weten.

Studievaardigheden

T

N

E

M

O

R

Zoek je meer kant-en-klare lessen?

Ga dan naar ons LessonUp Inspiratie-kanaal!