This lesson contains 32 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.
Lesson duration is: 45 min
Items in this lesson
Welkom
Leesvaardigheid
Hoofdgedachte, hoofdzaken, bijzaken en kernzinnen.
Nederlands
Slide 1 - Slide
Leerdoelen
Aan het eind van deze les...
weet je wat de hoofdgedachte, hoofdzaken, bijzaken en kernzinnen zijn.
kun herkennen en uitleggen hoe je hoofdzaken en kernzinnen kunt vinden.
kun je het verschil tussen het onderwerp en de hoofdgedachte in eigen woorden uitleggen.
kun van een gegeven tekst zelfstandig de hoofgedachte bepalen en de hoofdzaken, bijzaken en kernzinnen onderscheiden
Slide 2 - Slide
Wat is de hoofdgedachte van een tekst?
Slide 3 - Open question
De hoofdgedachte
De hoofdgedachte is een heel korte samenvattingin één zin. Het is het belangrijkste wat de schrijver wil vertellen.
De hoofdgedachte =het onderwerp + dat wat daarover verteld wordt.
Om de hoofdgedachte te formuleren moet je dus eerst het onderwerp en het tekstdoel bepalen.
Het onderwerp = waar de tekst over gaat. Dat kun je vaak met één of enkele woorden zeggen.
Tekstdoel = wat de schrijver met de tekst wil bereiken.
Slide 4 - Slide
Hoe vind je het onderwerp van een tekst?
Slide 5 - Open question
Het onderwerp
Het onderwerp van een tekst vind je door oriënterend te lezen:
de titel
de eerste alinea
een afbeelding bij de tekst
tussenkopjes en
vetgedrukte of onderstreepte woorden in de tekst
de bron
Stel jezelf daarna de vraag: Waar gaat deze tekst over?
Slide 6 - Slide
Dus het onderwerp van een tekst is waar de tekst over gaat en de hoofdgedachte van een tekst is wat de schrijver van die tekst de lezer duidelijk probeert te maken.
Slide 7 - Slide
Hoe vind je de hoofdgedachte?
Vraag je af wat de schrijver vertelt over het onderwerp.
Zoek in de eerste alineaof in het slot van een tekst.
De hoofdgedachte hoeft niet letterlijkin de tekst te staan.
Let op! Twee teksten met hetzelfde onderwerpkunnen heel goed twee verschillende hoofdgedachtes hebben.
Bedenk wat de tekstsoort en het tekstdoel is, de hoofdgedachte heeft daar mee te maken.
Slide 8 - Slide
Video
-
De hoofdgedachte
Slide 9 - Slide
Slide 10 - Video
Leg in eigen woorden uit wat de hoofdzaken in een tekst zijn?
Slide 11 - Open question
Hoofdzaken
Wat belangrijk is in een tekst.
Hoofdzaken lees je vaak in de inleiding, in het slot en in de kernzin van elke alinea.
Tussenkopjes en anders gedrukte woorden kunnen ook helpen om hoofdzaken te vinden.
Slide 12 - Slide
Hoofdzaken
Hoe en waar vind je de hoofdzaken?
Vaak in de eerste, de tweede en/of de laatste zinvan een alinea.
Daartussen staan vaak voorbeelden, toelichtingen of een verdere uitleg, dat zijn bijzaken. Denk aan de hamburger...
Stel jezelf de volgende vragen:
Heb ik deze zin nodig om de tekst/de alinea goed te begrijpen?
Wat zegt deze zin over het (deel)onderwerp?
Let op: sommige alinea's bevatten geen hoofdzaken.
Hoofdzaken (structuur)
Hoofdzaken (structuur)
Bijzaken (vulling)
Slide 13 - Slide
Kernzinnen
In een kernzin zet een schrijver vaak het belangrijkste van de alinea: de hoofdzaak.
Andere zinnen bevatten bijzaken, minder belangrijke dingen.
Een alinea kanmeerdere hoofdzakenbevatten, maar heeft maar één kernzin.
Slide 14 - Slide
Kernzinnen
Een kernzin is vaak de eerste of de laatste zinvan de alinea.
Soms is er geen duidelijke kernzin. Die moet dan zelf gemaakt worden door een zin te maken met het kernwoord.
Slide 15 - Slide
Stappenplan
Stap 1: bepaal het (deel)onderwerp
Stap 2: bepaal het doel van de alinea
Stap 3: zoek de belangrijkste zin
Stap 4: kijk of er nog meer belangrijke zinnen zijn
Slide 16 - Slide
https:
Slide 17 - Link
Wat is het onderwerp van de tekst?
Slide 18 - Open question
Noteer alle hoofdzaken uit de eerste alinea.
Slide 19 - Open question
Noteer alle hoofdzaken uit de tweede alinea.
Slide 20 - Open question
Noteer alle hoofdzaken uit de derde alinea.
Slide 21 - Open question
Noteer alle hoofdzaken uit de vierde alinea.
Slide 22 - Open question
Wat zou een goede tussenkop zijn bij alinea 3 en 4?
Slide 23 - Open question
Noteer alle hoofdzaken uit de vijfde alinea.
Slide 24 - Open question
Noteer alle hoofdzaken uit de zesde alinea.
Slide 25 - Open question
Wat zou een goede tussenkop zijn bij alinea 5 en 6?
Slide 26 - Open question
Noteer alle hoofdzaken uit de zevende alinea.
Slide 27 - Open question
Noteer alle hoofdzaken uit de laatste alinea.
Slide 28 - Open question
Formuleer de hoofdgedachte van de tekst.
Slide 29 - Open question
Schrijf 2 dingen op die je deze les hebt geleerd
Slide 30 - Open question
Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen
Slide 31 - Open question
Aan de slag!
Havo
Maken hoofdstuk 2.14 opdracht 1
2.15 opdracht 2
Vwo
2.15 opdracht 1
2.16 opdracht 2
Havo + vwo
PO handleiding WhatsApp inleveren. Zie ELO voor de opdracht en de beoordelingsrubric en de opdracht.