bijvoeglijke bijzin; beperkend en uitbreidend

Wat is een bijvoeglijke bijzin?
een bijzin die als nabepaling bij een zelfstandig naamwoord of een voornaamwoord staat. Een bijvoeglijke bijzin is nooit een zelfstandig zinsdeel, maar altijd een deel van een zinsdeel. 
1 / 22
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 22 slides, with interactive quizzes and text slides.

Items in this lesson

Wat is een bijvoeglijke bijzin?
een bijzin die als nabepaling bij een zelfstandig naamwoord of een voornaamwoord staat. Een bijvoeglijke bijzin is nooit een zelfstandig zinsdeel, maar altijd een deel van een zinsdeel. 

Slide 1 - Slide

Voorbeelden:
Het meisje dat mij gisteren belde, heeft nu al een andere date.
De docent die in lokaal 95 zit, is al weken ziek.
De regen die voorspeld was, is niet gekomen. 


Slide 2 - Slide

Er zijn twee soorten:
1) de beperkende bijvoeglijke bijzin
2) de uitbreidende bijvoeglijke bijzin

Slide 3 - Slide

beperkende bijvoeglijke bijzin
Een beperkende bijzin specificeert (beperkt) de betekenis van het zelfstandig naamwoord, en kan daarom niet weggelaten worden.
(maakt de groep kleiner)

Slide 4 - Slide

beperkend: 

Sinaasappels die nog niet helemaal oranje zijn, kun je beter niet eten.
(Als je de bijzin weghaalt, klopt je zin niet meer!)

Slide 5 - Slide

uitbreidende bijvoeglijke bijzin
Een uitbreidende bijzin geeft extra informatie over het zelfstandig naamwoord en kan weggelaten worden.

Slide 6 - Slide

uitbreidend: 

Sinaasappels, die veel vitamine C bevatten, kunnen een verkoudheid voorkomen.
(Als je de bijzin weghaalt, klopt je zin nog steeds!)

Slide 7 - Slide

uitleg
Sinaasappels die nog niet helemaal oranje zijn, kun je beter niet eten.

In de eerste zin is er geen korte rust voor de bijzin die nog niet helemaal oranje zijn. Ook krijgt de bijzin bijzondere nadruk. 
Zoals je ziet kun je deze bijzin niet weglaten: het gaat puur om sinaasappels die nog niet helemaal oranje zijn.

Slide 8 - Slide

uitleg
Sinaasappels, die veel vitamine C bevatten, kunnen een verkoudheid voorkomen.

In de tweede zin hoor je een korte rust voor de bijzin die veel vitamine C bevatten. Ook krijgt deze bijzin een lagere toon dan de hoofdzin. 
Deze bijzin geeft extra informatie en kun je daarom weglaten.

Slide 9 - Slide

let op!
Let op: vóór een beperkende bijzin zet je geen komma, vóór een uitbreidende bijzin wel.

Slide 10 - Slide

verschil
De volgende twee voorbeeldzinnen maken duidelijk hoe belangrijk een komma kan zijn: 

Slide 11 - Slide

Beperkend:  
De jongens die te laat waren, moesten schoolblijven.  
Uitbreidend:  
De jongens, die te laat waren, moesten schoolblijven.

In de eerste zin zijn er ook nog jongens die niet te laat waren.
In de tweede zin zijn alle jongens te laat.

Slide 12 - Slide

En nu jullie!

Slide 13 - Slide

Leerlingen die te laat op de kamer waren, moesten in het hostel blijven.
A
uitbreidende bijvoeglijke bijzin
B
beperkende bijvoeglijke bijzin

Slide 14 - Quiz

Gepensioneerden, die toch al zwaar gekort worden, krijgen een extra korting op hun pensioen.
A
uitbreidende bijvoeglijke bijzin
B
beperkende bijvoeglijke bijzin

Slide 15 - Quiz

De actie die een succes werd, wordt volgend jaar herhaald.
A
uitbreidende bijvoeglijke bijzin
B
beperkende bijvoeglijke bijzin

Slide 16 - Quiz

Maar nu... 
staat de komma goed?

Slide 17 - Slide

Appels, die nog niet helemaal rijp zijn, kun je beter niet eten.
A
Interpunctie is correct.
B
Interpunctie is niet correct.

Slide 18 - Quiz

De rugbysters, die na de uitschakeling uitgeput waren, liepen naar de kleedkamer.
A
Interpunctie is correct.
B
Interpunctie is niet correct.

Slide 19 - Quiz

Leraren, die veertig uur per week werken, hebben recht op arbeidstijdverkorting
A
Interpunctie is correct.
B
Interpunctie is niet correct.

Slide 20 - Quiz

Wageningen, de stad waar ik geboren ben, viert haar 750-jarig bestaan.
A
Interpunctie is correct.
B
Interpunctie is niet correct.

Slide 21 - Quiz

Aan de slag 
In Talent online: maak de opdrachten die huiswerk waren;

In Talent online: retorische middelen 6.6
 kies boek 4, bijvoorbeeld op: Lezen voor de lijst

Slide 22 - Slide