This lesson contains 20 slides, with interactive quizzes and text slides.
Lesson duration is: 50 min
Introduction
Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen waarom de verzorgingsstaat vanaf de jaren 70 van de 20e eeuw in de problemen kwam en op welke manier de politiek hiermee omging.
Items in this lesson
Sociale zekerheid en de verzorgingsstaat
4. De toekomst van de verzorgingsstaat
Slide 1 - Slide
Slide 2 - Slide
Leerdoel
Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen waarom de verzorgingsstaat vanaf de jaren 70 van de 20e eeuw in de problemen kwam en op welke manier de politiek hiermee omging.
Slide 3 - Slide
Problemen in de jaren '70 en '80
Economische crisis (o.a. door oliecrisis): veel werklozen met een uitkering
Oneigenlijk gebruik en fraude van uitkeringen
Vergrijzing: meer gebruik van AOW
Meer scheidingen: meer gebruik van Bijstandswet
Mensen zien de uitkering als een recht
Werken was niet aantrekkelijk door hoge uitkeringen
Het Amsterdam in de jaren 1970 kende woningnood tegelijk met langdurige leegstand. Jonge mensen zonder woonruimte kraakten leegstaande panden. De renovatie voor de kroningsceremonie van de koninklijke paleizen door het ministerie, maakte krakers boos omdat er volgens hen beter geld in nieuwe betaalbare woonruimte gestoken kon worden. Ook de snel stijgende (jeugd)werkloosheid speelde mee.
Toen Beatrix in 1980 werd gekroond als koningin gebruikte deze groep de kroning om aandacht te vragen voor hun problemen. Dit liep als snel uit in grote rellen.
Slide 4 - Slide
Deze spotprent over de problemen in de verzorgingsstaat is in 1981 gemaakt door de tekenaar Jos Collignon.
Er zijn teveel mensen die van der verzorgingsstaat gebruik maken, waardoor het evenwicht weg is. Hiermee wordt het evenwicht tussen mensen die betalen voor de verzorgingsstaat en mensen die gebruik maken van de verzorgingsstaat bedoeld.
Beeldelement: de donkere wolk geven aan dat er storm op komst is. Er komen nog moeilijkere tijden aan (bijvoorbeeld: de vergrijzing), terwijl het schip nu al schade heeft en dreigt om te slaan.
Beeldelement: het schip, de verzorgingsstaat, dreigt om te slaan.
Beeldelement: het roer ligt in het water waardoor het schip onbestuurbaar is geworden. Met andere woorden: er moet iets gebeuren, maar het lijkt erop dat het al te laat is.
Slide 5 - Slide
Wat vond de politiek?
Sociaal-democraten: afblijven van de verzorgingsstaat. De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. (PvdA)
Confessionelen: rol van de overheid kan worden beperkt: 'goede christenen helpen elkaar'. (CDA)
Liberalen: verzorgingsstaat kan blijven bestaan, maar er moet wel op bezuinigd worden. (VVD)
Slide 6 - Slide
Maatregelen van de overheid
Vanaf jaren ’80: forse bezuinigingen op uitkeringen en verlaging van de uitkeringen
Strengere controle op uitkeringen door het UWV
Aantrekkelijker maken van werk: deeltijd, thuiswerk en loon hoger dan een uitkering
Strengere (her)keuring van arbeidsongeschikten en nieuwe wet: WIA
Hoewel de aanpassingen aan de verzorgingsstaat nodig zijn, zorgden de plannen van de overheid regelmatig voor onrust en protesten.
In 2002 gingen veel Nederlanders demonstreren tegen de plannen van toenmalig minister-president Jan Peter Balkenende.