6.1 Sporen uit de ijstijd

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

6.1 Sporen uit de ijstijd

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

De Perito Morenogletsjer in Argentinië.

Het grote plaatje

Het kleine plaatje

Wat weten jullie over de ijstijd?

Waarom weten we dat er een ijstijd was in Nederland?

Mammoeten?

Stenen?

Grondsoorten?

Heuvels?

Hoe weten we dat er gletsjers in Nederland waren?

Zien jullie het in de kaart?

Zie jullie het hier?

Stuwwallen

Stuwwal landschap

Keileem en stuwwallen

Weekplenda

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
H5 §1	H5 §2	H5 §3 SO	H6 §1	H6 §2	H6 §5 SO	Herhalingsweek

Lesdoelen

Wat zijn de oorzaken en gevolgen van de droge en natte tijd in India? 

Lesdoelen

Welke economische veranderingen zijn er in India en welke gevolgen hebben die? 

Lesdoelen

Wat is tijdens het Pleistoceen de invloed van de natuurkrachten ijs, water en wind op de vorming van het Nederlandse landschap? 

Lesdoelen

Wat is tijdens het Holoceen de invloed van de natuurkrachten water en wind op de vorming van het Nederlandse landschap? 

Lesdoelen

Wat zijn de kenmerken van het Nederlandse waddengebied? 

Lesdoelen

Lesdoelen

Welke sociale, culturele en demografische verschillen zijn er in India? 

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les weet je:

Wat tijdens het Pleistoceen de invloed van de natuurkrachten ijs, water en wind op de vorming van het Nederlandse landschap is geweest;

Benodigde voorkennis 

Je weet wat een ijstijd is;
Je weet wat een gletsjer is;

Geologische tijdschaal

holoceen (warm)

pleistoceen (Afwisseling warm en koud)

Boren in het ijs

Data uit het ijskernen

400.000 jaar geleden

10.000 jaar geleden

2000 jaar geleden

Laatste drie ijstijden

glaciaal

interglaciaal

glaciaal

interglaciaal

glaciaal

Verschillende ijstijden

Wat weten we?

I. De temperatuur op aarde veranderd cyclisch;

II. De aarde heeft ijstijden (glaciale perioden) gekend;

III. We leven nu in een interglaciale periode;

IV. Er is een correlatie tussen CO2 en temperatuur;

V. De aarde hoeft maar een beetje kouder te zijn en
     Noord-Europa is bedekt met ijs;

VI. We zouden nu eigenlijk weer een ijstijd moeten krijgen;

Hoe ziet een ijstijd eruit?

Veel dekzand en löss
waarom in een ijstijd?

Waar is de rest van het
dekzand gebleven in
Nederland?

W

WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?

A

Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN

U

Uitzonderingen

WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?

W

Windrichtingen. 

BESCHRIJF MET BEHULP VAN WINDRICHTINGEN (EN TOPONIEMEN)

Actualiteit

Zelfstandig lezen 

en verwerken

Lesboek met Halo AR
Verdieping

Verdiepend artikel

https://www.nationalgeographic.nl/geschiedenis-en-cultuur/2020/01/wat-de-wereld-kwijt-kan-raken-een-conflict-met-iran

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent:

Pleistoceen

ijstijden

glacialen

interglaciaal

landijs

gletsjers

denkzand 

vlechtende rivier

puinwaaier

regiem

keileem

keileenkoppen

tongbekkens

stuwallen

löss

Samenvatting 6.1

\

Afsluitende foto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de afsluitende foto

Keileem

Huiswerk

Artikel	Een nieuwe ijstijd
Documentaire	-
Quizlet	Quizlet H6
Huiswerk	Voorkennis opdrachten - werkblad "ijstijden - werkblad "gletsjers" Huiswerk opdrachten - H6 §1 vragen

Artikel:

link

Documentaire:

link

Quizlet:

link

Quizlet bespreking

Kernbegrippen Quizlet	Verdiepende vragen
Pleistoceen interglaciaal puinwaaier	Wat betekent het begrip? Kan je er een zin mee maken? Kan je het begrip tekenen?

Schrijfopdracht

Maak je eigen samenvatting;

Schrijf een artikel over.

     toets hoofdstuk 6

https://quizlet.com/606897253/test

Mini SO 6.1

R	2p	Benoem twee klimatologische kenmerken van een glaciale periode.
T1	3p	Gedurende de laatste ijstijd was de zeespiegel aanzienlijk lager en werd Nederland bedekt met dikke lagen zand en löss. Verklaar dit
T2	3p	In Nederland zijn gedurende de ijstijd veel stuwwallen gevormd. (1p) Wat zijn stuwwallen? (2p) Waarom vinden we dit alleen in het midden Nederland?
I	2p	Momenteel bevinden wij ons in een interglaciale periode. Beschrijf waardoor het komt dat op korte termijn het onwaarschijnlijk is dat er een nieuwe ijstijd zal komen.

Houdt PTD aan

https:

https:

6.1 oefenopdrachten

Opdracht: Sporen uit de ijstijd     blz.98

1. Wat is het verschil tussen een glaciaal en een interglaciaal?

2. Hoe kon er, tijdens glacialen, landijs ontstaan in Nederland?

3. Hoe ontstaat een vlechtende rivier?

4.  Welk materiaal namen deze rivieren mee en lieten ze in Nederland achter?

5. Hoe wordt de voorlaatste ijstijd genoemd?

6.  Wat gebeurde er in deze tijd in Nederland?       

7. Wat is keileem?

8.  Hoe ontstonden de stuwwallen in Nederland?

9. Hoe verschilt het NLse landschap in de 1e ijstijd met de 2e ijstijd?

Wat is een ijstijd?

Ken je een film die over de ijstijd gaat?

1. Casper het spookje
2. kikker in de kou
3. nova zembla
4. ice age

In welke geologische periode
leven we nu?

1. tertiair
2. kwartair

Hoe heet de tijd in de geologische tijdsschaal waarin er ijstijden waren?

Wat is het Pleistoceen en wat heeft dat met glacialen te maken?

1. Het Pleistoceen is een geologisch tijdperk met alleen warme tijden
2. Het Pleistoceen startte 10.000 jaar geleden tot nu met ijstijden
3. Het Pleistoceen is een interglaciaal van 200.000 jaar geleden
4. Het Pleistoceen is een geologisch tijdperk met glacialen

Hoelang geleden begon het Pleistoceen?

1. 1 miljoen jaar
2. 2 miljoen jaar
3. 10.000 jaar
4. 2,6 miljoen jaar

Wat is het verschil tussen een glaciaal en een interglaciaal?

Zet de namen op de goede plek

Saalien

Weichselien

Nederland is opgebouwd uit:

1. op elkaar geperste gesteentelagen
2. sediment uit de rivieren

Hoe kwamen die grote stenen in ons land

1. Die werden door de gletsjer meegenomen
2. Die waren er al
3. Die sjouwden de mensen overal mee naar toe
4. weten we niet

Nederland ligt in de 

Hier stroomt het water

Daardoor is hier 

bovenloop 

benedenloop 

langzaam 

snel 

erosie 

sedimentatie 

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃