Bijzinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Zinsdeelzinnen

Deze les

- Herhaling uitleg zinsdeelzinnen
- oefenen

Snap je het al?

Dan mag je deze les zelfstandig verder werken.

hoofdzin:

PV en O staan naast elkaar en kunnen niet worden gescheiden door het woord 'niet'

Wat is de bijzin?

Veel reizigers waren doordat het zo hard sneeuwde, op het NS-station gestrand.

1. Veel reizigers
2. op het NS-station gestrand
3. Veel reizigers waren
4. doordat het zo hard sneeuwde

Hoe benoem je de bijzin?
Veel reizigers waren doordat het zo hard sneeuwde, op het NS-station gestrand.

1. ow-zin
2. bwb-zin
3. nw.deel.-zin
4. mv-zin

Wat is de bijzin?
'Ze hebben de hond die me laatst gebeten heeft, moeten afmaken.'

1. ze hebben moeten afmaken
2. de hond die me laatst gebeten heeft
3. ze hebben
4. de hond

Hoe benoem je de bijzin?
Ze hebben de hond die me laatst gebeten heeft, moeten afmaken.

1. ow-zin
2. bwb-zin
3. lv-zn
4. mv-zin

Wat is de bijzin?
'Wie de hele waarheid wil kennen, moet vroeg opstaan'

1. wie wil kennen
2. moet vroeg opstaan
3. wie de hele waarheid wil kennen
4. moet vroeg opstaan

Hoe benoem je de bijzin?
Wie de hele waarheid wil kennen, moet vroeg opstaan.

1. ow-zin
2. bwb-zin
3. lv-zin
4. nw.deel-zin

Wat is de bijzin?
'Wie geen goede uitspraak van het Spaans heeft zal ik extra oefeningen geven.'

1. Wie geen goede uitspraak van het Spaans heeft
2. Zal ik extra oefeningen geven
3. Er is geen bijzin
4. extra oefeningen geven

Hoe benoem je de bijzin?

Wie geen goede uitspraak van het Spaans heeft zal ik extra oefeningen geven.

1. Ow-zin
2. Mv-zin
3. Lv-zin
4. Bwb-zin

Wat is de bijzin?
'Hij is eindelijk geworden wat hij altijd al wilde zijn.'

1. Hij is eindelijk
2. Hij is eindelijk geworden
3. Hij altijd al wilde zijn
4. Wat hij altijd al wilde zijn

Hoe benoem je de bijzin?
Hij is eindelijk geworden wat hij altijd al wilde zijn.

1. ow-zin
2. mv-zin
3. bwb-zin
4. nw.deel-zin

Wat is de bijzin?
'Alle Nederlanders weten dat de Friezen een apart volk zijn.'

1. Alle Nederlanders weten
2. Alle Nederlanders weten dat
3. Dat de Friezen een apart volk zijn
4. de Friezen een apart volk zijn

Hoe benoem je de bijzin?
Alle Nederlanders weten dat de Friezen een apart volk zijn.

1. nw.deel-zin
2. bwb-zin
3. ow-zin
4. lv-zin

Stappenplan bijzin benoemen

1. Wat is de hoofdzin en wat is de bijzin?

2. Vervang de bijzin door een woord

3. Ontleed de hoofdzin met het woord en benoem dan de bijzin

Ik snap de bijzinnen nu

1. ja
2. nee
3. een beetje

Beknopte bijzinnen

Kenmerkend voor een normale bijzin is dat die een persoonsvorm en onderwerp bevat en dat deze niet naast elkaar in de zin staan. 

Een beknopte bijzin is een verkorte versie van een bijzin. Deze bevat geen persoonsvorm en onderwerp, maar een verzwegen onderwerp en een andere werkwoordsvorm.

Skatend op het schoolplein kwam Henry ten val.

1. Dit is één hoofdzin.
2. Dit is een hoofdzin en een hoofdzin.
3. Dit is een bijzin en een hoofdzin.
4. Dit is een hoofdzin en een bijzin.

Maak van de beknopte bijzin een normale bijzin: Skatend op het schoolplein kwam Henry ten val.

omdat is een

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Wat is in onderstaande zin de bijzin?
Wie dieren mishandelt, mag de rechter van mij zwaar straffen.

1. mag de rechter t/m straffen
2. wie dieren mishandelt

Enkelvoudige of samengestelde zin?

'Ik ben moe en ik heb geen zin om te gaan trainen.'

1. Enkelvoudig
2. Samengesteld

Verander tijd: 'Ik was moe en had geen zin om te gaan trainen'.

'Ben' en 'heb' veranderen, dus 2 persoonsvormen, dus samengestelde zin. 

Merk op dat in allebei de zinnen het onderwerp naast de persoonsvorm staat. Het zijn dus allebei hoofdzinnen. 

Hoofdzin of bijzin?

'Ik ga morgen naar de kapper.'

1. Hoofdzin
2. Bijzin

Het onderwerp (ik) staat naast de persoonsvorm (ga).

Hoofdzin of bijzin?

'... als ik mijn pianoles kan afzeggen.'

1. Hoofdzin
2. Bijzin

Het onderwerp (ik) staat niet naast de persoonsvorm (kan).

1a [Ik ben in Griekenland geweest], 1b omdat [mijn moeder daar is opgegroeid.]

1. Zin 1a en 1b zijn beide hoofdzinnen.
2. Zin 1a is een hoofdzin; zin 1b is een bijzin.
3. Zin 1a is een bijzin; zin 1b is een hoofdzin.
4. Zin 1a en 1b zijn beide bijzinnen.

2a [Na jarenlang in de bureaula te hebben gelegen], 2b [gaf de schrijver het boek toch uit].

1. Zin 2a en 2b zijn beide hoofdzinnen.
2. Zin 2a is een hoofdzin; zin 2b is een bijzin.
3. Zin 2a is een bijzin; zin 2b is een hoofdzin.
4. Zin 2a en 2b zijn beide bijzinnen.

1a [In het land waar mijn moeder is opgegroeid], 1b [ben ik vorige week op vakantie geweest].

1. Zin 1a en 1b zijn beide hoofdzinnen.
2. Zin 1a is een hoofdzin; zin 1b is een bijzin.
3. Zin 1a is een bijzin; zin 1b is een hoofdzin.
4. Zin 1a en 1b zijn beide bijzinnen.

In welke zin staat een meewerkendvoorwerpszin?

1. Degenen die vrijwillig meewerken, krijgen een vrijkaartje.
2. De organisator geeft een vrijkaartje aan de vrijwilligers.
3. Degenen die vrijwillig meewerken, geeft de organisator een vrijkaartje.

In welke zin staat een voorzetselvoorwerpszin?

1. Hoewel ze te laat waren, werd hun niet de toegang ontzegd.
2. Eindelijk is hij arts geworden, wat hij altijd al heeft willen zijn.
3. Ik kan niet geloven dat Jolien en Bas uit elkaar zijn.
4. Helaas hebben ze geen rekening gehouden met wat de site heeft gemeld.

In welke zin staat een bijwoordelijke bijzin?

1. Ze gaat met mij mee, als ik haar ticket betaal.
2. Na de lessen gaan de leerlingen van G3X vol energie naar huis.
3. Omdat ik Grieks zo moeilijk vind, ga ik elke dag even oefenen.
4. Robert wil graag surfen, maar de wind staat nu te laag.

Soorten bijzinnen:

naamw. deel- van- het- gezegdezin

Bijvoorbeeld:

Zij is nog steeds zoals ze twintig jaar geleden was

Zij is nog steeds  ..................................

vervang "zoals ze twintig jaar geleden was" door woord: mooi

Zij is nog steeds mooi = naamw. deel van het gezegde

Dus: 

zoals ze twintig jaar geleden was = naamw. deel- van- het- gezegdezin

In welke zin staat een onderwerpszin?

1. Dat hij zijn oma helpt, is een goede daad.
2. Wie stout is, geef ik straf.
3. Dat Peter niet komt opdagen, vind ik erg jammer.
4. Wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten.

In welke zin staat een lijdendvoorwerpszin?

1. Ik ben nieuwsgierig naar ons pasgeboren neefje.
2. Dat wij dit zo snel snappen, is te danken aan onze inzet.
3. Denk jij dat de snackbar nog open is om 12 uur?
4. Wie niet meedenkt, zal het niet zo snel snappen.