D2BTh4 B1 Bloed

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 2

D2BTh4 

 B1: Bloed

Info gebruikt van:

Malmberg methode Biologie en verzorging voor jou

Biologiepagina.nl

Bioplek.org

Biologieweb.nl

e.a. 

Leerdoel

1.  Je leert wat de bestanddelen van bloed zijn

2. Je leert wat de functies  van de bestanddelen zijn

3. Je leert wat bloedarmoede is

4. Je leert wat trombose is 

Opdrachten (huiswerk)

Handboek:   Lezen blz. 6 t/m 11

                          Noteer de gekleurde woorden in je schrift.

Werkboek blz. 6 t/m 8

Maak opdracht: 1 t/m 4

Bloed

Voorbeeld Mindmap

Vertel wat je weet:

bloedplaatjes bloedplasma

rode- en witte bloedcel

Bloed:

Zichtbaar onder de microscoop

Bloed:

Hoeveel heb jij in je lichaam?

Rode bloedcellen:

Hoe komen deze aan hun kleur?

Waarom is het handig dat ze deze vorm hebben?

Bloed:  Samenstelling

Bloedplasma is een vloeistof.

In het bloedplama zitten vaste bestanddelen: 

de rode- en witte bloedcellen en de bloedplaatjes

Samenstelling

van het bloed

Bloedplasma

1

Vaste bestanddelen

2

Witte bloedcellen

6

Bloedplaatjes

5

Opgeloste stoffen

4

Water

4

Eiwitten

3

Rode bloedcellen

7

Bloedplasma

Bloedplasma bestaat vooral uit water. 

Het bevat ook wat eiwit en een beetje opgeloste stoffen.

55% van het bloed 

bestaat uit bloedplasma.

Het vervoert vooral de belangrijke stoffen: 

Bijvoorbeeld: Voedingsstoffen en koolstofdioxide.

Het vervoert ook een heel klein beetje zuurstof.

Rode bloedcellen

Rode bloedcellen hebben geen kern zoals andere lichaamscellen.

De belangrijkste taak is dat ze zuurstof vervoeren. 

De cellen danken hun rode kleur aan de stof hemoglobine. 

Deze stof zorgt ervoor dat rode bloedcellen zuurstof kunnen opnemen uit de longen. Ze geven het zuurstof af aan bijvoorbeeld je organen. Elke cel ontvangt zuurstof. 

In elke lichaamscel vindt verbranding plaats waarvoor naast glucose, zuurstof nodig is.

In een druppeltje bloed komen gemiddeld 5 miljoen rode bloedcellen voor.

Vorm van de rode bloedcel

De rode bloedcel heeft een ronde vorm met een opstaande rand. 

Functie van de vorm

Door de vorm is het oppervlak van de rode bloedcel groot.

Hierdoor kan hij veel zuurstof opnemen.

Bloedarmoede

Als je bloedarmoede hebt, heb je te weinig rode bloedcellen in je bloed of je rode bloedcellen werken niet goed. Het wordt in medische termen ook wel anemie genoemd.

Voor de opbouw van hemoglobine is ijzer nodig. Als je een tekort hebt aan ijzer of een aantal andere stoffen, kun je geen hemoglobine aanmaken. Hierdoor ontstaat bloedarmoede.

Symptomen van bloedarmoede zijn onder andere zwakte en vermoeidheid. 

Bij ernstige bloedarmoede kun je kortademig worden bij de geringste inspanning. Je huid en lippen worden bleek. De vermoeidheid kan gepaard gaan met hoofdpijn, duizeligheid en mogelijk flauwvallen. 

Witte bloedcellen

Witte bloedcellen hebben een celkern. 

Ze zijn altijd verschillend van vorm, ze hebben geen vaste vorm. 

Bloedvaten vertakken zich tot hele dunnen bloedvaten, de haarvaten. Een haarvat is maar 1 cel dik. 

Door hun vorm kunnen de witte bloedcellen gemakkelijk door piepkleine openingen in de wand van de haarvaten.

Als je een wondje hebt en er komen bacteriën of andere ziekteverwekkers  in je lichaam, dan komen de witte bloedcellen in actie.

Er zijn verschillende soorten witte bloedcellen. 

Deze hebben een verschillend taak.

Insluiten

Als een bacterie of een andere ziekteverwekker je lichaam binnenkomt kan de witte bloedcel deze 'insluiten'. 

Na het insluiten gaan de 'indringers' en de witte bloedcel dood. Er ontstaat dan etter of pus, dat zie je bijv. bij een wondje ontstaan.

In mm3 bloed zitten ongeveer 7000 witte bloedcellen

'Extra'

Als rode bloedcellen na 120 dagen uit elkaar vallen, worden ze ook op deze manier door de witte bloedcellen opgeruimd.

Leukocyt

Dit is een ander woord voor witte bloedcel

Antistoffen

Sommige witte bloedcellen kunnen antistoffen maken. Dat doen ze als een lichaamsvreemde stof het lichaam binnen is gekomen. Denk bijvoorbeeld aan een griepvirus.

Het maken van genoeg antistoffen kost tijd. 

Je voelt je dan ziek. 

Pas als er voldoende antistoffen zijn, kan het griepvirus onschadelijk worden gemaakt en voel je je beter. 

Bloedplaatjes

Het zijn delen van cellen

Bloedplaatjes zijn eigenlijk geen cellen. 

Het zijn uitelkaar gevallen cellen. 

Ze hebben dan ook geen kern. 

Bloedplaatjes zorgen voor de stolling van bloed bij bijvoorbeeld wondjes. In bloedplaatjes zit een stof die zorgt voor stolling van bloed buiten een bloedvat. 

Soms stolt bloed binnen een bloedvat. Dan ontstaat er een prop. Je noemt dit trombose.

Rode bloedcellen vallen na 120 dagen uit elkaar.

Een deel daarvan 'wordt bloedplaatje'.

Bloedplaatjes

in actie

Rode bloedcellen

Witte bloedcellen

Trombose

Bloedsomloop

Bloedarmoede

Bloedplasma

Hemoglobine

Bloedplaatjes

Etter

Wat is de belangrijkste taak van de Bloedplaatjes?

1. Vervoeren van zuurstof
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen

Wat zorgt er voor de rode kleur in rode bloedcellen? Dit kan zuurstof vervoeren.

1. Glucose
2. Koolstofdioxide
3. Glycogeen
4. Hemoglobine

Hebben bloedplaatjes een celkern?

1. ja
2. nee

Bloedplaatjes

Rode bloedcellen

Witte bloedcellen

Bloedstolling

Afweer

Zuurstof vervoeren

Hemoglobine

Antistoffen maken

Antigenen

Fibrinogeen

Welk van de volgende onderdelen van het bloed heeft een celkern?

1. rode bloedcellen
2. witte bloedcellen
3. bloedplasma
4. bloedplaatjes

In welke bestanddelen van het bloed komen celkernen voor?

1. Alleen in rode bloedcellen
2. Alleen in witte bloedcellen
3. In rode bloedcellen en bloedplaatjes
4. In rode en witte bloedcellen

Een mogelijke oorzaak van bloedarmoede is ijzertekort.

In welk gedeelte van het bloed is dit terug te vinden.

1. De rode bloedcellen
2. De witte bloedcellen
3. De bloedplaatjes
4. Het bloedplasma

Het bloed heeft 3 functies;
1 afweer tegen ziekte, 2 bloedstolling, 3 zuurstoftransport.

Je bent gestoken door een giftige vis welke functie(s) van het bloed worden verstoord?

1. afweer tegen ziekte
2. bloedstolling
3. afweer tegenziekte en zuurstoftransport
4. bloedstolling en zuurstoftransport

Waaruit bestaat bloedplasma voornamelijk?

1. Eiwitten
2. Water
3. Opgeloste stoffen
4. Zuurstof

Wat is de belangrijkste taak
van de rode bloedcellen?

1. Vervoeren van zuurstof
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen
4. Afweer

Wat is de belangrijkste taak van de witte bloedcellen?

1. Zuurstof vervoeren
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen
4. Zuurstof en koolstofdioxide vervoeren

Wat zorgt er voor de rode kleur in rode bloedcellen? Dit kan zuurstof vervoeren.

1. Glucose
2. Koolstofdioxide
3. Glycogeen
4. Hemoglobine

Iemand met bloedarmoede
heeft te weinig...

1. Zuurstof
2. Voedingsstof
3. Hemoglobine
4. Bloed

Etter of pus bestaat uit..

1. dode ziekteverwekkers
2. dode witte bloedcellen
3. dode ziekteverwekkers en dode bloedcellen
4. rodebloedcellen

hoeveel rode bloedcellen bevat een klein druppeltje bloed?

1. een paar miljoen
2. een paar duizend
3. een paar honderd
4. enkele tientallen

Wat is trombose?

1. een tekort aan bloedplaatjes
2. een tekort aan witte bloedcellen
3. een stolsel buiten het bloedvat
4. een stolsel binnen het bloedvat

Alcohol wordt vervoerd door het bloed.
Door welk bestanddeel van bloed
wordt alcohol vervoer?

1. rode bloedcellen
2. witte bloedcellen
3. bloedplaatjes
4. bloedplasma

Uit welke 4 onderdelen bestaat bloed?

1. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en zuurstof
2. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en koolstofdioxide
3. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en bloedplaatjes
4. bloedplasma, rode-, blauwe bloedcellen en bloedplaatjes

Waar bestaat bloedplasma uit?

1. water en zout
2. water en opgeloste stoffen
3. water en eiwitten en opgeloste stoffen
4. water en zout en eiwitten

Leerdoel

1.  Je weet en kunt uitleggen wat de bestanddelen van bloed zijn

2. Je  weet en kunt uitleggen wat de functies  van de bestanddelen zijn

3. Je  weet en kunt uitleggen wat bloedarmoede is

4. Je  weet en kunt uitleggen wat trombose is 

Wat heb je geleerd?

Wat vind je nog lastig?
Hoe ga je dat aanpakken?