Online pesten

• Studievaardigheden
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Les: (Online) pesten

Online pesten wordt ook wel cyberpesten of digitaal pesten genoemd. Bij online pesten hebben we het vaak over pestgedrag via sociale media, zoals Instagram, WhatsApp en TikTok.

Maar ook "gewoon" pesten gebeurt nog steeds in en buiten de klas. Vaak zijn er op school regels om pesten te voorkomen, maar het is ook goed om het hier met de klas over te hebben.

In deze les gaan we het daarover hebben. 

Introductie 

1: Wat verwacht je?

2: Hoe doe je het nu?

3: Aan de slag

4: Experiment

5: Quiz

6: Afsluiting

In dit onderdeel pas je toe wat je in 3: aan de slag geleerd hebt. 

In dit gedeelte blik je vooruit op het onderwerp. Waar gaat het over en waarom is het belangrijk?

Hoe doe je het nu?

In dit gedeelte gaan we dieper in op de stof.

Test je kennis!

Bij tips vind je altijd een aantal handige leerstrategieën 

Inhoudsopgave les 

Wat vind jij van pesten? 

Bekijk de video en bespreek het kort in de klas. 

In dit gedeelte blik je vooruit op het onderwerp. Waar gaat het over en waarom is het belangrijk?

1: Wat verwacht je? 

Heb jij weleens iemand gepest of ben je zelf gepest? 

Op de volgende slides staan een aantal vragen over pesten en plagen. 

2: Hoe doe je het nu? 

1. Wat is pesten volgens jou?

2. Wat is plagen volgens jou?

3. Wat is het verschil
tussen pesten en plagen?

4. Heb je zelf weleens gepest?
Zo ja, probeer uit te leggen waarom je dit deed.

5. Ben je zelf weleens gepest?
Zo ja, probeer uit te leggen hoe je je toen voelde.

3.1: Pesten vs. plagen

• Theorie
• Theorie 
• Opdracht
• Theorie 

3.2: Sexting

• Theorie
• Vaardigheid
• Theorie

Je gaat nu aan de slag met twee onderwerpen.

Wat is nou het verschil tussen pesten en plagen? Kan het maken van een enkele grap over iemand al als pesten worden gezien?

Sexting komt regelmatig voor op middelbare scholen. Het kan een leuke en spannende ervaring zijn, maar er zijn ook risico's aan verbonden.

3: Aan de slag  

Wat is precies het verschil tussen pesten en plagen? Je mag toch wel een keer een grapje bij iemand uithalen?

Klik op de hotspots en bekijk een aantal verschillen tussen pesten en plagen. 

plagen

• Niemand voelt zich bang of is verdrietig.
• Niemand is de baas.
• Vrienden plagen elkaar weleens omstebeurt.
• Wanneer iemand het plagen niet meer leuk vindt, kan hij gewoon vragen om te stoppen.

pesten

• De pester is duidelijk de baas.
• De pester wil de ander pijn doen.
• De pester is ouder of fysiek sterker.
• Het gepeste kind is bang en/of verdrietig.
• Andere kinderen zijn bang voor de pester.

     3.1 Pesten vs. plagen - Theorie 1 

Praat erover.

Als je gepest wordt dan is het heel belangrijk om hierover met mensen te praten. Waarom?

• Je kunt je hart luchten.
• Je komt misschien tot oplossingen.
• Pestkoppen profiteren ervan als jij het aan niemand durft te vertellen. Het wordt voor hun dan makkelijker om door te gaan.

     3.1 Pesten vs. plagen - Theorie 2 

     3.1 Pesten vs. plagen - Opdracht 1   

pesten

plagen

stopt op tijd

kun je om lachen

gaat te lang door

gelijken (niet één de baas)

meerdere tegen één

spontaan

iemand bewust kwetsen

met opzet

niet om te lachen

om te lachen

Is online pesten niet erg?

pesten en online pesten zijn beide net zo erg.

Pesten en online pesten zijn beide net zo erg. In beide vormen doe je andere mensen pijn.

Online pesten kan soms nog veel verder gaan dan 'normaal' pesten, omdat de pester (soms) beschermd wordt door anonimiteit. Anonimiteit betekent dat de identiteit van de persoon niet bekend is.

Bekijk het schema hiernaast voor tips bij online pesten!

3.1 Pesten vs. plagen - Theorie 3 

Sexting is het versturen van seksueel getinte berichten, foto’s of filmpjes van jezelf via je mobiele telefoon of tablet. Dit kan heel spannend zijn, maar er kleven ook risico's aan.

Het gebeurt regelmatig, ook op middelbare scholen, dat filmpjes en afbeeldingen per ongeluk of met opzet worden doorgestuurd. Als dit met opzet gebeurt, is dit een vorm van online pesten.

 

Voor degene die het overkomt, kan de impact heel groot zijn. Het is niet alleen heel vervelend, maar ook strafbaar om beelden van een minderjarige te delen. 

Ben jij slachtoffer?

Neem dan iemand in vertrouwen of zoek contact op met bijvoorbeeld Helpwanted.nl

3.2 Sexting - Theorie 1 

1. Je gaat zo meteen een video zien waarin Chantal geïnterviewd wordt.

2. Chantal heeft in het verleden een seksvideo met haar vriend opgenomen die online is komen te staan.

3. Ga naar de volgende slide en bekijk de video. Tijdens de video krijg je vragen.

4. Na de video ga je met de klas in discussie over de voor- en nadelen van sexting.

Bron video: Rauwkost (NPO3.nl)

3.2 Sexting - Opdracht 1 

01:48

Waarom maakten Chantal en
haar vriend het filmpje?

1. ze werd onder druk gezet
2. haar vriend wilde het per se
3. ze vonden het grappig

02:03

"Er zijn duidelijke afspraken gemaakt over het filmpje." Wat bedoelt ze hiermee?

03:09

Wat is de grootste angst van Chantal?

1. Dat het filmpje op elk moment opnieuw online kan komen.
2. Dat één van haar vriendinnen het heeft gedaan.
3. Dat ze geen baan kan krijgen.

04:28

Wat vind jij ervan dat Facebook niet wil
zeggen wie het filmpje online heeft gezet?
Leg uit.

06:52

Chantal geeft op het einde een paar tips voor mensen die eraan denken om een seksfilmpje te maken. Noem er twee.

In de vorige opdracht heb je gezien dat er gevolgen aan sexting zitten.

Ons advies: doe het helemaal niet, maar als je het doet denk er dan echt goed over na!

Wil je toch een pikante foto sturen?

• Denk hier  goed over na!
• Stuur geen foto's door onder druk of omdat iemand je heeft overgehaald.
• Maak jezelf onherkenbaar. Stuur geen foto's of video's waarop je gezicht of andere kenmerken (moedervlek, tattoo, oorbel etc.) te zien zijn.
• Eenmaal gestuurd is ook echt gestuurd. Je hebt er dan niet meer de (volledige) controle over.

Ontvang je een pikante foto van iemand?

• Stuur deze niet door! Dit kan zelfs strafbaar zijn!
• Verwijder het (beeld)materiaal weer.
• Zorg dat je een wachtwoord hebt op je mobiel.
• En nogmaals: stuur het materiaal echt niet door, ook niet naar je beste vriend. Hij kan het namelijk weer doorsturen.

3.2 Sexting - Theorie 2 

In deze les ga je een klassikaal experiment uitvoeren.

Samen met klasgenoten ga je vijf klassenregels opstellen die ervoor moeten zorgen dat er niet gepest wordt bij jullie in de klas.

Deze klassenregels ondertekenen jullie allemaal!

4: Experiment 

Quiz: (online) pesten

5: Quiz  

Noem verschillende
manieren van pesten.

Waarom denk je dat jongeren pesten?

Ben jij weleens gepest?

1. ja
2. nee

Heb jij weleens
iemand gepest?

1. ja
2. nee

Plagen

• Iedereen maakt weleens een grapje over een ander. En een ander houdt jou ook weleens voor de gek.
• Plagen gebeurt niet altijd bij dezelfde persoon.
• Bij plagen ben je gelijk aan elkaar, het gaat twee kanten op.
• Je doet het niet om iemand bewust te kwetsen, het is maar voor de lol.

Pesten

• Pesten gebeurt steeds bij dezelfde persoon. En het gebeurt vaak, soms zelfs elke dag.
• Bij pesten ben je niet gelijk aan elkaar. Eén iemand is bijvoorbeeld fysiek sterker of veel ouder.
• Je doet iemand pijn en kwetst diegene met opzet.
• Het heeft grote gevolgen, het kan iemands leven gaan beheersen.

Waarom kunnen de gevolgen van cyberpesten
groter zijn dan bij 'gewoon' pesten?

Grotere gevolgen Cyberpesten

• Je kunt je moeilijker verdedigen.
• Het is een publieke vernedering.
• Het blijft actief, omdat het lastig is om iets van het internet te verwijderen.

• Ik kent het verschil tussen pesten en plagen.
• Ik weet dat online pesten net zo erg is als 'gewoon' pesten.
• Ik weet wat sexting is.
• Ik ben bekend met de risico's van sexting.
• Ik heb met de klas in het experiment vijf regels opgesteld om pesten tegen te gaan.

6: Quiz