IBS 1: hoofdstuk 11: verrijking

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdstuk 6: Verrijking

IBS 1: Dierverzorger op een recreatiepark

MBO niveau 2

Wat verstaan we onder verrijking?

Wat is het doel van verrijking?

Verrijking

= het stimuleren van dieren

Iedere verandering in het leven van het dier of in de omgeving van het dier dat voordelen oplevert zonder negatieve effecten/bijkomstigheden.

Doel van verrijking:

Gedragsverandering te stimuleren.

Bijv. het natuurlijk gedrag te vergroten.

Vormen van verrijking

• Voedselverrijking
  
• Fysieke verrijking of omgevingsverrijking
  

 Iedere verandering in het verblijf (structureel als tijdelijk).

• Zintuigelijke verrijking
  

 Alles wat de zintuigen stimuleert (geur, geluid, visueel).

• Sociale verrijking
  

 Interactie met andere dieren van hetzelfde soort of met een andere diersoort, inclusief mensen.

• Cognitieve verrijking
  

 Stimuleert het probleemoplossend vermogen en stimuleert het mentale welzijn van het dier.

Soort verrijking	Functie
Voedselverrijking
Fysieke (omgevings)verrijking
Zintuigelijke verrijking
Sociale verrijking
Cognitieve verrijking

stimuleren zoekgedrag

zintuigen stimuleren

stimuleren probleemoplossend vermogen en mentale welzijn

natuurlijk gedrag stimuleren

dieren actiever maken

Voedselverrijking

Meest bekende soort.

 

Stimuleren van zoekgedrag naar voedsel (is een groot gedeelte van hun tijd in de natuur):

        tegen verveling

Voorbeelden:

- Takken voor planteneters

- Ruiven en netten

- Speeltjes met voedsel

- Verstoppen van voedsel

- Meelwormen en sprinkhanen

Omgevingsverrijking of fysieke verrijking

Alle aanpassingen die in het verblijf worden gebruikt om het natuurlijk gedrag te stimuleren.

• Vaste attributen
  

     -  Klim- en springmogelijkheden voor geiten

      - Aanplanting en bodembedekking

      - verschillende hoogtes in het verblijf

• Lossen voorwerpen
  

     - Kartonnen dozen bij konijnen

Zintuigelijke verrijking

Verrijkingen die de zintuigen van het dier stimuleren;

• Geuren
  

 predator of prooi geuren of feromonen

• Geluiden
  

 natuurlijke geluiden

• Lichtjes
  

02:25

Wat voor soort verrijking is de Ipad?

1. omgevingsverrijking
2. zintuigelijke verrijking
3. sociale verrijking
4. cognitieve verrijking

Sociale verrijking

Dieren die samen of in groepen worden gehuisvest vertonen veel meer natuurlijk gedrag. Daardoor zijn ze ook actiever.

                Zelfde diersoorten bij elkaar of verschillende diersoorten bij elkaar.

Ook solitaire dieren bij elkaar:

- Wel ‘s nachts gescheiden van elkaar

- Apart verrijking aanbieden

Sociale huisdieren alleen houden: levert frustratie, stress en probleemgedrag.

    Papegaaien, honden en nog een aantal andere diersoorten kan het contact met mensen              het sociale gemis compenseren.

Welke dieren hebben enkel behoefte aan soortgenoten in paartijd?

1. solitaire dieren
2. sociale dieren
3. groepsdieren

Cognitieve verrijking of training

Bij training leer je een dier een vaardigheid.

Voorbeelden:

- Paardensport (conditie)

- Voor het toedienen van medicatie

- Voor het verplaatsen van dieren

- Honden training (opvoeding of ‘iets te doen hebben’)

Waar let je op bij het inzetten van verrijking?

Inzet van verrijking

Je let op:

• Past bij het dier
  
• Stimulatie van het juiste gedrag
  
• Inzetbaarheid (makkelijk en snel wisselbaar)
• Kosten
  
• Veiligheid
  
• Hygiëne
  

Zet de stappen van verrijking in de juiste volgorde:

Stap 1:

Stap 2:

Stap 3:

Stap 4:

testen

evalueren

goedkeuring vragen

Materialen en middelen bedenken

Plannen

• Stap 1: Goedkeuring vragen.
  

   Zijn er (genoeg) mensen aanwezig, voedingsmiddelen geschikt?

• Stap 2: welke materialen en middelen zijn er nodig
  

   Veilig voor mens en dier!

• Stap 3: verrijking testen
  
• Stap 4: verrijking evalueren
  

 Heb je je doel van je verrijking bereikt?

Veiligheid van verrijking

• Kan een dier zich verwonden aan de verrijking (denk aan snijwonden, ophangen, vastzitten in of op)?
  
• Kan de verrijking gebruikt worden als een wapen naar soortgenoten in het verblijf?
  
• Kan het uit het verblijf worden gegooid als projectiel (verzorgers of publiek verwonden)?
  
• Kan het een darmperforatie of darmverstopping veroorzaken wanneer het opgegeten wordt?
  
• Kan het leiden tot ontsnappen uit het verblijf?
  
• Kan het leiden tot agressie?
  

Basis veiligheidsregels verrijking

• Bij het bouwen van een object met veel hout, gebruik schroeven en niet-giftige lijm in plaats van nagels/spijkers. Maak hoeken rond zodat er geen ruwe randen aanwezig zijn of mogelijkheid tot splintering van hout.
  
• Gebruik alleen niet-giftige verf.
  
• Gebruik zoveel mogelijk natuurlijke materialen zoals katoen, wol of hennep of iets dergelijks. Kunststoffen of nylon moet met voorzichtigheid worden gebruikt.
  
• Bij het gebruik van kettingen om voorwerpen op te hangen, mag de ketting enkel single worden gebruikt (niet er tussen kunnen zitten) en zo kort mogelijk.
  
• Kartonnen dozen moet vrij zijn van nietjes of plastic tapes.
  
• Papieren zakken moet vrij zijn van plastic of voeringen.
  
• Speelgoed moet vrij zijn van kleine, verwijderbare onderdelen die kunnen worden ingeslikt. Kies speelgoed dat geschikt is voor elk dier.
  
• Als vuistregel is het het beste om genoeg verrijking aan te bieden voor alle dieren in een groep. En soms voor nog een paar meer te zorgen, als die dieren de verrijking kunnen verzamelen, oppotten of kunnen dragen.
  

Aan de slag!

Hoofdstukvragen:

13: Welzijn

13: Reinigen en ontsmetten

Leeractiviteiten:

1.11 Algemene informatie knaagdieren en geit

1.12: Ethogram maken

joinmyquiz.com

konijn - code: 0171 6702

knaagdieren - code: 3396 0414

Geiten - code: 5178 6206

niet-gedomesticeerde dieren - code: 1036 7454

diergroepen in de dierentuin - code: 0322 4030

geslachtsbepaling en namen - code: 3205 9870