Werkvormen: Interactieve kijkplaat

• LessonUp
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Interactieve kijkplaat

Zandzakken waren gevuld met aarde en modder, en waren bedoeld om de soldaten te beschermen

In het begin van de oorlog waren de rantsoenen nog wel redelijk, maar naarmate de oorlog langer duurde, was er ook steeds minder (goed) eten.

Als de soldaten niet hoefden te vechten, speelden ze bijvoorbeeld met kaarten.

Behalve de vijand hadden de soldaten veel last van ongedierte, zoals ratten en vlooien. Sommige soldaten kwamen de tijd tussen de gevechten door met het doden van ratten.

Honden hielden de soldaten niet alleen gezelschap, ze bezorgden ook boodschappen tussen de verschillende loopgraven.

Soldaten konden vaak alleen maar overdag slapen, omdat 's nacht een goed moment was om de loopgraven van de vijanden te bespioneren. 

Met een periscoop konden de soldaten de vijand bekijken, zonder grote risico's te nemen. Een periscoop werkt met spiegels.

Er zijn duizenden brieven en dagboeken van soldaten uit de Eerste Wereldoorlog bewaard gebleven. Dit zijn tegenwoordig belangrijke en waardevolle bronnen.

Voor de veiligheid van de soldaten waren de loopgraven in zigzag-vorm.

Tussen de Noordzee en de Zwitserse grens (Westfront) wordt 40.000km aan loopgraven aangelegd.

360˚ video van een loopgraaf

Tijdens de video kun je alle kanten opkijken! Probeer het maar eens uit!

Op wacht staan was één van de belangrijkste taken die je kon krijgen. Op het in slaap vallen tijdens de wacht stonden zeer zware straffen.

Behalve vechten en wacht houden, waren er nog genoeg andere vervelende klusjes in een loopgraaf, zoals zandzaken bijvullen, prikkeldraad repareren of het leegmaken van de latrines (wc's)

Het gebied tussen de loopgraven wordt in vier jaar tijd compleet omgeploegd. Er ontstaat een niemandsland.

Oculair: Ook wel ooglens genoemd is de eerste lens die je tegenkomt in de microscoop en vergroot wel 10x.

Tubus: houdt het oculair vast en verbindt het oculair en de volgende set lenzen: de objectieven.

Revolver: draaibaar magazijn voor de objectieven

Objectief: lens in de revolver. Vergroot 4x, 10x en 40x

Tafel: hierop ligt het preparaat

Diafragma: hiermee regel je de hoeveelheid licht

Spiegel: lichtbron

Voet: hierop staat de microscoop

Statief: hieraan houd je de microscoop vast bij vervoeren

Leg uit: alle onderdelen van de microscoop. Klik op de pinnetjes voor meer informatie.

main road

crossroads or junction

to cycle

You pay a fare for the cab

cycle path

traffic light

pedestrian

You pay a fare for the cab

les baskets

le T-shirt

la montre

le chapeau

le legging

le sweat-shirt

le top

le pantalon

les chaussures

le jean

Sinds is de Nachtwacht 363 bij 438 cm, maar dat was het schilderij niet toen Rembrandt het maakte! Het was toen een stuk groter: 500 bij 387 cm. Maar omdat het schilderij niet paste op de plaats waar het zou gaan hangen in het stadhuis op de Dam (tegenwoordig Paleis op de Dam), werden er in 1715 stukken vanaf gesneden.

Benieuwd hoe de Nachtwacht eruit zag vóór de stukken eraf waren gesneden? Klik op de afbeelding rechtsonder in de hoek.

De Nachtwacht heet tegenwoordig zo, maar de oorspronkelijke titel is: De compagnie van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren.

Het is onduidelijk waar de naam Nachtwacht precies vandaan komt. Is het misschien de kleur van het schilderij? Of was dit inderdaad een nachtwacht?

Kapitein Frans Banninck Cocq

Luitenant Willem van Ruytenburgh

Schilderijen van schutterijen (een soort politie) waren erg populair in de tijd. De leden van een schutterij betaalden veel geld om er goed en stoer uit te zien. Rembrandt had voor het maken van dit schilderij ongeveer 3500 gulden verdiend. Dat was in die tijd veel geld, maar niet ongebruikelijk voor een schilderij van Rembrandt.

Is dit Rembrandt zelf? Sommige mensen zeggen van wel.

Het meisje stelt een soort mascotte voor. Aan haar riem hangt een dode vogel. Vooral de twee poten van het beest, de klauwen, zijn duidelijk te zien. Ze zijn het symbool voor de kloveniers (de schutters), die ook wel klauweniers werden genoemd.

Kloveniers waren schutters met een musket (geweer). Rembrandt heeft in zijn schilderij laten zien wat er allemaal bij komt kijken om zo'n musket te gebruiken. Zo vult er één zijn musket met kruit; ééntje schiet zijn musket af en een ander reinigt zijn musket door het kruit weg te blazen.

Het is bijna niet te zien, maar in hun wapen hadden de Kloveniers twee klauwen van een vogel. Die twee klauwen zie je ook weer terug bij de vogel die het meisje bij zich draagt.

Op dit schild staan de namen van de personen die zijn afgebeeld (en waarschijnlijk ook hebben betaald).

Hoeveel is de Nachtwacht waard? Dat is niet te zeggen: het schilderij is nooit verkocht of te koop aangeboden. Er is later weleens geprobeerd om het uit te rekenen. Ze kwamen toen uit op een bedrag van 500 miljoen Euro!

De signatuur (soort handtekening) van Rembrandt: Rembrandt f 1642

Sommige leden van de schutterij weigerden te betalen toen ze het schilderij zagen: ze stonden er maar half op! Of keken de andere kant op! "Daarvoor ga ik niet betalen!", zeiden sommigen

Honden op schilderijen waren vaak een teken van trouw ('trouwe viervoeter'). Of de hond in dit schilderij dezelfde functie heeft, trouw aan de stad Amsterdam, is niet bekend.

De Nachtwacht lijkt misschien een rommeltje, maar als je goed kijkt zitten er duidelijk 'lijnen' in. Dat zie je bijvoorbeeld aan de lansen en geweren.

Guernica is een enorm schilderij: het is 3,49 m hoog en 7,76 m breed. Pablo Picasso maakte dit schilderij van de stad Guernica, nadat het gebombardeerd was (door Duitse bommenwerpers) tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939).

Zoals je op de foto rechtsonder kunt zien, werd de stad grotendeels verwoest.

De mensen, dieren en dingen op het schilderij zien er niet realistisch ('echt') uit. Pablo Picasso probeerde het gevoel tijdens het bombardement over te brengen, niet zoals het eruitzag.

Het schilderij laat de stad Guernica zien tijdens het bombardement van 1937. Toen het bombardement begon was de wekelijkse markt aan de gang.

De Spaanse generaal Franco had aan Adolf Hitler gevraagd of hij kon helpen om tegenstanders te verslaan. Voor Hitler was dit, net voor de Tweede Wereldoorlog, een perfecte kans om de bommenwerpers van de Luftwaffe uit te proberen.

Het schilderij is in lijnen en vlakken in zwart, wit en grijs geschilderd om de oorlog uit te drukken.

De man met een afgebroken zwaard is een symbool voor een gesneuvelde soldaat

De lamp op het schilderij staat symbool voor de explosies en het bombardement in Guernica.

Het paard drukt de angst uit en is het symbool voor de onschuldige slachtoffers in de oorlog.

De moeder met het dode kind symboliseert het verdriet om de gesneuvelden.

In dit schilderij zie je aan de linkerkant de protestantse Noord-Nederlanders en rechts de rooms-katholieke zuiderlingen. Beide groepen proberen uit de rivier zielen voor hun geloof te winnen. De protestanten zijn succesvoller dan de katholieken. Uit alles blijkt dat de schilder aanhanger van het protestantisme is.

Aan de kant van de protestanten is alles beter: de bomen hebben blad, de zon schijnt en het is allemaal heel ordelijk.

De rooms-katholieken worden belachelijk gemaakt door aan hun zijde dwergen af te beelden.

Een poes wordt in de schilderkunst vaak afgebeeld als symbool van wellust en onkuishuid. 

De bijbel speelt een belangrijke rol in het protestantse geloof. Hier zie je dat protestantse gelovigen worden 'overgehaald' door het woord van God en niet door rijkdommen, zoals bij de rooms-katholieken wel het geval is. De protestantse gelovigen komen heel netjes en ordelijk aan boord van de boot.

De rooms-katholieken proberen de mensen te lokken met kostbaarheden, maar lijken daarin niet helemaal te slagen. De mensen zijn zo verblind door de rijkdommen dat de boot bijna omslaat.

Hier staan de belangrijkste Europese protestantse leiders: prins Maurits, prins Frederik Hendrik, koning Jacobus I van Engeland en koning Christiaan IV van Denemarken

Een struik met sinaasappels, symbool voor het Huis van Oranje.

Er zijn veel honden afgebeeld aan deze kant van de rivier. In de schilderkunst zijn honden vaak het symbool van trouw. Rondom de 'oranjeboom' zie je daarom ook veel honden afgebeeld.

Dit schilderij is gebaseerd op Mattheus 4:18-20 'Toen hij nu langs de zee van Galilea ging, zag Hij twee broeders, Simon, die Petrus genoemd wordt, en Andreas, diens broeder, een net in zee werpen; want zij waren vissers. En Hij zeide tot hen: Komt achter Mij en Ik zal u vissers van mensen maken. Zij nu lieten terstond hun netten liggen en volgden Hem.'

De schilder staat hier, aan de protestantse kant.

De mannen in deze rode gewaden zijn rooms-katholieke geestelijken. Het verschil met de sobere, zwarte kleding aan de kant van de protestanten is hierdoor extra groot.

Het West-Romeinse Rijk valt

476

De Amerikaanse schilder Thomas Cole maakte tussen 1833-1836 een serie schilderijen over een niet-bestaand rijk, dat erg lijkt op het Romeinse Rijk (maar het niet is!).

Dit schilderij is het vierde deel van de serie heet Destruction, en lijkt op de inval van Rome door de Vandalen (in 455)

Een dreigende lucht met donkere wolken.

Een gebroken schild

Van een standbeeld ontbreekt het hoofd

Een vrouw wordt in het water gegooid

Een noodbrug die op instorten staat

Een vernielde brug.

Een paleis staat in brand: je ziet de vlammen

De fotografe Dorothea Lange maakte in opdracht van de Amerikaanse regering een serie foto's om de gevolgen van de grote droogte in een aantal Amerikaanse staten te laten zien. Deze foto's (een aantal andere foto's uit deze series zie je rechts onderin) maakte ze in een vluchtelingenkamp in Californië, waar inwoners uit de droge staten naartoe waren getrokken om een beter leven en werk te vinden.

Vanaf 1929 raakten de Verenigde Staten in een zware depressie (Great Depression), waardoor veel mensen werkloos werden. In sommige staten was er tussen 1934 en 1936 ook nog een extreem droge periode. Hierdoor ontstonden enorme stofstormen waardoor de oogsten van de boeren mislukten. Om verder te kunnen leven, vetrokken duizenden mensen uit deze Dust Bowl naar andere staten, zoals Californië, waar ze hoopten werk te vinden.

De vrouw in de foto is Florence Owens Thompson. Zij was met haar kinderen gevlucht uit Oklahoma, omdat zij daar vanwege de grote droogte niet meer voor voldoende eten kon zorgen. Op de foto is zij 32 jaar en moeder van 7 kinderen. Later zou ze nog 3 kinderen krijgen.

Na de Tweede Wereldoorlog ging het een stuk beter met haar: ze trouwde opnieuw, waardoor het financieel ook beter ging. Ze stierf in 1983 op 80-jarige leeftijd.

Omdat de foto gemaakt is in opdracht van de Amerikaanse overheid rust er geen copyright op de foto en mag hij gewoon gebruikt worden. Dorothea Lange heeft dus niet veel verdiend aan deze foto, maar ze was in één klap een beroemde en gerespecteerde fotografe.

De officiële titel van de foto is: "Destitute pea pickers in California. Mother of seven children. Age thirty-two. Nipomo, California.". Pea-pickers ('Erwtenplukkers'), is de bijnaam voor de migranten die in Californië ongeschoold werk, zoals oogsten, deden.

Volgens Florence had de fotografe beloofd de foto's niet publiceren. Dat gebeurde echter wel: de foto's werden al snel gebruikt bij een artikel dat ging over de hongersnood van de duizenden vluchtelingen.

Hoewel de foto wereldberoemd werd met de titel Migrant Mother, was de identiteit van Florence bijna 40 jaar onbekend. Pas in de jaren 70 werd duidelijk wie de vrouw in de foto was. Florence heeft overigens, behalve bekendheid, niets aan de foto overgehouden.

Om een herhaling van de Dust Bowl te voorkomen, liet de Amerikaanse president Roosevelt honderdduizenden bomen planten, zodat de erosie van de bodem kon worden tegengegaan.

Actrice Marilyn Monroe

Het lijkt alsof de 'oude' Beatles worden begraven.

Actrice Shirley Temple

Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band verscheen op 1 juni 1967. Het wordt nog steeds gezien als een van de belangrijkste albums ooit gemaakt. Nadat de band besloten had om geen live-optredens meer te doen, konden ze zich volledig concentreren op de muziek en de productiemogelijkheden.

Schrijver Oscar Wilde

Stuart Sutcliff, de eerste bassist van The Beatles.

De Duitse filosoof Karl Marx.

Shirley Temple als pop. Op haar trui staat ‘Welcome The Rolling Stones’. Tussen de fans was misschien grote rivaliteit, maar de bands waren vrienden van elkaar.

Zanger Bob Dylan

Dit zijn niet The Beatles. Dit is: Sgt Pepper’s Lonely Hearts Club Band!

Wassenbeelden van The Beatles. Ze lijken treurig te kijken naar het 'graf'. Volgens sommigen zou dit te maken hebben met de complottheorie dat de echte Paul McCartney dood zou zijn.

Een linkshandige basgitaar...zou de echte Paul McCartney dan toch verongelukt zijn op woensdag 9 november 1966, om 5 uur 's morgens. Precies zoals het wordt bezongen in 'She's leaving home'. Luister maar eens naar het fragment, via de knop hieronder.

De bekroonde albumhoes van Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band is in 1967 ontworpen door twee popart-kunstenaars: de Amerikaanse Jann Haworth (1942) en de Brit Peter Blake (1932), op dat moment getrouwd. Ze kregen 200 pond voor het ontwerp. De productiekosten van het ontwerp bedroegen 3.000 pond, het zestigvoudige wat normaal beschikbaar was voor een albumhoes.

Voor de hoes poseerden de Beatles omringd door 57 foto’s en negen wassen beelden, waaronder wassen beelden van henzelf. Vooral Lennon en McCartney deden suggesties voor de personen door wie ze wilden worden omringd.

Danser en acteur Fred Astaire

Schrijver Edgar Allan Poe

Acteur Marlon Brando

Over welk historisch onderwerp gaat de spotprent? Hoe weet je dat?

1

Heeft de spotprent een titel of een bijschrift?

2

Weet je iets over de tekenaar? Bijvoorbeeld bij welke groep hij hoorde of uit welk land hij kwam?

3

Toelichting UNO = United Nations Organization (= de Verenigde Naties)

Wie stellen de personen op de spotprent voor?

4

Zijn de personen positief of negatief afgebeeld? Hoe zie je dat?

5

Wat doen de personen?

6

Welke dingen zie je op de spotprent?

7

Wat stellen deze dingen volgens jou voor?

8

Legenda

Andere delen van de spotprent

De personen op de spotprent

Algemeen

Wat is de boodschap van de maker van de spotprent? Hoe weet je dat?

9

Conclusie