Yuverta
‹Return to search

De bezetting van Nederland

De Tweede Wereldoorlog


De bezetting van Nederland
1 / 42
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo k, g, t, mavo, havo, vwoLeerjaar 2,3

This lesson contains 42 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 60 min

Introduction

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier de bezetting van Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog verliep.

Items in this lesson

De Tweede Wereldoorlog


De bezetting van Nederland

Slide 1 - Slide

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Slide 2 - Slide

Leerdoel
Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier de bezetting van Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog verliep.

Slide 3 - Slide

Wat weet jij eigenlijk van
de Tweede Wereldoorlog?

Slide 4 - Mind map


Nederland mobiliseert
november 1939




  • De Nederlandse regering hoopt dat, net als tijdens de Eerste Wereldoorlog, Nederland neutraal zou blijven. 
  • Uiteindelijk wordt pas laat besloten om tóch te mobiliseren en gebruik te maken van de Hollandse Waterlinie.

Slide 5 - Slide


Duitsland valt aan
10 mei 1940



  • Op vrijdagmorgen, om 3.55, valt het Duitse leger het slecht bewapende Nederland aan. 
  • Op sommige plekken, zoals bij de Afsluitdijk en de Grebbelinie, wordt nog behoorlijk tegenstand geboden, maar tegen de overmacht is niets opgewassen.

Slide 6 - Slide


Regering wijkt uit naar Londen
13 mei 1940



  • Om niet in de handen van de Duitsers te vallen, wijkt een groot deel van de Nederlandse regering uit naar Engeland.
  • Vanuit Londen zal koningin Wilhelmina de Nederlanders motiveren om niet op te geven en tegen de bezetters te strijden.

Slide 7 - Slide


Bommen op Rotterdam
14 mei 1940



  • Hoewel de stad zich al heeft overgegeven, bombarderen de Duitsers Rotterdam tóch.
  • Het bombardement duurt maar een kwartier, maar de binnenstad is verwoest, en zal pas na de oorlog weer worden opgebouwd.

Slide 8 - Slide


Nederland capituleert
15 mei 1940



  • Na het bombardement op Rotterdam, en de Duitse dreiging om ook andere steden te bombaderen, kan Nederland niets anders dan zich overgeven.
  • In totaal komen in de meidagen van 1940 ongeveer 2200 mensen om het leven.

Slide 9 - Slide


Deel van Duitsland
29 mei 1940



  • Nederland wordt een deel van Duitsland: Reichskommissariat Niederlande
  • De Oostenrijker Arthur Seyss-Inquart wordt Reichskommisar. 



Slide 10 - Slide





  • De Nationaal-Socialistische Beweging (NSB), die collaboreerde met de Duitsers, is de enige politieke organisatie die mag blijven bestaan.
  • De leider van de NSB, Anton Mussert, mag zich 'Leider van het Nederlandsche Volk' noemen, maar de Duitsers zijn uiteindelijk de baas.



Slide 11 - Slide




Alle post- en sierduiven moeten worden gedood. 
Duiven vliegen vrij rond en kunnen 
boodschappen brengen naar de geallieerden.

Duivenpootjes mét ring moeten 
als bewijs worden ingeleverd.

Slide 12 - Slide


De eerste bezettingsmaanden
mei 1940 - februari 1941



  • De Duitsers gedragen zich meestal keurig en de meeste Nederlanders pakken hun normale leven op en werken, passief of actief, met de Duitsers samen.
  • Nederlandse bedrijven kunnen goed geld verdienen aan de 'Duitse oorlog'...

Slide 13 - Slide


Februaristaking
februari 1941



  • De eerste grote verzetsactie tegen de Duitse bezetter in Nederland.
  • Aanleiding waren de razzia's in Amsterdam, als reactie op de moord op een NSB-er.

Slide 14 - Slide


Jodenvervolging in Nederland
vanaf mei 1940



Net als in andere delen van het Duitse Rijk worden snel anti-Joodse maatregelen, zoals het ontslag van Joodse ambtenaren of de registratieplicht.

Slide 15 - Slide






Vanaf april 1941 verschijnen de bordjes "Voor Joden verboden" 
in de Nederlandse steden.

Slide 16 - Slide






Vanaf mei 1942 zijn Joden verplicht om een Jodenster te dragen.
In dat jaar gaan ook de eerste Joden via Westerbork naar Auschwitz...

Slide 17 - Slide


Onderduiken


  • Onderduiken om je te verbergen zodat je niet wordt opgepakt door de politie of Duitsers. 
  • Dit zijn niet alleen Joden, maar iedereen die het risico loopt opgepakt te worden: studenten, mannen, verzetsstrijders enz. 
  • Op het hoogtepunt zijn er alleen al in Nederland ruim 350.000 mensen ondergedoken


Slide 18 - Slide


Verzet



  • Wat is verzet?
  • Aanslagen plegen of illegale krantjes verspreiden? Onderduikers helpen? 
  • Of naar rechts gaan als de Duitsers zeggen dat je naar links moet gaan?


Slide 19 - Slide




  • In totaal waren er rond de 45.000 Nederlanders die actief verzet pleegden. 
  • Maar dat konden ze niet doen zonder de hulp van honderduizenden anderen.
  • Verzet plegen was levensgevaarlijk: niet alleen voor jezelf, maar ook voor je omgeving.

Slide 20 - Slide








Om te voorkomen dat Joden worden opgepakt,
worden identiteitsbewijzen vervalst...

Slide 21 - Slide


Dolle Dinsdag
5 september 1944



  • De opmars van de geallieerden na D-Day gaat erg snel. 
  • De gebeurtenissen worden gevolgd op illegale radio's: "Ze zijn in Nederland!"



Slide 22 - Slide






  • Duitse soldaten slaan op de vlucht voor de naderende geallieerden.
  • Maar de geallieerden komen helemaal niet...

  • Het volksfeest was veel te voorbarig losgebarsten.






Slide 23 - Slide


Slag om Arnhem
september 1944




  • De Geallieerden willen doorstoten tot het noordelijk deel van Nederland, om daar vandaan Duitsland binnen te vallen, maar ze vergissen zich in kracht van de Duitsers. 
  • Operatie Market Garden is mislukt bij Arnhem ('Brug te ver').

Slide 24 - Slide


Spoorwegstaking
september 1944 - mei 1945



  • Om de geallieerde opmars te helpen, roept Radio Oranje het spoorweg-personeel op om te gaan staken. Zo kunnen de Duitsers geen gebruik meer maken van het spoor voor hun oorlog. 
  • Het zorgt uiteindelijk ook voor voedsel- en brandstoftekorten...

Slide 25 - Slide


Hongerwinter
november 1944 - april 1945




Slide 26 - Slide


  • De Hongerwinter had een aantal oorzaken:
  1. Zo was er geen aanvoer van kolen meer mogelijk uit Limburg, omdat dit deel van Nederland al was bevrijd. 
  2. Daarnaast zorgde de Spoorwegstaking ervoor dat er niets meer werd vervoerd... 
  3. ...én namen de Duitsers wraak door hoofdroutes naar West-Nederland te blokkeren.

Slide 27 - Slide






Het systeem van de distributiebonnen, dat al in 1939 was ingevoerd,
werkt in de laatste fase van de oorlog niet meer: er wás gewoon niets meer



Slide 28 - Slide

Slide 29 - Slide

Slide 30 - Slide


Duitse capitulatie
4 mei 1945



  • In Hotel De Wereld in Wageningen wordt op 5 mei onderhandeld over de onvoorwaardelijke overgave van de Duitse troepen in Nederland.
  • De Duitse troepen hebben zich overigens al op 4 mei overgegeven aan de geallieerden.







Slide 31 - Slide


De Bevrijding
mei 1945



  • De bevrijding wordt tegenwoordig gevierd op 5 mei, maar Nederland werd niet overal op 5 mei bevrijd: soms was het eerder, soms veel later, zoals op Texel. 
  • Dit eiland werd pas op 20 mei 1945 bevrijd.


Slide 32 - Slide






Hoewel het is verboden, is de reactie van Nederlanders op verraders, 
profiteurs en collaborateurs begrijpelijk.


Slide 33 - Slide

Video
Histoclips: Nederland in de Tweede Wereldoorlog

Slide 34 - Slide

Slide 35 - Video

Video
Clipphanger: Wat herdenken we op 4 mei?

Slide 36 - Slide

Slide 37 - Video

Begrippen uit deze les

  • NSB
  • collaboreren
  • verzet
  • Dolle Dinsdag
  • distibutiebonnen
  • Hongerwinter

Slide 38 - Slide

Personen uit deze les

  • Anton Mussert
  • Koningin Wilhelmina
  • Arthur Seyss-Inquart
  • Prins Bernhard

Slide 39 - Slide

Jaartallen uit deze les
  • 1935: Neurenberger Rassenwetten
  • 1938: Kristallnacht
  • 1942: 'Start' Endlösung 

Slide 40 - Slide

Schrijf 3 dingen op die je
deze les hebt geleerd

Slide 41 - Open question

Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Slide 42 - Open question