Movies that Matter - Blood in the Mobile - vmbo-breed

• Aardrijkskunde
• Maatschappijleer
• +1
• Middelbare school
• MBO
• vmbo, mavo
• Leerjaar 4
• Studiejaar 1-4

Introduction

Welkom bij deze les bij de film Blood in the Mobile. Tijdens deze les maakt jouw klas kennis met filmeducatie en mensenrechten in de breedste zin. Film is een uitstekend middel om het besef van jongeren over maatschappelijke thema's te vergroten. Met deze les open je de ogen van leerlingen en studenten voor mensenrechtenthema's. In deze les bekijken leerlingen en/of studenten de film Blood in the Mobile (2010, Frank Poulsen). De afgelopen vijftien jaar stierven er vijf miljoen mensen door de burgeroorlog in Congo. De VN rapporteren al jaren verbanden tussen de mineralenhandel en de oorlog. De Deense Frank Poulsen wil niet langer sms'jes sturen naar zijn vrouw als dat een leven in Congo kan hebben gekost. In de documentaire onderzoekt hij welk bloed er kleeft aan zijn mobiele telefoon. Heb je vragen of opmerkingen over deze les? Neem dan gerust contact met ons op door te mailen naar [e-mail] of te bellen naar 020-2807612.

Instructions

Thema's

• Mineralenhandel
• Congo
  
• Bloed in je mobieltje
• Burgeroorlog
• Mensenrechten

Opzet van deze les

Deze les bestaat uit 6 delen:

1. De film.
2. Inhoudelijke analyse.
3. Filmanalyse.
4. Mensenrechten.
5. Verdieping.
6. Discussie.

Werkwijze

• In deze les bekijk je de film. De film is in deze les opgenomen. Je hoeft de film alleen maar aan te klikken.
• Per slide wordt beschreven wat de bedoeling is.
• De les kan geprint worden, inclusief de notities per slide, door op de printknop te drukken rechtsboven in het scherm.
• Het is bij deze les niet nodig om met 'devices in de klas' te werken. Je kunt dit uitzetten door het vinkje onderin het scherm van de lespresentatie te deactiveren.
• Op de slides zijn hotspotbuttons te vinden. Door deze aan te klikken verschijnt er (extra) informatie, een vraag of een instructie. Als docent kun je ervoor kiezen om de informatie onder de hotspotbutton met hoed samen met de leerlingen/studenten te lezen of zelf aan leerlingen/studenten te vertellen. De informatie is daarom ook opgenomen in de instructies bij de losse slides.
• In de bijlage vind je nog een algemene, uitgebreide docenthandleiding, die je helpt door deze les te navigeren. Heb je al meer ervaring met het geven van onze lessen? Dan heb je de docenthandleiding waarschijnlijk niet meer nodig.

Blood in the Mobile

Welkom bij de les bij de film Blood in the Mobile.

Deel 1: De film

Deel 1: De film

In het eerste deel van deze les bekijken leerlingen/studenten fragmenten van de film Blood in the Mobile. Bij elk fragment horen vragen.

Bekijk met de leerlingen/studenten het eerste fragment van de film. Het fragment duurt 0:20 minuten.

De titel van de documentaire is Blood in the Mobile (Bloed in je Mobieltje). Waar in een mobiele telefoon zou dat bloed zitten, denk je?

Bespreek naar aanleiding van het eerste fragment met de leerlingen/studenten de volgende vraag:

• De titel van de documentaire is Blood in the Mobile (Bloed in je Mobieltje). Waar in een mobiele telefoon zou dat bloed zitten, denk je?
  Antwoord: Het bloed zit in de grondstoffen en is van de mensen die deze grondstoffen opgraven.

Een bedrijf moet er zelf voor zorgen dat zijn product gemaakt is onder verantwoorde omstandigheden.

Bespreek met de leerlingen/studenten de volgende stelling:

• Een bedrijf moet er zelf voor zorgen dat zijn product is gemaakt onder verantwoorde omstandigheden.
  

Vraag leerlingen/studenten of zij het hier mee eens zijn of niet, en waarom. Bespreek wie er nog meer verantwoordelijk kan zijn. Vraag de leerlingen/studenten ook naar voorbeelden.

Bekijk met de leerlingen/studenten het tweede fragment van de documentaire. Het fragment duurt 5:14 minuten.

Extra informatie voor de docent:

De documentairemaker besluit te onderzoeken waar de grondstoffen van een mobiele telefoon vandaan komen. Hij komt terecht in een mijn in Oost-Congo, een gebied waar al jaren een gruwelijke oorlog woedt. In het fragment zie je wat de documentairemaker ontdekt tijdens zijn onderzoek.

Wat vind je van de beelden die je net hebt gezien?

Bespreek met de leerlingen/studenten naar aanleiding van het tweede fragment de volgende vraag:

• Wat vind je van de beelden die je net hebt gezien?

Wie denk je dat de filmmaker verantwoordelijk houdt voor de slechte omstandigheden in de mijn in Oost-Congo? Kies een partij uit de afbeelding.

Op de afbeelding zie je verschillende partijen, die betrokken zijn bij de productie van mobiele telefoons. In onder andere Congo delven arbeiders grondstoffen uit de mijn. In China laten telefoonfabriekanten hun telefoons maken. Van daaruit worden de mobieltjes de wereld over getransporteerd, vooral naar rijke landen.

Bekijk met de leerlingen/studenten de afbeelding op de slide. Bespreek naar aanleiding van het fragment en de afbeelding de volgende vraag:

• Wie denk je dat de filmmaker verantwoordelijk houdt voor de slechte omstandigheden in de mijn in Oost-Congo?
  Laat leerlingen/studenten een partij uit de afbeelding kiezen. In het volgende filmfragment zien de leerlingen/studenten waar de filmmaker naartoe gaat.

Extra informatie voor de docent:

Op de afbeelding staan verschillende partijen, die betrokken zijn bij productieketen van mobiele telefoons. Onder andere in de mijnen van Congo worden grondstoffen voor de productie van mobiele telefoons gedolven. Telefoonfabrikanten laten hun telefoons grotendeels in China maken. Van daaruit worden de mobieltjes de wereld over getransporteerd, vooral naar rijke landen.

Bekijk met de leerlingen/studenten het derde fragment van de documentaire. Het fragment duurt 3:09 minuten.

Welke argumenten voor het bekendmaken van de toeleveringsketen zijn er?

Welke argumenten tegen het bekendmaken van de toeleveringsketen zijn er?

Toen deze documentaire werd gemaakt, was Nokia de grootste fabrikant van mobiele telefoons. De filmmaker gaat naar Nokia met dit voorstel: Maak je toeleveringsketen bekend.

De toeleveringsketen zijn alle stappen, van grondstof tot eindproduct, bij het fabriceren van een mobiele telefoon.

In het fragment hoorde je dat de filmmaker en de medewerker van Nokia argumenten voor en tegen het bekendmaken van de toeleveringsketen gaven.

Bespreek met de leerlingen/studenten de volgende vragen:

• Welke argumenten voor het bekendmaken van de toeleveringsketen zijn er?
• Welke argumenten tegen het bekendmaken van de toeleveringsketen zijn er?

Extra informatie voor de docent, ook te vinden onder de hotspotbutton: 

Toen deze documentaire werd gemaakt, was Nokia de grootste fabrikant van mobiele telefoons. De filmmaker gaat naar Nokia met dit voorstel: Maak je toeleveringsketen bekend. De toeleveringsketen zijn alle stappen, van grondstof tot eindproduct, bij het fabriceren van een mobiele telefoon.

In het fragment geven de filmmaker en de medewerker van Nokia argumenten voor en tegen het bekendmaken van de toeleveringsketen.

Bekijk met de leerlingen/studenten het vierde fragment van de documentaire. Het fragment duurt 3:32 minuten.

Welk voorstel doet John Prendergast van Raise Hope for Congo om geen bloed in mobieltjes te laten komen?

A. Transparantie is niet genoeg. Grote bedrijven als Apple en Wal-mart moeten conflictvrije producten eisen van hun leveranciers.

B. Bedrijven die zeggen dat ze alles doen voor conflictvrije grondstoffen liegen.

C. Amerikaanse sterren moeten meer geld geven aan arme mensen in Congo.

D. Apple en Wal-Mart moeten altijd voor hun eigen grondstoffen gaan zorgen.

Welk voorstel doet Jim McDermott, een Amerikaanse politicus, om geen bloed in mobieltjes te laten komen?

A. Mensen moeten beter bewust worden gemaakt van de voordelen van de beschaving.

B. Er mogen geen wapens aan Congo worden verkocht.

C. De geldkraan naar de krijgsheren in Congo moet dicht. Mineralen moeten van een legitieme, traditionele leverancier komen.

D. Grondstoffen moeten uit het eigen land komen.

Bespreek met de leerlingen/studenten naar aanleiding van het fragment de volgende vragen: 

• Welk voorstel doet John Prendergast van Raise Hope for Congo om geen bloed in mobieltjes te laten komen?
  Antwoord: A. Transparantie is niet genoeg. Grote bedrijven als Apple en Wal-Mart moeten conflictvrije producten eisen van hun leveranciers.
• Welk voorstel doet Jim McDermott, een Amerikaanse politicus, om geen bloed in mobieltjes te laten komen?
  Antwoord: C. De geldkraan naar krijgsheren moet dicht. Mineralen moeten van een legitieme, traditionele leverancier komen.

Extra informatie voor de docent:
In het fragment gaat de filmmaker naar de Verenigde Staten. Hij praat daar met een activist van Raise Hope for Congo en met een Amerikaanse politicus. Beide personen doen een voorstel om geen bloed in mobieltjes te laten komen.

Bekijk met de leerlingen/studenten het vijfde fragment van de documentaire. Het fragment duurt 3:35 minuten.

In het fragment gaat de filmmaker terug naar Nokia, waar hij een gesprek heeft met het hoofd van de afdeling 'verantwoord ondernemen'. De filmmaker legt de volgende stelling voor aan het hoofd van de afdeling:

Nokia had meer moeten doen om te voorkomen dat er bloed in mobiele telefoons terecht komt.

Welke argumenten worden (door het hoofd 'verantwoord ondernemen') gegeven, die ondersteunen dat Nokia genoeg heeft gedaan om te voorkomen dat er bloed in mobiele telefoons terecht komt?

Welke argumenten worden (door de filmmaker) gegeven voor de stelling?

Bespreek met de leerlingen/studenten naar aanleiding van het fragment welke argumenten er worden gegeven voor de stelling Nokia had meer moeten doen om te voorkomen dat er bloed in mobiele telefoons terecht komt.

• Welke argumenten worden (door de filmmaker) gegeven voor de stelling: Nokia had meer moeten doen om te voorkomen dat er bloed in mobiele telefoons terecht komt?
  Antwoord: Nokia is in tien jaar niet verder gekomen dan een eerste stap.
• Welke argumenten worden (door het hoofd 'verantwoord onderdnemen') gegeven, die ondersteunen dat Nokia genoeg heeft gedaan om te voorkomen dat er bloed in mobiele telefoons terecht komt?
  Antwoord: Nokia alleen kan niet doen. De internationale gemeenschap moet de eerste stap zetten.

Deel 2: Inhoudelijke analyse

Deel 2: Inhoudelijke analyse

In het tweede deel van deze les gaan leerlingen/studenten dieper in op de thema's van de film. In dit deel worden de onderwerpen 'productieketen', 'coltan', 'globalisering' en 'werksectoren' behandeld.

Na dit leerpad kunnen leerlingen/studenten:

• de stappen van de productieketen van mobiele telefoons op de juiste volgorde zetten;
• de drie werksectoren herkennen en welk soort werk bij de verschillende sectoren hoort;
• de stappen in de productieketen van mobiele telefoons in de juiste werksector plaatsen;
• uitleggen wat globalisering is, de gevolgen van globalisering benoemen en het begrip toepassen op de documentaire.

Productieketen

De productieketen is een overzicht van de stappen die een product doormaakt totdat het bij de consument is. De productieketen wordt ook wel bedrijfskolom genoemd.

Onderwerp: productieketen.

In deze slide leren leerlingen/studenten meer over de productieketen in het algemeen en specifiek van mobiele telefoons. 

Bespreek met de leerlingen/studenten het begrip 'productieketen'. Bekijk met hen het filmpje over de productieketen van een hamburger en de afbeelding met een schematische weergave van deze productieketen.

Op welke volgorde moet de productieketen van mobiele telefoons ingevuld worden? Gebruik hiervoor de afbeelding.

Welke stap(pen) in de productieketen van mobiele telefoons kom je in de documentaire tegen?

Onderwerp: productieketen.

Bekijk met de leerlingen/studenten de afbeelding over de productieketen van mobiele telefoons. Laat leerlingen/studenten de stappen in de productieketen op de juiste volgorde zetten. Bespreek met hen de volgende vragen over de productieketen:

• Op welke volgorde moet de productieketen van mobiele telefoons ingevuld worden?Antwoord: C, E, A, F, D, B.
• Welke stap(pen) in de productieketen van mobiele telefoons kom je in de documentaire tegen?
  Antwoord: De documentaire behandelt de eerste stap, het opgraven van de grondstoffen.

In welke landen wordt coltan opgegraven? Noem er drie.

In welke producten zit coltan? Noem er drie.

In onder meer Brazilië en Australië is veel coltan te vinden. Vind je dat dit in de documentaire naar voren had moeten komen? Waarom wel of niet?

De grondstoffen die in de mijn in de documentaire worden opgegraven zijn coltan en cassiteriet.

Onderwerp: coltan.

Bespreek met de leerlingen/studenten het onderwerp 'coltan' aan de hand van de volgende vragen - laat leerlingen eventueel de antwoorden opzoeken op internet:

• In welke landen wordt coltan opgegraven? Noem er drie.
  Antwoord: Bijvoorbeeld, Australië, Brazilië en Canada.
• In welke producten zit coltan? Noem er drie.
  Antwoord: In alle elektronische apparaten zit coltan.
• In onder meer Brazilië en Australië is veel coltan te vinden. Vind je dat dit in de documentaire naar voren had moeten komen? Waarom wel of niet?

Extra informatie voor de docent, ook te vinden onder de hotspotbutton:

De grondstoffen die in de mijn in de documentaire worden opgegraven zijn coltan en cassiteriet.

Vroeger werd er in Nederland ook in de mijnen gewerkt. Waarom wordt er in Nederland niet meer in mijnen gewerkt, en in Congo nog wel?

A. Mensen in Nederland doen liever ander werk, de mensen in Congo vinden het niet zo erg om in de mijnen te werken.

B. De mijnen in Nederland zijn allemaal leeg, er zitten geen grondstoffen meer in.

C. In Nederland is arbeid duur, en in Congo goedkoop.

D. Werken in mijnen is een belangrijk onderdeel van de Congolese cultuur.

Als in Nederland niet meer in mijnen wordt gewerkt, hoe komen wij dan aan grondstoffen?

Onderwerp: globalisering.

Bespreek met de leerlingen/studenten het onderwerp 'globalisering'. Bespreek daarna met hen de volgende vragen:

• Vroeger werd er in Nederland ook in de mijnen gewerkt. Waarom wordt er in Nederland niet meer in mijnen gewerkt, en in Congo nog wel?
  A. Mensen in Nederland doen liever ander werk, de mensen in Congo vinden het niet zo erg om in de mijnen te werken.
  B. De mijnen in Nederland zijn allemaal leeg, er zitten geen grondstoffen meer in.
  C. In Nederland is arbeid duur, en in Congo goedkoop.
  D. Werken in mijnen is een belangrijk onderdeel van de Congolese cultuur.
  Antwoord: C.
  
• Als in Nederland niet meer in mijnen wordt gewerkt, hoe komen wij dan aan grondstoffen?
  Antwoord: Nederland importeert de grondstoffen of producten die het nodig heeft.

Welke twee dingen waren in de Nederlandse mijn anders dan in de mijn in de documentaire?

Welke twee dingen waren in de Nederlandse mijn hetzelfde als in de mijn in de documentaire?

Als er in Nederland nu ook nog in mijnen zou worden gewerkt, zou het er dan ook zo aan toe gaan als in de documentaire? Waarom wel of niet?

Verdiepingsopdracht

Bekijk dit fragment over de steenkoolmijnen in Nederland.

Verdiepingsopdracht (optioneel)

Onderwerp: globalisering

In deze verdiepingsopdracht onderzoeken leerlingen/studenten de mijnbouw in Nederland.

Bekijk met de leerlingen/studenten dit fragment van de aflevering van SchoolTV over steenkoolmijnen. Het fragment duurt 2:59 minuten. Bespreek met de leerlingen/studenten naar aanleiding van het fragment de volgende vragen:

• Welke twee dingen waren in de Nederlandse mijn anders dan in de mijn in de documentaire?
• Welke twee dingen waren in de Nederlandse mijn hetzelfde als in de mijn in de documentaire?
• Als er in Nederland nu ook nog in mijnen zou worden gewerkt, zou het er dan ook zo aan toe gaan als in de documentaire? Waarom wel of niet?

Noem twee dingen uit je eigen leven waar globalisering invloed op uitoefent.

Welke twee zaken uit de documentaire hebben te maken met globalisering? Hoe hebben ze ermee te maken?

Onderwerp: globalisering.

Bespreek met de leerlingen/studenten het onderwerp globalisering. Bespreek met hen de volgende vragen:

• Noem twee dingen uit je eigen leven waar globalisering invloed op uitoefent.
  Antwoord: Bijvoorbeeld: Kleding, voedsel, electronica, internet.
• Welke twee zaken uit de documentaire hebben te maken met globalisering? Hoe hebben ze ermee te maken?
  Antwoord: Bijvoorbeeld: Mobiele telefoons worden door Nokia van grondstoffen uit Congo gemaakt.

Welke stap of stappen uit de productieketen van mobiele telefoons horen bij de primaire sector?

Welke stap of stappen uit de productieketen van mobiele telefoons horen bij de secundaire sector?

Welke stap of stappen uit de productieketen van mobiele telefoons horen bij de tertiaire sector?

De stappen uit de productieketens van mobiele telefoons zijn:

• Opgraven van grondstoffen
• Zuiveren van grondstoffen
• Van grondstoffen onderdelen maken
• Van onderdelen mobiele telefoons maken
• Mobiele telefoons gaan naar de winkel
• Mobiele telefoon wordt verkocht

Onderwerp: werksectoren.

Bespreek met de leerlingen/studenten het onderwerp werksectoren. Bekijk met de leerlingen/studenten de afbeelding op de slide. Bespreek met hen de volgende vragen - gebruik eventueel het overzicht met de stappen uit de productieketen onder de hotspotbutton op de slide:

• Welke stap of stappen uit de productieketen van mobiele telefoons horen bij de primaire sector?
  Antwoord: Het opgraven van grondstoffen.
• Welke stappen uit de productieketen van mobiele telefoons horen bij de secundaire sector?
  Antwoord: Het zuiveren van grondstoffen, van grondstoffen onderdelen maken, van onderdelen mobiele telefoons maken.
• Welke stap of stappen uit de productieketen van mobiele telefoons horen bij de tertiaire sector?
  Antwoord: Mobiele telefoon gaat naar de winkel, mobiele telefoon wordt verkocht.
  

Extra informatie voor de docent, ook te vinden onder de hotspotbutton:
De stappen uit de productieketens van mobiele telefoons zijn:

• Opgraven van grondstoffen
• Zuiveren van grondstoffen
• Van grondstoffen onderdelen maken
• Van onderdelen mobiele telefoons maken
• Mobiele telefoons gaan naar de winkel
• Mobiele telefoon wordt verkocht

Deel 3: Filmanalyse

Deel 3: Filmanalyse

In het derde deel van deze les analyseren leerlingen/studenten de film Blood in the Mobile.

De titel van de film is Blood in the Mobile. Welke titel (in het Engels of Nederlands) zou jij de documentaire hebben gegeven?

Bespreek met de leerlingen/studenten de titel van de documentaire aan de hand van de volgende vraag:

• De titel van de film is Blood in the Mobile. Welke titel (in het Engels of Nederlands) zou jij de documentaire hebben gegeven?

Bekijk met de leerlingen/studenten het laatste deel van de documentaire. Het fragment duurt 1:05 minuten.

De filmmaker vindt dat Nokia moet toegeven dat het te weinig heeft gedaan om de gruwelijkheden in Oost-Congo. Ben je het daarmee eens? Waarom wel of niet?

Op wie zou je - naast Nokia - ook kritiek kunnen hebben, als het gaat om conflictmineralen in mobiele telefoons?

Wat vind je ervan dat de filmmaker in de documentaire kritiek heeft op Nokia, maar op niemand anders?

Movies that Matter wil ogen openen voor mensenrechten. Kun je uitleggen of dat bij jou is gelukt?

Bespreek met de leerlingen/studenten naar aanleiding van het fragment de volgende vragen:

• De filmmaker vindt dat Nokia moet toegeven dat het te weinig heeft gedaan aan de gruwelijkheden in Oost-Congo. Ben je het daarmee eens? Waarom wel of niet?
• Op wie zou je - behalve op Nokia - ook kritiek kunnen hebben, als het gaat om conflictmineralen in mobiele telefoons?
  Antwoord: Onder andere consumenten, overheden, handelsorganisaties, de telefoonindustrie.
• Wat vind je ervan dat de filmmaker in de documentaire kritiek heeft op Nokia, maar op niemand anders?
• Movies that Matter wil ogen openen voor mensenrechten. Kun je uitleggen of dat bij jou is gelukt?

Deel 4: Mensenrechten

Deel 4: Mensenrechten

In het vierde deel van deze les onderzoeken leerlingen/studenten welke mensenrechten aan de orde komen in de film Blood in the Mobile.

Als jij de president bent van een land waar veel mensen in mijnen werken, welke regels zou jij dan opstellen om te zorgen dat mijnwerkers geen slecht bestaan hebben? Bedenk tenminste drie regels.

Bespreek ter inleiding op het onderwerp mensenrechten met de leerlingen/studenten de volgende vraag:

• Als jij de president bent van een land waar veel mensen in mijnen werken, welke regels zou jij dan opstellen om te zorgen dat de mijnwerkers geen slecht bestaan hebben? Bedenk tenminste drie regels.

Welke mensenrechten hebben de mijnwerkers in de documentaire niet? Noem er minimaal drie.

Hoe heb je dat in de documentaire gezien?

Bekijk eventueel het fragment uit de documentaire nog een keer.

Hieronder staan een aantal mensenrechten uit de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.

• Iedereen wordt vrij en met gelijke rechten geboren.
• De mensenrechten gelden voor iedereen, waar ook ter wereld.
• Je hebt recht op leven, op vrijheid en op veiligheid.
• Als je onrecht wordt aangedaan, heb je recht op bescherming.
• Je mag je vrij verplaatsen in je eigen land. Je mag ieder land (ook je eigen) verlaten.
• Je mag lid worden van een vereniging en een vereniging oprichten. Niemand mag je dwingen om bij een vereniging te horen.

(lees verder onder de volgende hotspotbutton)

(vervolg van de vorige hotspotbutton)

• Je hebt recht op de economische, culturele en sociale voorzieningen in je land. Arme landen hebben recht op internationale hulp.
• Je hebt recht op werk naar keuze, met een eerlijk loon. Je mag lid worden van een vakbond.Je hebt recht op rust en vrije tijd.
• Je hebt recht op genoeg inkomen om van te leven. Als je niet voor jezelf kunt zorgen, moet de overheid dat doen.
• Je hebt recht op onderwijs.
• Je hebt het recht om te genieten van kunst en cultuur.

Bekijk met de leerlingen een aantal mensenrechten uit de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, te vinden onder de hotspotbutton. Bespreek met de leerlingen/studenten de volgende vragen - eventueel bekijken leerlingen/studenten nogmaals het tweede fragment uit de documentaire:

• Welke mensenrechten hebben de mijnwerkers in de documentaire niet? Noem er tenminste drie.
• Hoe heb je dat in de documentaire gezien?

Deel 5: Verdieping

Deel 5: Verdieping

In het vijfde deel van de les verdiepen de leerlingen/studenten zich aan de hand van verdiepingsopdrachten. De eerste verdiepingsopdracht leert leerlingen/studenten meer over het land Congo. De tweede verdiepingsopdracht gaat in op het epiloog van de film en de wet die in de Verenigde Staten is aangenomen.

Heb je na het zien van de fragmenten uit de documentaire een positief of negatief beeld van Congo gekregen?

Sinds de onafhankelijkheid van de Democratische Republiek Congo in 1960 zijn er meerdere conflicten in het land geweest. Welke problemen teisteren het land?

Komt de gevonden informatie overeen met het beeld dat je van Congo hebt?

Verdieping: Congo.

Bespreek met de leerlingen/studenten de volgende vragen:

• Heb je na het zien van de fragmenten uit de documentaire een positief of negatief beeld van Congo gekregen?
• Sinds de onafhankelijkheid van de Democratische Republiek Congo in 1960 zijn er meerdere conflicten in het land geweest. Welke problemen teisteren het land?
  Antwoord: Momenteel heeft Congo vooral te maken met de ongedisciplineerde krijgsmacht van Congo, die zich bijvoorbeeld schuldig maakt aan seksueel geweld.
• Komt de gevonden informatie overeen met het beeld dat je van Congo hebt?

Extra informatie voor de docent:
Enkele feiten over Congo:
Hoofdstad: Kinshasha
Officiële taal: Frans
Erkende talen: Lingala, Kikongo, Swahili en Tshiluba.
Bevolkingsgrootte: 77.433.744
Oppervlakte: 2.345.409 km2
Onafhankelijk sinds: 1960 (van België)

Extra informatie voor de docent:

Sinds de onafhankelijkheid van de Democratische Republiek Congo zijn er meerdere conflicten in het land geweest. Hier een kort chronologisch overzicht. 

1960: De voormalige Belgische kolonie Congo wordt onafhankelijk.

1965: Joseph Mobutu leidt een militaire coup en wordt president van Congo.

1994: Na afloop van de genocide in Rwanda vluchten extremistische Hutu’s naar het Noordoosten van Congo. Hier stichten ze de FDLR, een anti-Tutsi rebellengroep.

1997: Begin van de ‘Afrikaanse Wereldoorlog’: gesteund door Burundi, Oeganda en Rwanda, nemen anti-Mobutu rebellen de Congolese hoofdstad Kinshasa in. Mobutu wordt afgezet en Laurent Kabila wordt de nieuwe president.

1998: Rebellen, gesteund door vroegere bondgenoten Burundi, Rwanda en Oeganda, beginnen een opmars richting Kinshasa met als doel het verdrijven van Kabila. Angola, Tsjaad, Zimbabwe, Namibië en Soedan steunen echter Kabila.

1999: Het vredesakkoord van Lusaka resulteert in een staakt-het-vuren tussen de verschillende partijen.

2001: Laurent Kabila wordt vermoord door één van zijn lijfwachten. Hij wordt opgevolgd door zijn zoon Joseph Kabila.

2006: Joseph Kabila wint de verkiezingen en wordt de eerste democratisch gekozen president in vier decennia.

2006: Laurent Nkunda, een Congolese Tutsi, richt de pro-Tutsi beweging CNDP op en komt in opstand tegen de Congolese regering. Ook strijdt de CNDP tegen de Hutu-extremisten van de FDLR.

2009: Congo en Rwanda werken samen in een operatie tegen de CNDP. Dit leidt tot de arrestatie van Nkunda en een vredesakkoord tussen de resterende CNDP rebellen en het Congolese leger. De CNDP, nu onder leiding van Bosco Ntaganda, wordt deel van het Congolese leger.

2012: Onder leiding van Sultani Makenga en Bosco Ntaganda scheiden enkele honderden voormalige CNDP rebellen zich af van het Congolese leger en vormen de M23 beweging.

2013: Goma, een stad in Oost-Congo was bezet door de M23 beweging, maar werd ontzet. Een VN-troepenmacht van 22,000 man sterk moet de orde handhaven, met of zonder medewerking van het Congolese leger.

Nokia maakte daarna niet alleen in de Verenigde Staten, maar wereldwijd hun toeleveringsketen openbaar. Waarom zouden ze dat hebben gedaan, denk je?

Sommigen vinden dat je alleen producten moet kopen die gegarandeerd vrij zijn van stoffen waar bloed aan kleeft. Welk voor- en welk tegenargument kun je bedenken bij deze stelling?

De tekst aan het einde van de film vermeldt dat er geen mobiele telefoon te koop is, die gegarandeerd vrij is van grondstoffen uit conflictgebieden. Is dat nog steeds zo?

Verdieping: epiloog van de film.

Bekijk met de leerlingen de tekst op de afbeelding op de slide. Deze tekst wordt aan het einde van de film laten zien. De tekst gaat over de wet die in de Verenigde Staten is aangenomen, die bedrijven verplicht hun toeleveringsketen openbaar te maken.
Bespreek met de leerlingen/studenten de volgende vragen:

• Nokia maakte daarna niet alleen in de Verenigde Staten, maar wereldwijd hun toeleveringsketen openbaar. Waarom zouden ze dat hebben gedaan, denk je?
  Mogelijk antwoord: Als het in de VS openbaar is, gaat de informatie toch wel de wereld over. Door het zelf openbaar te maken, heeft Nokia het zelf in de hand.
• Sommigen vinden dat je alleen producten moet kopen die gegarandeerd vrij zijn van stoffen waar bloed aan kleeft. Welk voor- en welk tegenargument kun je bedenken bij deze stelling?
• De tekst aan het einde van de film vermeldt dat er geen mobiele telefoon te koop is, die gegarandeerd vrij is van grondstoffen uit conflictgebieden. Is dat nog steeds zo?
  Bij deze vraag mag internet gebruikt worden.
  Antwoord: Er is een fairphone op de markt, maar het blijft moeilijk ook deze compleet verantwoord te maken.

Deel 6: Discussie

Deel 6: Discussie

In het zesde deel van deze les gaan leerlingen/studenten met elkaar in discussie.

Jim McDermott, de Amerikaanse politicus, vindt dat er geen geld meer bij de gewapende groepen in Oost-Congo terecht moet komen. Is dit een goed voorstel?

John Prendergast van Raise Hope for Congo vindt dat grote bedrijven van hun leveranciers moeten eisen dat er geen grondstoffen uit conflictgebieden gebruikt worden. Is dit een goed voorstel?

Discussie.

Verdeel de klas in vijf groepen. Elke groep krijgt een partij die op de kaart staat toegewezen. Elke groep moet verdedigen dat zijn partij de minste verantwoordelijkheid draagt voor de gruwelijkheden in de mijnen in Congo. Laat eerst de groepen onderling overleggen en argumenten bedenken. Open de discussie door elke partij een minuut lang een openingsbetoog te laten houden.

Kies één of beide van de volgende stellingen voor de discussie - de gekozen stelling kan op de slide geprojecteerd worden door op de hotspotbutton te klikken:

1. Jim McDermott, de Amerikaanse politicus, vindt dat er geen geld meer bij de gewapende groepen in Oost-Congo terecht moet komen. Is dit een goed voorstel?
2. John Prendergast van Raise Hope for Congo vindt dat grote bedrijven van hun leveranciers moeten eisen dat er geen grondstoffen uit conflictgebieden gebruikt worden. Is dit een goed voorstel?

Tip! De docent of een leerling kan de discussie leiden. Ook kan je naast de vijf groepen een jury instellen, die beslist wie het debat gewonnen heeft.

Blood in the Mobile

Bedankt voor het volgen van deze les bij de documentaire Blood in the Mobile.

Wil je jouw klas nog eens trakteren op zo’n inspirerende les, maar dan met een andere film en/of ander thema? Movies that Matter Educatie heeft een groot filmaanbod met lesmateriaal. Bekijk het aanbod hier.