1.7 1KGT Grammatica les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 1

• Etui, werkboek op tafel
• Pak je leesboek en ga rustig zitten

1.7 Grammatica

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je:

• een zin in zinsdelen verdelen
• de persoonsvorm benoemen
• het onderwerp benoemen

Vandaag

• Kort herhalen persoonsvorm
• Oefenen persoonsvorm
• Uitleg zinsdeelproef

1.7 Grammatica leertekst persoonsvorm (blz. 70)

Elke zin heeft een persoonsvorm. De persoonsvorm (pv) is een vorm van het werkwoord. De pv geeft belangrijke informatie over wat er in een zin gebeurt (bijvoorbeeld rennen, springen, lopen, fietsen, willen). 

Ook kun je aan de persoonsvorm zien of de zin over nu (tt) of vroeger (vt) gaat.

1.7 Grammatica leertekst persoonsvorm (pv)(blz. 70)

Je herkent de persoonsvorm (pv) zo:

• het is bijna altijd één woord;
  
• het is een vorm van het werkwoord;
  
• hij staat in het enkelvoud of in het meervoud (dans – dansen)
  
• hij staat in de tegenwoordige tijd (tt) of in de verleden tijd (vt) (dans – danste).
  

1.7 Grammatica leertekst persoonsvorm (blz. 50)

Hoe vind je de persoonsvorm (pv)?

1.  Door de zin vragend te maken. (zo heb je het geleerd op de basisschool)
    De man loopt op straat.    =>  Loopt de man op straat?  = pv is loopt
   
   
2.  Door de tijd van de zin te veranderen.
    De man loopt op straat.    => De man liep op straat.       = pv is loopt/liep
   
   
3.  Heeft een zin maar één werkwoord dan is dat de persoonsvorm.

1.7 Grammatica even oefenen.

Wat is in deze zin de persoonsvorm?

De grijze katten spelen met een speeltje.

1.  Zin vragen maken: 
    Spelen de grijze katten met een speeltje?
   
   
2. Zin in andere tijd zetten:
   De grijze katten speelden met een speeltje.
   
   
3. Maar één werkwoord in de zin?
   Ja, 'spelen' is het enige werkwoord, dus is dat de persoonsvorm

1.7 Grammatica even oefenen.

Wat is in deze zin de persoonsvorm?

Met mijn familie ben ik op vakantie geweest.

1.  Zin vragen maken: 
    Ben ik met mijn familie op vakantie geweest?
   
   
2. Zin in andere tijd zetten:
   Met mijn familie was ik op vakantie geweest.
   
   
3. Maar één werkwoord in de zin?
   Nee (ben geweest)

1.7 Grammatica even oefenen.

Wat is in deze zin de persoonsvorm?

Loop jij nu pas naar thuis?

1.  Zin vragen maken: 
    Dat kan niet. De zin is al vragend.
   
   
2. Zin in andere tijd zetten:
   Liep jij nu pas naar huis?
   
   
3. Maar één werkwoord in de zin?
   Ja, 'loop' is het enige werkwoord, dus is dat de persoonsvorm

1.7 Grammatica - leertekst zinsdeelproef (blz. 72)

• De pv is een zinsdeel. De andere zinsdelen vind je met de zinsdeelproef. 
• Vóór de pv kan maar één ander zinsdeel staan.
• Stappenplan zinsdeelproef
  

Voorbeeld

1

Onderstreep de pv.

Mandy wacht op haar moeder.

2

Zet voor en achter de pv zinsdeelstrepen.

Mandy | wacht | op haar moeder.

3

Verander de volgorde van de zin: kijk welke woorden je samen voor de pv kunt zetten.

Op haar moeder wacht Mandy.

4

Verander de volgorde van de zin: kijk welke woorden je samen voor de pv kunt zetten.

Mandy | wacht | op haar moeder.

1.7 Grammatica -stappenplan zinsdeelproef (blz. 72)

1	Onderstreep de pv.	Mandy wacht op haar moeder
2	Zet voor en achter de pv zinsdeelstrepen.	Mandy | wacht | op haar moeder.
3	Verander de volgorde van de zin: kijk welke woorden je samen voor de pv kunt zetten.	Op haar moeder wacht Mandy.
4	Zet de zinsdeelstrepen op de juiste plaats	Mandy | wacht | op haar moeder

1.7 Grammatica -stappenplan zinsdeelproef (blz. 72)

1.7 Grammatica - zelfstandig werken

• Maak opdracht 6, 7, 8, 9, 11 en 12 op blz. 72-74

1.7 Grammatica even oefenen.

Wat is in deze zin de persoonsvorm?

De oude mannen leveren oude kranten aan de school.

1.  Zin vragen maken: 
    Leveren de oude mannen oude kranten aan de school?
   
   
2. Zin in andere tijd zetten:
   De oude mannen leverden oude kranten aan de school.
   
   
3. Maar één werkwoord in de zin?
   Ja, 'leveren' is het enige werkwoord, dus is dat de persoonsvorm

1.7 Grammatica even oefenen.

Wat is in deze zin de persoonsvorm?

De honden lopen los op de straat.

1.  Zin vragen maken: 
    Lopende honden los op de straat?
   
   
2. Zin in andere tijd zetten:
   De honden liepen los op de straat.
   
   
3. Maar één werkwoord in de zin?
   Ja, 'lopen' is het enige werkwoord, dus is dat de persoonsvorm

1.7 Grammatica even oefenen.

Wat is in deze zin de persoonsvorm?

Waarom geef je hem een cadeautje?

1.  Zin vragen maken: 
    Dat kan niet. De zin is al vragend.
   
   
2. Zin in andere tijd zetten:
   Waarom gaf je hem een cadeautje?
   
   
3. Maar één werkwoord in de zin?
   Ja, 'geef' is het enige werkwoord, dus is dat de persoonsvorm

1.7 Grammatica even oefenen.

Wat is in deze zin de persoonsvorm?

Joris zou hem een nieuwe fiets geven.

1.  Zin vragen maken: 
   Zou Joris hem een nieuwe fiets geven?
   
   
2. Zin in andere tijd zetten:
   Joris zal hem een nieuwe fiets geven.
   
   
3. Maar één werkwoord in de zin?
   Nee

1.7 Grammatica - zelfstandig werken

• Maak opdracht 5 t/m 8 op blz. 71-72

1.7 Grammatica

Even oefenen met de persoonsvorm (pv)

De persoonsvorm (pv) is een vorm van het werkwoord. 

De persoonsvorm (pv) is één woord

Hoe

Wat is de PV in de zin:

De jongen loopt naar school.

1. de jongen
2. loopt
3. naar
4. school

Hoe

Wat is de PV in de zin:

De fiets valt in de sloot.

1. de fiets
2. valt
3. in
4. de sloot.

Hoe

Wat is de PV in de zin:

Op mijn kamer lees ik dit boek .

1. Op
2. mijn kamer
3. lees
4. ik

Hoe

Wat is de PV in de zin:

Tijdens de gym kneusde ik gisteren mijn hand.

1. Tijdens
2. gym
3. kneusde
4. ik

Hoe

Wat is de PV in de zin:

Hij heeft mijn broers geholpen.

1. heeft
2. mijn
3. broer
4. geholpen

Hoe

Wat is de PV in de zin:

Waarom leer jij niet voor de toets?

1. waarom
2. leer
3. jij
4. toets

1.7 Grammatica

Even oefenen met de persoonsvorm (pv)

De persoonsvorm (pv) is een enkelvoud of meervoud

Hoe

Is de PV enkelvoud of meervoud in de zin:

De jongen loopt naar school.

1. enkelvoud
2. meervoud

Hoe

Wat is de PV enkelvoud of meervoud in de zin:

Hij heeft mijn broers geholpen.

1. enkelvoud
2. meervoud

Hoe

Is de PV enkelvoud of meervoud in de zin:
 

De fiets valt in de sloot.

1. enkelvoud
2. meervoud

Hoe

Is de PV enkelvoud of meervoud in de zin:

Bij voetbal verdedigen wij de voorsprong.

1. enkelvoud
2. meervoud

1.7 Grammatica

Even oefenen met de persoonsvorm (pv)

De persoonsvorm (pv) staat in de tegenwoordige tijd (tt) of de verleden tijd (vt).

Hoe

Is de PV, tt of vt in de zin:

De jongen loopt naar school.

1. tt
2. vt

Hoe

Is de PV, tt of vt in de zin:
 

De fiets viel in de sloot.

1. tt
2. vt

Hoe

Is de PV, tt of vt in de zin:

Bij voetbal verdedigden wij de voorsprong.

1. tt
2. vt

Hoe

Is de PV, tt of vt in de zin:

Hij had mijn vader gevraagd om te helpen.

1. tt
2. vt

Hoe

Is de PV, tt of vt in de zin:

Ik wil stoppen met de oefeningen.

1. tt
2. vt

Zelfstandig werken

Maak oefening 2 en 4 op blz. 69-70