Mentor - Leerstrategieën - Les 3: Leer gespreid

• Mentorles
• Middelbare school
• Praktijkonderwijs
• Speciaal Onderwijs
• Voortgezet speciaal onderwijs
• MBO
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerroute VB

Introduction

In het thema Leerstrategieën wordt de leerlingen op een laagdrempelige manier uitgelegd hoe zij kunnen leren leren. De lessen zijn een combinatie van verschillende leermethodes. Iedere les start met een openingsopdracht die hen laat ervaren wat de struikelblokken kunnen zijn bij het leren. Vervolgens worden strategieën gegeven hoe zij deze kunnen tackelen. Met open vragen en stellingen worden de leerlingen uitgedaagd eens eerlijk te kijken naar en te reflecteren op hun eigen studiegedrag. Het thema Leerstrategieën bestaat uit drie lessen: 1. Wees voorbereid 2. Neem de tijd 3. Leer gespreid Hoewel de lessen een eenheid vormen, zijn ze ook goed los van elkaar te geven.

Instructions

Leerstrategieën - Les 3: Leer gespreid

Doelen van de les

• De leerlingen begrijpen dat ze zich ‘verslikken’ wanneer ze alle leerstof in één keer willen verwerken. In hapklare brokken blijft de leerstof beter hangen.
• De leerlingen kunnen voor ieder vak naar eigen voorkeur leermethodes inzetten die gespreid leren bevorderen en ondersteunen..
• De leerlingen kunnen uitleggen waarom voldoende slaap belangrijk is voor het verwerken van de leerstof.

Voorbereiding

• Neem de handleiding door.
• Neem de slides door.
• Controleer of je voldoende kennis hebt van de genoemde leermethodes om de leerlingen te kunnen adviseren.

Benodigdheden 

• Digibord met wifi 
• Vanwege de opdracht is het raadzaam de leerlingen met een laptop deel te laten nemen.

T

N

E

M

O

R

Leerstrategieën - Les 3: Leer gespreid

En leer gespreid

Wees voorbereid

Neem de tijd

Leer-

strategieën

Les 3

Voor de docent

MENTOR Leerstrategieën is een serie van drie lessen.

De les 'Leer gespreid' is de derde les in de serie, maar kan ook als losstaande les gegeven worden. 

Poll

Open vraag

Woordweb

Sleepvraag

Hotspot

Quizvraag

Fotovraag

Legenda

1

Na deze les...

2

3

Lees 

de volgende tekst. Daarna volgen wat vragen.

• Sla deze   pagina maar   snel over!

Voor de docent

Doel:

• Geef de leerlingen even de tijd om deze lap tekst te ervaren. Ze zullen waarschijnlijk met veel tegenzin aan de tekst beginnen.
• Klik na ongeveer 10 seconden door naar de volgende pagina. Er verschijnt de tekst 'Sla deze pagina maar snel over'
• Geef aan dat het niet de bedoeling is om deze tekst door te nemen en er volgen ook geen vragen.
• Het was om duidelijk te maken dat leerlingen zichzelf vaak een vergelijkbare ervaring aandoen, door alles in één avond in hun hoofd te willen stampen.

Leer gespreid

Vraag #1

Wat was het eerste dat in je opkwam toen je de tekst zag?

Voor de docent

Deze vraag is vooral voor de sfeer in de groep bedoeld. Lach om de reacties en bespreek deze met elkaar.

Leer gespreid

Vraag #2

Wat maakt dat de tekst lastig is om te leren?

Voor de docent

Bespreek de antwoorden van de leerlingen.

Waarschijnlijk wordt er gezegd:

• De tekst is te lang.
• De tekst heeft te kleine letters.
• De tekst is niet opgebouwd in alinea's.
• De tekst heeft geen titel en subtitels.

We hebben deze tekst in de les geplaatst ter vergelijking hoe veel leerlingen leren: Alles aan één stuk achter elkaar, zonder logische verdeling, zonder pauze en zonder hoofd- en bijzaken te scheiden.

Vaak werkt dat niet motiverend, want je hebt een enorme berg werkt te verzetten.

Leer gespreid

Voor de docent

Achterliggende gedachte bij 'Hoe eet je een olifant?'

Vraag je eens af?

Als de tekst in logische alinea's was verdeeld, was de tekst dan makkelijker te lezen geweest?

Leerlingen zullen aangeven dat de tekst niet uitdaagt tot lezen. Geen witregels, achter elkaar door getypt, geen 'lucht' in de tekst. De leerlingen zullen meteen al weerstand ervaren om zo'n lap tekst door te moeten spitten. 

Geen zin om te beginnen, uitstel gedrag en weinig motivatie zullen op de loer liggen.

Was de tekst echter opgedeeld in alinea, dan geeft de tekst je al een soort rustmomentjes met iedere witregel. Het maakt de tekst behapbaar.

• Toch doen heel veel leerlingen zich hetzelfde aan, door op één avond een heel proefwerk te willen leren. Ze 'stampen' aan stuk door alles als één brij in hun hoofd. 
• Dat is niet motiverend, het geeft je geen rust en het maakt dat je je 'verslikt' in de stof! Te grote brokken krijg je niet in één keer doorgeslikt.
• Vandaar dat het veel beter werkt de leerstof in stukjes te verdelen. Na ieder stukje volgt een natuurlijke pauze en het maakt het leren overzichtelijk en luchtiger.

Als ik alles door elkaar moet leren, snap ik er helemaal niets meer van!

Leer gespreid

Stelling #1

Leer gespreid

Als ik goed heb geslapen, merk ik dat het op school beter gaat.

Leer gespreid

Stelling #2

Leer gespreid

We gaan

nog eenmaal puzzelen.

Je krijgt 60 sec.

de tijd.

1, 2, 3...

GO!

Voor de docent

Deze keer is de puzzel prima te maken.

Sterker nog; hij is té makkelijk en de leerlingen krijgen te veel tijd!

Doel

Bespreek met de leerlingen dat deze oefening precies laat zien wat we in de afgelopen lessen geleerd hebben:

- Wees voorbereid: De stukjes liggen keurig, op volgorde klaar. Het is duidelijk wat het einddoel is en waar ze kunnen beginnen.

- Neem de tijd: De tijd voor deze puzzel is ruim voldoende. Zo houden de leerlingen dus tijd over voor ontspanning. (Geef hen die ook, als dat mogelijk is!)

- Leer gespreid: In één keer de puzzel leggen is niet mogelijk. Ze zullen de puzzel stukje voor stukje moeten maken.

Er zit een kanttekening aan deze oefening! De puzzel is nu te makkelijk! Er is geen eer aan te behalen en hij daagt niet uit!

Trek hier de vergelijking met het belang van voorkennis! Hadden de leerlingen niet geweten wat een puzzel was, dan hadden ze zich misschien afgevraagd wat te doen. Nu kunnen ze putten uit eerdere ervaringen (herhaling).

Wanneer die uitdaging er niet is, leer je niets en ben je alleen maar aan het leren wat je al weet! 

Leren mág dus best pittig zijn, mits je aan de drie stappen denkt:

1. Wees voorbereid
2. Begin op tijd
3. Leer gespreid

Nu de puzzel zo makkelijk was, vond ik er eigenlijk niets aan!

Leer gespreid

Stelling #3

Voor de docent

Bespreek met de leerlingen dat het goed is op zoek te gaan naar de uitdaging. 

Is de stof te makkelijk, dan leer je niets nieuws en raak je verveelt.

Is de stof te moeilijk, dan heb je te weinig voorkennis en kan je de nieuwe kennis nergens aan ophangen!

Raad de leerlingen in beide gevallen aan naar de docent te gaan om te helpen bij het juiste startpunt te beginnen.

Neem

de tijd

Leerstrategieën

Leer

gespreid

Tijdlijn

Teken op een lijn de stappen van een periode, een cyclus of een ontwikkeling in chronologische volgorde.

Samen toetsen

Spreek met een groepje klasgenoten af dat jullie iedere dag een toetsvraag maken over een stukje van de leerstof. 

Uitleggen (aan jezelf)

Leg de leerstof aan iemand uit. Jij bent als het ware de docent en legt (jezelf) uit wat de leerstof is. Houd het boek dicht!

Planning

Maak een verdeling van de leerstof. Plan wanneer je deze stukjes leerstof gaat leren in je agenda. Denk er ook aan vrije tijd en te plannen.

Wees

voorbereid

Flashcards

Schrijf kaartjes met op de voorkant de vraag en op de achterkant het antwoord. Overhoor jezelf gedurende de week.

Woordweb

Schrijf het hoofdonderwerp van de leerstof in het midden van een blad. Shrijf daaromheen alle woorden die in je opkomen.

Mindmap

Schrijf het hoofdonderwerp op en teken daar takken met de deelonderwerpen bij. Geef iedere tak een eigen kleur.

Pomodoro Techniek

Leer 25 minuten zonder afleiding. Neem dan 5 minuten pauze. Na 4 leermomenten neem je een pauze van 30 minuten.

Leg zonder boek de leerstof uit. Zo ontdek je wat je al weet en wat nog niet.

Voor de docent:

Deze mindmap is een samenvatting van alledrie de lessen over Leerstrategieën

. 

De blauwe pijlen zijn de takken vanuit het hoofdonderwerp.

De gele pijlen zijn de takken van de deelonderwerpen.

Deze hele lessenreeks doet precies wat de leerstrategieën vragen:

• Iedere les wordt gevraagd naar de voorkennis van de leerlingen.
• Door de stof in drie lessen te verdelen, krijgen de leerlingen de tijd om deze te verwerken.
• Alle lesonderdelen worden in hapklare brokjes aangeleverd.
• Daarnaast is er veel sprake van herhaling. 

Voor de leerlingen is deze slide een goede geheugensteun. Alle informatie die zij nodig hebben staat er op.

Klik op de afbeeldingen van gele hotspots om uitleg bij de icoontjes te krijgen.

Leer-

strategieën

Aan welke drie woorden denk jij? 

Leerstrategie

Vraag #4

Stel een vraag over een onderdeel van de les waar je meer over wilt weten.

Ik heb nu genoeg handvatten en leermethodes om beter te kunnen leren.

Leer gespreid

Stelling #4

Voor de docent

Sta uitgebreid stil bij de antwoorden van de leerlingen!

Leerstrategie

Vraag #3

Schrijf 2 dingen op die voor jou nog onduidelijk zijn.

T

N

E

M

O

R