standpunten & filmkaders

• film
• Kunst
• +4
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 2-5

Introduction

Dit is een les uit de lessenreeks 'Dit is film' van Eye Filmmuseum. Met 'Dit is film' ontdekken je leerlingen de taal van film. Aan de hand van klassieke en moderne filmfragmenten, actieve opdrachten en kijk- en luistervragen onderzoeken ze het effect van montage, camera, geluid en art direction op de kijkbeleving. In deze les ontdekken de leerlingen welke rol camerastandpunten- en filmkaders hebben op hun filmbeleving. Aan het einde van de les passen leerlingen hun opgedane kennis toe in een filmopdracht.

Instructions

In de les worden filmfragmenten afgewisseld kijk- en doe opdrachten. Neem de les vooraf door. 

Lesdoel

• Leerling herkent camerastandpunten en kaders
• Leerling kan in eigen woorden uitleggen wat het effect is van cinematografie op film.

De les is geschikt voor (creatieve) mbo, vwo/havo/vmbo-t 2-5 en sluit aan bij het vak CKV.

Dit is een les van Eye Filmmuseum 

Camera

Standpunten en filmkaders

De les duurt ongeveer 15 min. (exclusief doe-opdracht van ongeveer 15 min.)

In deze les ontdek je de rol van cameravoering op de filmbeleving.

Leerdoel: In deze les ontdek je de rol van cameravoering op de filmbeleving.

Bespreek met de leerlingen het leerdoel van deze les: vandaag gaan we onze eigen scene filmen. We gaan aan de hand van verschillende filmfragmenten onderzoeken wat de rol is van cameravoering op de filmbeleving en of wij middels cameravoering de filmbeleving kunnen sturen.

• Wie weet wat cameravoering is?(Cameravoering gaat over de keuzes die gemaakt worden over hoe een scene gefilmd wordt. In deze les kijken we naar welke camerastandpunten (positie van de camera) je kunt gebruiken en welke filmkaders (afstand tot het onderwerp).)

The Great Train Robbery (1903, Edwin S. Porter)

The Great Train Robbery (1903, Edwin S. Porter)

Bekijk deze scene uit 1903. 

Let vooral op het cameragebruik. 

Kijkvraag bij fragment uit de film: The Great Train Robbery van Edwin S. Porter

We kennen allemaal het filmgenre western: veel cowboys, actie en verschillende shots. Al in 1903 werd de eerste western gemaakt en heet The Great Train Robbery.

Bekijk de openingsscène en geef aan wat jou opvalt aan het cameragebruik.

Bekijk het filmfragment

Start de film door op de play-knop te drukken. Vergeet het geluid niet aan te zetten.

Wat viel je op aan het cameragebruik? Vond je het een spannende scene?

Hoe zou je deze scene spannender kunnen maken? Wat zou je doen met het cameragebruik?

In moderne films worden veel camerastandpunten en kaders gebruikt. Door verschillende standpunten en kaders te gebruiken maak je de film spannender. De kijker wordt hierdoor meer onderdeel van het verhaal.

De bekendste op een rijtje:

- Kikkerperspectief

- Vogelperspectief

- Neutraal perspectief (ooghoogte)

- Totaalshot

- Medium shot

- Close-up

Informatie camerastandpunten

In moderne films worden veel camerastandpunten gebruikt, hier zie je drie standpunten die vaak terugkomen.

Match ze met de filmstill.

Weet jij welk standpunt er gebruikt is? 

Maak de sleepvraag.

Informatie camerastandpunten

In moderne films worden veel camerastandpunten gebruikt, hier zie je drie standpunten die vaak terugkomen.

Match ze met de filmstill.

Kikkerperspectief

Neutraal perspectief

Vogelperspectief

Vogelperspectief

Kikkerperspectief

Neutraal standpunt

Dit gebruik je als je het karakter van de persoon kleiner wilt laten zijn. Je kijkt op de persoon neer.

Dit gebruik je als het karakter van de persoon belangrijk is. Je kijkt tegen de persoon op.

Dit gebruik je als je gelijkwaardig bent met de persoon.

Informatie camerastandpunten

Het camerastandpunt kan een emotie of sfeer versterken, informatie geven over het personage, en spelen met perspectief.

Bekijk de standpunten nu nogmaals, wat voor effect hebben ze op jou?

(eigen antwoord)

Een filmkader is het beeld dat de kijker ziet.  De filmmaker bepaalt zo waar jij als kijker op moet letten. Met een close-up kan hij je blik sturen op een belangrijk stuk informatie of de emotie van de persoon. Met een totaalshot kan hij overzicht geven waar bijvoorbeeld zich iets afspeelt. 

Maak de volgende sleepvraag.

Informatie filmkaders

Een filmkader is het beeld dat de kijker ziet, de filmmaker bepaalt zo waar jij als kijker op moet letten. Met close-ups kan de filmmaker je blik sturen op een belangrijk stuk informatie of de emotie van de hoofdpersoon. Met een totaalshot kan de maker juist laten zien waar iets zich afspeelt en jou als kijker overzicht geven.  

Match de filmkaders met de filmstills

Totaalshot

Mediumshot

Close-upshot

Totaalshot

Mediumshot

Close-up

Het filmkader bepaalt wat wel en wat niet in beeld wordt gebracht. Draait het shot om de omgeving (totaalshot) of  om het personage (medium, close-up)?

Informatie filmkaders

Het filmkader bepaalt wat wel en wat niet in beeld wordt gebracht. Draait het shot om de omgeving (totaalshot, establishingshot) of om het personage (medium, close-up)?

Bekijk de kaders nu nogmaals, wat voor effect hebben ze op jou?

Pulp Fiction (1994, Quentin Tarantino)

Pulp Fiction (1994, Quentin Tarantino)

Bekijk het volgende fragment uit de film Pulp Fiction. Let op de verschillende standpunten en kader die er gebruikt worden.

Let op: Het fragment kan als schokkend worden ervaren.

Kijkvraag bij fragment uit de film: Pulp Fiction van Quentin Taratino

Bekijk het volgende fragment: welke verschillende camerastandpunten en kaders zie je?

Let op: het fragment kan als schokkend ervaren worden (lees: de kracht van suggestie).

Bekijk het filmfragment

Start de film door op de play-knop te drukken. Vergeet het geluid niet aan te zetten.

Welk gevoel kreeg je van deze scene? Hoe komt dat?

Hoe zou de scene zijn overgekomen als het 1 lang shot was geweest, zoals in het 1e fragment?

Nu aan de slag!

Maak de scene van het 1e fragment spannender door verschillende shots te gebruiken.

Stappenplan

- Maak een storyboard

- Neem de shots op

- Edit de shots tot een korte scene

Opdracht (15 min.)

Leerdoel: de leerling begrijpt door toepassen van filmkaders en camerastandpunten dat een verhaal spannender wordt en de kijker meer betrokken.

Pulp Fiction maakt dus gebruik van veel verschillende shots, met verschillende standpunten en filmkaders. Hoe zouden we de openingsscène van The Great Train Robbery spannender kunnen maken?

Maak groepjes van 3/4 en maak de overval scene na in 5 shots met je telefoon. 

Hulp nodig bij het monteren?
Bekijk op de volgende slides tutorials.

Dit is een voorbeeld van een storyboard. Kleine tekeningen waarop je laat zien wat je gaat doen en welk standpunt of kader je gebruikt.

Hulp nodig met monteren? 

In deze video wordt uitgelegd hoe je kan monteren met iMovie op je Apple telefoon.

Hulp nodig met monteren? 

In deze video wordt uitgelegd hoe je kan monteren met Power Director op je Android telefoon.

THE END

The Great Train Robbery is te zien via YouTube. 

Pulp Fiction is te zien via Pathé Thuis.

Meer lessen over film? 

Alle online filmlessen van Eye Filmmuseum voor het vo vind je hier.

Bekijk hier het volledige aanbod van Eye voor het voorgezet onderwijs.

Of schrijf je in voor de mailing en ontvang iedere maand een gratis nieuwe filmles in je inbox.