Hellenike 59-63

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Welke soorten bijzinnen ken je?

Leg het verschil uit tussen directe en indirecte reden

Bij een indirecte reden geldt het volgende:
staat de pv in de hoofdzin in de tegenwoordige tijd, dan

1. dan staat de pv van de bijzin ook in de tegenwoordige tijd
2. dan staat de pv van de bijzin in de tijd en modus van de directe reden
3. dan is de pv van de bijzin een coniunctivus
4. dan is de pv van de bijzin een optativus

Bij een indirecte reden geldt het volgende:
staat de pv in de hoofdzin in de verleden tijd, dan

1. dan staat de pv van de bijzin ook in de verleden tijd
2. dan staat de pv van de bijzin in de tijd en modus van de directe reden
3. dan is de pv van de bijzin een coniunctivus
4. dan is de pv van de bijzin een optativus

een indirecte zin kan beginnen met:

ἄν

ὡς

ἳνα

ὅπως

ὅτι

ὥστε

vraagwoord

Wat geeft een finale bijzin aan?

een finale bijzin kan beginnen met:

ἄν

ὡς

ἳνα 

ὅπως

ὅτι

ὥστε

vraagwoord

ὡς μή

ὅτι μή

ἳνα οὐ

Bij een finale bijzin geldt het volgende:
staat de pv in de hoofdzin in de tegenwoordige tijd, dan

1. dan staat de pv van de bijzin ook in de tegenwoordige tijd
2. dan staat de pv van de bijzin in de tijd en modus van de directe reden
3. dan is de pv van de bijzin een coniunctivus
4. dan is de pv van de bijzin een optativus

Bij een finale bijzin geldt het volgende:
staat de pv in de hoofdzin in de verleden tijd, dan

1. dan staat de pv van de bijzin ook in de tegenwoordige tijd
2. dan staat de pv van de bijzin in de tijd en modus van de directe reden
3. dan is de pv van de bijzin een coniunctivus
4. dan is de pv van de bijzin een optativus

Er zijn 2 bijzondere finale bijzinnen:

• na een werkwoord dat 'vrezen' betekent,
• na een werkwoord dat 'er voor zorgen' betekent
  

na een werkwoord dat 'vrezen' betekent:

De bijzin begint dan met:

• μή (vrezen dat)
• μή οὐ (vrezen dat niet)

Voor de modus geldt dezelfde regel als voor 'gewone' finale bijzinnen.

na een werkwoord dat 'er voor zorgen' betekent:

De bijzin begint dan met:

• ὡς/ὅπως (er voor zorgen dat)
• ὡς/ὅπως μή οὐ (er voor zorgen dat niet)

De modus is meestal de indicativus van het futurum, soms

wordt de regel voor 'gewone' finale bijzinnen gevolgd.

Wat geeft een consecutive bijzin aan?

een consecutieve bijzin begint  met:

ἄν

ὡς

ἳνα 

ὅπως

ὅτι

ὥστε

vraagwoord

ὡς μή

ὅτι μή

ἳνα οὐ

Als het gevolg een feit is, staat na ὥστε meestal:

1. een indicativus
2. een coniunctivus
3. een optativus
4. een infinitivus

Als het gevolg een bedoeling, mogelijkheid of verwachting is, staat na ὥστε:

1. een optativus
2. een coniunctivus
3. een a.c.i.
4. een infinitivus

Consecutieve bijzinnen

In de hoofdzinnen staan vaak woorden als:

οὕτος - zo (...dat)
τοσοῦτος - zo groot, zo veel (...dat)
τοιοῦτος - zodanig (...dat)

Leg in eigen woorden uit wat een concessieve bijzin is.

een concessive bijzin begint  met:

ἄν

ὡς

ἳνα 

ὅπως

ὅτι

ὥστε

εἰ καί

εἰ καί

ὅτι μή

ἳνα οὐ