4.3 Revolutie in Frankrijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

4.3 Revolutie in Frankrijk

Open je schrift!

In deze paragraaf leer je:

• Hoe de Franse Revolutie begon
• Welke politieke veranderingen plaatsvonden tijdens de Franse Revolutie

In deze paragraaf leer je:

• Welke binnenlandse veranderingen onder Napoleon plaatsvonden
• Hoe een groot deel van Europa onder Franse heerschappij kwamen

Geef aan hoe de bevolking in Frankrijk verdeeld was

Eerste stand

Tweede stand

Derde stand

De geestelijken

De adel

De rest

Betaalde geen belasting

Betaalde weinig belasting

Betaalde veel belasting

Waren de verlichters hier voor of tegen?

Verlichters zijn voor

Verlichters zijn tegen

Vrijheid van meningsuiting

Gelijke rechten voor iedereen

Vrijheid van godssdienst

Ongelijkheid

Een lege schatkist

Lodewijk XVI werd koning van Frankrijk in 1774

Hij had grote schulden door zijn luxe leven en vele oorlogen

Om aan meer geld te komen riep Lodewijk de Staten-Generaal bijeen

In de Franse Staten-Generaal zaten gekozen vertegenwoordigers van de drie standen.

De burgers vergaderen apart

De verdeling in de Staten-Generaal was: 1e stand (300), 2e stand (300), 3e stand (600)
De geestelijkheid en de adel wilde dat iedere groep één stem had, zo hadden ze altijd een meerderheid
De derde stand vond dat oneerlijk en begon een eigen vergadering (nationale vergadering) en wilde pas terug komen als er een grondwet was opgesteld

Eed op de Kaatsbaan

De bestorming van Bastille

14 juli 1789

Lodewijk stuurt een leger naar Parijs om de rust te bewaren
De burgers zijn bang dat hun nationale vergadering gesloten wordt
Ze bestormen de Bastille, een oude gevangenis waar veel wapens opgeslagen liggen
Na deze gebeurtenis sloeg de Revolutie over naar de rest van Frankrijk

Politieke veranderingen vanaf 1789

De standenvergadering schafte de standenverschillen af, maar ze waren wel gematigd

In 1791 kwam er een grondwet

Frankrijk werd een constitutionele monarchie: de koning moest zich dus ook aan de grondwet houden

Frankrijk werd een democratie, maar alleen mannen met een goed inkomen kregen kiesrecht

Ze wilden geen grote veranderingen

De Terreur

In 1792 probeerden Oostenrijk en Pruisen door oorlog de absolute monarchie en standenmaatschappij in Frankrijk te herstellen

Uit woedde hierover werden edelen en geestelijken door het Franse volk vermoord

De koning werd ook verdacht van landverraard en gevangen gezet

In het parlement kregen de radicalen de macht onder leiding van Robespierre

Lodewijk XVI werd in 1792 door het parlement ter dood veroordeeld

Leider van de radicalen: Maximilien Robespierre

De Terreur

Robespierre vertrouwde niemand en regeerde met terreur

Om tegenstanders uit te schakelen richtte hij speciale rechtbanken op die duizenden Fransen naar de guillotine stuurden

Iedereen die verdacht werd als tegenstander van Robespierre kon vermoord worden

Maar in 1794 werd Robespierre zelf gearresteerd en onthoofd

De guillotine werd gebruikt om tegenstanders van Robespierre te onthoofden

De Directoire

1795-1799

Na De Terreur, en een korte burgeroorlog, willen de Fransen rust
De regering, de Directoire ('Directie'), van 5 directeuren heeft echter vooral te maken met economische tegenslagen en is erg zwak
Eigenlijk hopen veel Fransen dat één man het land gaat redden...

Staatsgreep van Napoleon

november 1799

Generaal Napoleon Bonaparte heeft de Franse Republiek al eerder gered: in 1795, toen aanhangers van de overleden koning de macht wilden grijpen
Napoleon is klaar met de zwakke Directoire en zet hen af
Napoleon benoemt zichzelf tot consul. Net zoals de Romeinen dat ooit deden.

Napoleon Bonaparte

• Geboren op het eiland Corsica op 15 augustus 1769

• Hij was afkomstig uit de derde stand (zijn vader was advocaat)

• Het gezin was niet rijk, maar Napoleon kon toch studeren

• Hij ging op zijn 15e naar een militaire school

Napoleon wordt dictator

1799-1804

Hoewel de Franse Revolutie hem de kans heeft gegeven hoger op te komen, heeft Napoleon niet zoveel met de idealen van de Revolutie.
Hij schakelt tegenstanders uit en wordt langzaamaan dictator van Frankrijk.
Het volk heeft, door zijn overwinningen, alle vertrouwen in Napoleon.

Frankrijk bezet Nederland

1795-1813

Op verzoek van de Patriotten, Nederlanders die van de prins van Oranje, af willen, vallen Franse troepen Nederland binnen.
Nederland wordt de Bataafse Republiek, maar de Nederlanders zelf hebben maar weinig te zeggen.

Napoleon kroont zichzelf keizer

1804

Nu Napoleon de absolute baas is in grote delen van Europa, kroont hij zichzelf tot keizer.

Na 15 jaar revolutie lijkt Frankrijk terug bij af: er is weer één man de baas.

Koninkrijk Nederland

1806-1810

De broer van Napoleon, Lodewijk Napoleon, wordt in 1806, de eerste koning van Nederland.
Hij is geliefd in ons land: zo probeerde hij ook Nederlands te praten. 
Dat was niet altijd makkelijk. Zo noemde hij zichzelf: 'konijn van Olland'

Tocht naar Rusland

juni 1812

Napoleon voerde in Europa dienstplicht in waardoor hij een enorm leger ter beschikking had

Napoleon wilt ook Rusland veroveren met zijn Grande Armée
Hij verovert Moskou, maar de stad wordt door de Russen zelf in brand gestoken. Napoleon is verbijsterd...

Napoleons terugtocht

oktober 1812

Rusland wordt zijn ondergang
De Russische tactiek én gevreesde winter verwoesten het Grande Armée van Napoleon.
Van de 680.000 soldaten, komen er uiteindelijk maar 40.000 terug in Frankrijk.

Verbannen naar Elba

1814

Napoleon wordt in 1814 afgezet en verbannen naar het eiland Elba, maar hij weet te ontsnappen en Parijs te bereiken.
De Fransen juichen hem toe als hij langsrijdt: Napoleon wordt opnieuw keizer

Slag bij Waterloo

1815

Napoleon is nog 100 dagen keizer, daarna wordt hij verslagen door o.a. Engeland, Pruisen en de Nederlanden in de Slag bij Waterloo.
Napoleon wordt opnieuw verbannen. Nu voorgoed.
De rest van zijn leven zal hij doorbrengen op het eiland St. Helena (Atlantische Oceaan)

Erfenis van Napoleon

• Verkeer: rechts rijden

• Burgerlijke stand: aangifte van geboorte en sterfte (Code Napoléon)

• Invoering van achternamen

• Invoering van het metrieke stelsel (meters, kilometers)

• Nederland wordt écht één land

0

Jaartallen uit deze les

• 1795: Fransen bezetten Nederland
  
• 1799: Staatsgreep van Napoleon
• 1804: Napoleon kroont zichzelf tot keizer
• 1806: Lodewijk Napoleon wordt koning van Nederland
• 1812: Tocht naar Rusland
• 1815: Slag bij Waterloo
• 1821: Napoleon sterft

Aan de slag

Wat: Lezen 4.3  en maken leerdoelen. (dus niet de opdrachten)
Klaar: Werken aan PO