5.3 - B - Machtige heren, halfvrije boeren

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

5.3 Machtige boeren

halfvrije heren

Leerdoelen

• Aan het einde van deze les kan je uitleggen welke sociale verhoudingen er waren in de Middeleeuwen 

Planning

• Plichten en rechten
•  Standenmaatschappij
• Quizvragen
• Afsluiting

Welke plicht had de heer t.o.v. de horigen?

1. Een gedeelte van de oogst afstaan
2. De horigen betalen voor hun werk
3. De horigen na 35 jaar hun vrijheid terug geven
4. De horigen bescherming geven

Wat was GEEN plicht van de horigen?

1. Herendiensten voor de heer doen
2. Belasting innen voor de heer.
3. Gedeelte van de oogst afstaan aan de heer
4. Mogen zonder toestemming van de heer het domein niet verlaten.

Wat is een horige?

1. Iemand die goed kan luisteren
2. Een persoon die baas is over andere boeren
3. Een onvrije boer die werkt op een domein
4. Een vrije boer die alles zelf mag beslissen

Waar of niet waar?

'Horigen mogen het domein zomaar zelf verlaten'

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar?

'Zelfvoorzienend zijn betekent dat je voor jezelf kan zorgen zonder anderen nodig te hebben.'

1. Niet waar
2. waar

Veel plichten, weinig rechten

• In de Middeleeuwen hadden alle mensen hun eigen taak. Je noemt dat een standenmaatschappij. Je geboorte bepaalde bij welke stand je hoorde. 
• Als jouw vader een horige boer was, dan zou jij nooit een ridder kunnen worden. 
  
• Bij jouw stand kwamen rechten en plichten kijken. 

Drie standen

De eerste stand:

De geestelijken. Zij zorgden voor alles wat met geloof te maken had.

De tweede stand:

De adel. Zij besturen het land, verzorgden de rechtspraak en verdedigen het land als er oorlog was. 

De derde stand:

De rest van de bevolking. Zij (boeren) zorgden voor het voedsel.

In de Middeleeuwse standenmaatschappij hadden de eerste en de tweede stand alle rechten, en de derde stand vrijwel alle plichten (zoals het betalen van belasting).

Aan deze verdeling werd niet getwijfeld: God heeft het zo gewild.

Klik op de afbeelding

!

Standenmaatschappij

Geestelijkheid en edelen

Hebben heerlijke rechten:

• jachtrecht
• molenrecht
• spreken van recht
• Betalen geen belastingen

geestelijkheid

adel

boeren

bidden

beschermen

werken

voorrechten
of privileges

Standenmaatschappij

Boeren

Hebben vooral plichten:

• herendiensten
• molen verplicht gebruiken
• Betalen wel belastingen

geestelijkheid

adel

boeren

bidden

beschermen

werken

voorrechten
of privileges

belastingen

Aantekeningen

• In de Middeleeuwen had iedereen zijn eigen taak. Je behoorde tot een stand. 
• De eerste en de tweede stand waren de geestelijken en edelen. Zij hadden allerlei rechten zoals het jachtrecht, molenrecht en hoefden geen belasting te betalen.
• De derde stand had vooral plichten, zoals de herendiensten, de molen verplicht gebruiken en moesten wel belasting betalen 

Sleep de teksten naar de juiste plek in de afbeelding

Ik ben van adel

Ik ben een geestelijke

Ik betaal pacht

Eerste stand

Tweede stand

Derde stand

Feodalisme

Hofstelsel

Besturen en rechtspreken

Leenheren

Horigen

Leenmannen

Raad en daad

Herendiensten

Zelfvoorzienend

Domein

Achterleenmannen

Economisch systeem

Politiek systeem

Eed van trouw

Zelfstandig werken

• Je mag verder met het verhaal van Bodo. 
  
  
• Ben je klaar? Dan mag de plaat kleuren.  
  
  
• Je mag ook verder met de huiswerkopdrachten, dit moet de volgende les af zijn: 1, 2, 3, 4, 7 en 9. 

Leerdoelen

• Aan het einde van deze les kan je uitleggen welke sociale verhoudingen er waren in de Middeleeuwen