Huishouden en wonen

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

De was doen

Boek Helpende zorg en welzijn

Thema 4; 9, 10 en 11

Wie doet de was?

• Je doet de was zelf, met de wasmachine of de hand
• je doet de was zelf in de wasserette
• je brengt de was naar een wasserette
• je brengt het wasgoed naar de stomerij
• mantelzorgers doen (voor een deel) de was

Per week heeft de gemiddelde Nederlander 5 kilo aan wasgoed per persoon. We kunnen op verschillende manieren schoonmaken:

- Je doet de was zelf, met de wasmachine of de hand

- je doet de was zelf in de wasserette

- je brengt de was naar een wasserette

- je brengt het wasgoed naar de stomerij

Was bewaren 

• niet alle was gaat direct de wasmachine in
• natte was eerst laten drogen voor het in de wasmand gaat
  
• bewaren in en mand met openingen (ventilatie)
• niet te lang laten liggen; dan gaan vlekken er makkelijker uit

Voorbereiden van de was

1. Controleren wasgoed/linnengoed
2. Lees het etiket

Eerst goede voorbereidingen treffen:

Controleer het wasgoed

1.  Haal de zakken leeg
   
2.  Maak ritssluitingen dicht
   
3.  Keer donkere, bonte spullen zoals spijkerbroeken en sweatshirts binnenstebuiten. Ook textiel met print
   
4.  Behandel moeilijk te verwijderen vlekken eerst met vlekverwijderaar.

--> Controleren wasgoed

   - Haal de zakken leeg: er kunnen nog belangrijke spullen inzitten. Ook kunnen kleine voorwerpen de wasmachine kapot maken. 

   - Maak ritssluitingen dicht

   - Keer donkere, bonte spullen zoals spijkerbroeken en sweatshirts binnenstebuiten. Ook textiel met print

   - Behandel moeilijk te verwijderen vlekken eerst met vlekverwijderaar.

was symbolen

Geven de maximale behandeling aan van je textiel.

Een blouse met het etiket waarop staat dat die maar tot 40 graden gewassen mag worden, dan mag deze maar tot 40 gewassen worden. In kouder water mag dat natuurlijk ook.

Extra teksten kunnen zijn:

- met dezelfde kleuren wassen: de kleur kan afgeven op andere kledingstukken

- apart wassen: bij textiel dat kleur afgeeft of gevoelig is.

- binnenste buiten wassen: bij kledingsstukken met bijv. printjes.

 Lees het etiket

   - op het samenstellingsetiket staat aangegeven van welke materialen het kledingstuk is gemaakt.

   - op het behandelingsetiket staan de symbolen aangegeven hoe je het kledingstuk moet wassen. 

Samenstellingsetiket

Behandelingsetiket

Sorteren van de was

Groepjes maken van kledingstukken van dezelfde soort textiel. De volgende groepjes kun je maken:

- Witte was

- Bonte was

- Fijne was of synthetische was

- Wolwas

- Handwas

Witte was: alle witte textiel bij elkaar. Ook lichtgekleurd kan hierbij

Bonte was: alle gekleure textiel bij elkaar. Doe licht bij licht, donker bij donker

Fijne was of synthetische was: Wasgoed gemaakt van tere, dunne stof

Wolwas: de was met een speciaal teken op het behandelingsetiket met in de wasmachine. Wol mag tot dertig graden gewassen worden. Bij een hogere temperatuur gaat wol vervilten. Willen kledingstukken kun je het beste met de handwas wassen. 

Handwas: kwetsbare kledingstukken, zoals lingerie, wollen truien en zijden blouses. Soms wassen met de hand, omdat mensen te weinig kledingstukken hebben voor de wasmachine. 

Witte was: alle witte textiel bij elkaar, ook de lichtgekleurde textiel kan hierbij

Bonte was: alle gekleurde textiel bij elkaar. Licht bij licht en donker bij donker. 

Fijne, synthetische was: wasgoed gemaakt van tere, dunne stof 

wolwas: wol mag tot 30 graden gewassen worden. Je kunt wol het beste met de hand wassen.  

Witte was: alle witte textiel bij elkaar, ook de lichtgekleurde textiel kan hierbij

Bonte was: alle gekleurde textiel bij elkaar. Licht bij licht en donker bij donker.

Fijne, synthetische was: wasgoed gemaakt van tere, dunne stof

wolwas: wol mag tot 30 graden gewassen worden. Je kunt wol het beste met de hand wassen.  

Handwas: Kwetsbare kledingstukken, zoals lingerie, wollen truien, zijden blouses. 

Let op voor:

• wasgoed wat kleur af kan geven
• wasgoed wat erg pluist
•  dit apart wassen

 Waszakken

• witte was 
• bonte was
• extra vuil 
• besmet wasgoed 

wasadministratie 

• merken van kleding
• boekje/lijst invullen 

Wassen

Alles gesorteerd? Dan kun je wassen!  Doe de was in de wasmachine. Denk aan de juiste temperatuur , juiste wasprogramma en het doseren

Doseren

Kun je zien op het etiket. 

Lees de hoeveelheid af van het doseertabel.  

Temperatuur

30 graden: kleding die niet al te vies is. Is ook het beste voor het milieu

40 graden: bij vlekken of vieze kleren. Vooral bij bonte was. 

60 graden: wasgoed hygiënisch schoon. Vooral handdoeken, beddengoed en vaatdoekjes, maar ook wit ondergoed en babykleertjes.

90 graden: goed om af en toe te doen. Verleng je de levensduur van je wasmachine. Hoge temperatuur voorkomt nesteling van zeepbacteriën, schimmels en vetluis in de wasmachine. 

Soorten wasmiddelen

1. Hoofdwasmiddelen ( of totaalwasmiddelen) 40-60 gr
2. Kleurwasmiddelen 30-40 gr, geen bleekmiddel/ optische witmiddel toegevoegd
3. Wol en fijnwasmiddelen

Gebruik van wasverzachter:

Voordeel: 

• Maak de was zachter
• zorgt voor een frisse geur 

Nadeel: 

• Duur
• Handdoeken en theedoeken nemen minder vocht op
• Mensen kunnen allergisch zijn voor de parfumstoffen

Stappen van was doen

1. Voorbereidende handelingen als sorteren

2. Kleuren van wasgoed bepalen

3. Bepalen temperatuur

4. Wasmiddel kiezen

5. Centrifugeren

6. Drogen van het wasgoed

Om de was te doen, kunnen de leerlingen letten op de volgende stappen:

1. Sorteren: dit moet op kleur, vuilgraad, grondstof, temperatuur. De grondstoffen kun je onderscheiden in katoen, linnen, wol of zijde, synthetisch of gemengde vezel. 

2. Voorbereidende handelingen: knoppen, ritsen sluiten, de zakken controleren, uitborstelen, binnenste buiten draaien (als kledingstukken een patroon of opdruk hebben. Zo bescherm je de kleding)

3. Kleur van het wasgoed bepalen: wit of pastelkleuren, licht of bont, Donker bont of felle kleuren

4. Bepalen van de temperatuur: 

90 graden (witte was die vies is)

60 graden (witte en bonte was (bv. handdoenen))

30/ 40 graden (fijne was/ wolwas en handwas)

5. Wasmiddel kiezen: wit, bont, wol-of fijn, donker, totaal (kunnen doseren)

6. Centrifugeren (kun je instellen op wasmachine) Niet centrifugeren, kort op hoge toeren, lang, hoog toerental (1200-1400-1600) lang laag toerental (400-600-800)

7. Drogen van wasgoed: liggend, op droogrek/ droogmolen hangen, op kledinghanger, in de droogtrommel.

Stappenplan wasmachine aanzetten

- Zet het juiste programma aan (aan de hand van de type was dat je moet wassen)

- Let op een programma

met de juiste temperatuur

Als je de wasmachine wilt instellen, zijn er een aantal dingen waar je op moet letten. 

Besmet wasgoed

• In situaties zoals bij het Noro-virus ,MRSA en Covid 19 zijn er speciale maatregelen nodig voor wasgoed en afval. 
• Altijd handschoenen dragen en plastic schort
• niet wapperen met beddengoed
• waszakken niet samendrukken
• in boek; ook bloed, braaksel, urine en ontlasting

Rode waszak voor besmet wasgoed

Vlekken verwijderen

• liefst voor het wassen en zo snel mogelijk
• vlekverwijderaar gebruiken
• eerst op onzichtbare plek uitproberen
• zie behandelingsetiket
• 
  

Was drogen 

• wasrek/waslijn
• droger 
• niet alles kan in de droger

Strijken 

• gewoon strijkijzer
• stoomstrijkijzer
• strijkmachine
• kijk goed naar behandelingsetiket

Onderhoud van schoeisel

• gaan ze langer mee 
• veiliger
• bespaart geld
• schoonmaken
• poetsen

Nog vragen???