Prostaatcarcinoom

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Prostaatcarcinoom

Inhoud

• Prostaat
• Anatomie  
• Functie prostaat
• Prostaat klachten
• Beninge prostaathypertrofie
• Onderzoeken
• TURP
• verpleegkundige observaties
• prostaatkanker
• verschillende stadia
  
• Radicale Prostatectomie
• Gevolgen / Complicaties
• Behandeling
• Metastasen
• Vragen

Prostaat 

Klier die vlak onder de blaasuitgang en om de plasbuis heen ligt.

De prostaat is ongeveer zo groot als een walnoot of kastanje

Maakt onderdeel uit van het mannelijk voortplantingssysteem

Zaadcellen worden aangemaakt in de testikels (teelballen). Vanuit de testikels worden de zaadcellen opgeslagen in de bijballen en vervolgens getransporteerd via de zaadleiders naar de prostaat, waar ze worden gemengd met de prostaatvloeistof en andere vloeistoffen om sperma te vormen.

Anatomie continentie: inwendige en uitwendige sfincter

Twee sluitspieren regelen het plassen. De inwendige sluitspier is een ringvormige spier die rond de uitgang van de blaas ligt. Deze sluitspier wordt onbewust aangespannen en ontspannen. De uitwendige sluitspier is een ringvormige band van spierweefsel en kan bewust worden aangespannen en ontspannen. Deze ligt op de plaats waar de urinebuis door de bekkenbodemspieren loopt.

Hoe heet de sluitspier waar je geen controle over hebt

1. Interne sfincter
2. urethra
3. mictie spier
4. Uitwendige sfincter

functie prostaat

• Samen met zaadblaasjes levert grootste deel vocht van het sperma.
• Het vocht dat de prostaat produceert is basisch en dient als een tegenhanger van het zure milieu in de vagina.  
• Noodzakelijk om de zaadcellen goed te kunnen laten functioneren. 
• Daarnaast geeft het prostaat-specifiek antigeen (PSA) af aan de bloedbaan    
•   Verhoogd PSA kan wijzen op prostatis, benigne prostaathypertrofie bij oudere mannen of prostaatkanker.

Prostaat klachten

Plasklachten/ dysurie / verhoogde aandrang / zwakke straal

nycturie/uwi/nadruppelen bij prostaatkanker
 

Bloed bij sperma / hemospermie

Pijnklachten

Erectieproblemen

Plas klachten

• Een verhoogde aandrang tot plassen
• Moeilijkheden om de plas op gang te brengen (dysurie)
• Een zwakke straal
• Vaak ’s nachts plassen (nycturie).

Erectieproblemen

• Relatie vergrote prostaat en erectieproblemen. Het is nog niet bekend waarom hier een verband tussen is maar het is duidelijk dat mannen met symptomen van een vergrote prostaat ook vaak erectiestoornissen hebben

BPH

Benigne prostaat hypertrofie

Oorzaak - onbekend

Verandering in balans testosteron

Benigne prostaat hypertrofie is een goedaardige prostaat vergroting bij oudere mannen. De precieze reden hoe het komt dat de prostaat vergroot is nog niet geheel bekend. Gedacht wordt dat

het komt door een verandering in de balans van het

hormoon testosteron.

Onderzoeken

Rectaal toucher

Transrectale echo

Soms punctie om kanker uit te sluiten

Biopt - kans op infectie - AB

De uroloog prikt door de wand van uw endeldarm heen. Daardoor kunnen de bacteriën die in uw darm aanwezig zijn een infectie veroorzaken. Daarom wordt één dag van tevoren antibiotica opgestart om infecties tegen te gaan. Deze moet in totaal 5 dagen genomen worden.

Belangrijk na het onderzoek

Na het onderzoek mag u vier dagen niet sporten en u mag een week niet fietsen.

Het is mogelijk dat u gedurende enkele dagen of weken na de punctie wat bloed verliest bij de stoelgang, het plassen of de zaadlozing.

Als uw temperatuur in de dagen na de punctie boven de 38,5 °C oploopt, of als u zich grieperig voelt, neem dan onmiddellijk contact op met uw huisarts, uroloog of meld u aan bij de dienst Spoedgevallen.

Ook als u niet meer kunt plassen, moet u onmiddellijk een arts raadplegen

TURP

•  Trans 
• Urethrale 
• Resectie
• Prostaat 

TURP: Trans Urethrale Resectie van de Prostaat) is het mogelijk om de prostaat kleiner te maken. De operatie wordt via de plasbuis gedaan. U houdt er dus geen uitwendige wond aan over.

Tijdens de operatie

De uroloog schuift een buisje (cystoscoop) in uw plasbuis. In dit buisje zit een cameraatje en een lichtbron. Zo kan de uroloog de plasbuis en de prostaat van binnen bekijken. Aan het buisje zit een metalen lisje, waardoor elektrische stroom loopt. Daarmee kan de uroloog stukje voor stukje het prostaatweefsel wegsnijden dat op de plas­buis drukt. Om de verwijderde stukjes weef­sel af te voeren, wordt de blaas schoongespoeld met spoelvloeistof. De operatie duurt ongeveer een uur.

Weefselonderzoek

Het weggehaalde prostaatweefsel gaat voor onderzoek naar een laboratorium. Daar wordt vastgesteld of er afwijkingen zijn. Deze kunnen goedaardig zijn of kwaadaardig, zoals prostaatkanker. Als er een kwaadaardige afwijking wordt gevonden, neemt de uroloog uiteraard contact met u op.

TURP ingreep

Prostaat van binnenuit (grotendeels) in stukjes verwijderd.; schil blijft staan; prostaatweefsel kan aangroeien.

Urethra wond;

Externe sluitspier vaak overrekt  tijdelijk incontinent

Tijdens en Na de OK

Video TURP

SPOELEN

continu spoeling

Welke verpleegkundige observaties na afloop ingreep?

Voor de eerste zes weken gelden de volgende adviezen:

Niet fietsen

Niet zwaar tillen of zware lichamelijke activiteiten doen.

Niet persen tijdens het poepen (zo nodig laxeermiddelen gebruiken).

Geen zaadlozing.

Geen alcohol drinken.

Veel drinken (minstens twee liter per dag), tenzij de uroloog iets anders met u afspreekt

Prostaat kanker/carcinoom

Kwaadaardige cellen in de prostaat

Meest voorkomende vorm van kanker bij mannen

Leeftijd (50+)- genetisch - etniciteit

T1 = Vroege prostaat kanker, alleen te zien onder de microscoop.

T2 = Vroege prostaat kanker, te voelen bij lichamelijk onderzoek

T3 =  gevorderde prostaat kanker, kan al urine problemen veroorzaken

T4 = vergevorderd stadium van prostaat kanker met waarschijnlijk uitzaaingen

Radicale prostatectomie

Een radicale prostatectomie wordt uitgevoerd als het gezwel zich uitsluitend in de prostaat bevindt. Bij deze operatie wordt de gehele prostaat met de zaadblaasjes verwijderd, met, indien mogelijk, het sparen van de zenuwen en bloedvaten die belangrijk zijn voor het krijgen van een erectie.

Laparoscopisch of via -tomie (retropubisch of perineaal)

• via een open prostatectomie. Hierbij wordt een snede gemaakt in de buik of in het zitvlak waardoor de prostaat wordt verwijderd.
• via een kijkoperatie = laparoscopisch

Laparoscopisch/laparotomie

Voorwaarden :

de prostaatkanker niet buiten de prostaat.

de prostaatbiopten en de PSA-bloedwaarden voldoen aan bepaalde gunstige voorwaarden.

Operatie

Prostaat inclusief stuk urethra verwijderd.

Urethra stukken aan elkaar gehecht  inwendige sfincter functioneert niet goed meer.

Grote kans op zenuwbeschadiging rondom blaas. 

gevolgen / complicaties

vaak erectieproblemen

MAAR:

wel orgasmegevoel

wel klaarkomen (droge zaadlozing)

Andere behandelingen

• Radiotherapie inwendig of uitwendig
• Chemotherapie
• Hormoontherapie soms  gericht op verminderen mannelijke geslachtshormonen en hun werking tegen te gaan
• Cryoablatie (een behandeling waarbij de tumor bevroren wordt) - vaak bij recidief
• Brachytherapie: verkleint het risico op incontinentie en impotentie - vroeg stadium

Metastasen

• Prostaatkanker groeit over het algemeen langzaam.
  
• Botten
• lymfeklieren buik/borst/hals

VRAGEN

?

Hoe hebben jullie de sfeer in de klas ervaren?

Prettig

Een beetje prettig

Niet prettig

Hoe heb je inhoudt van de les ervaren?

Goed

Voldoende

slecht