3.2 3GA_ingekort

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

3.2 Chili beeft

Programma

1. Uitleg 3.2 
2. Zelfstandig aan de slag
3. Afsluiting
4. Terugblik paragraaf 3.1

Log in op LessonUp!

Herhaling El Nino

Normale situatie:

Sterke oostenwinden die warm zeewater wegstuwen. 

Opwellend koud zeewater.

Hoge drukgebied bij Chili

El Nino:

Winden vallen weg of keren zelfs om

Hele oceaan warmt op, geen opwellend koud zeewater

Lage drukgebied bij Chili

Normale situatie

El Nino situatie

Gevolgen El Nino

• Warmer zeewater -> meer verdamping -> overvloedige regens -> overstroming, vernielde oogsten, aardverschuivingen etc.
• Andere kant van de oceaan: kouder dan normaal. Zuidoost-Azië: droogte
  

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Schade door aardbeving

Schade door de aardbeving van 2010.

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je uitleggen:

-Wat er gebeurt bij subductie van een oceanische plaat;

- Waarom Chili vaak wordt getroffen door zware aardbevingen;

-Hoe het Andesgebergte is gevormd.

Het Kernbegrip

Platentektoniek

Waarom beweegt de aarde?

platentektoniek

Endogene krachten

Aardplaten

Hoe beweegt de aarde?

Plaatbewegingen(1)

Ontstaan door convectiestromen in de mantel

de platen botsen of schuren of gaan uit elkaar

3 soorten platen bewegingen

• Convergente plaatbeweging
• Divergente plaatbeweging
• Transforme plaatbeweging

Plaatbewegingen(2)

Convergente plaatbeweging

• continentale plaat en een oceanische plaat 
• of 2 continentale platen 

Divergente plaatbeweging

• 2 oceanische platen of 2 continentale platen 

Transforme plaatbeweging

• meestal 2 continentale platen 

Gevolgen van bewegende platen

• Plooiingsgebergten

• Vulkanisme 

• Aardbevingen

Situatie 1:

Situatie C vs C:

Twee C-platen botsen, ze zijn even zwaar dus heffen elkaar op en gaan plooien. Hierdoor ontstaan er een plooiingsgebergte

Convergentie

Situatie 2:

Situatie O vs C:

De O-plaat en C-plaat botsen. 

De O-plaat is zwaarder en duikt de mantel in. In de diepte smelt de onderduikende plaat af. Afgesmolten materiaal wordt meegenomen door convectiestromen. 

Vervolgens gaat het door opwaartse magmastroming ophoog en boort het zich een weg door de lithosfeer. 

Met als gevolg explosief vulkanisme, diepzeetrog en gebergtevorming

Subductie

Divergentie

Platen bewegen uit elkaar.

Hierdoor ontstaat er een ruimte.

Deze wordt opgevuld met magma.

Magma dat aan het oppervlak komt stolt en vormt een Mid-Oceanische Rug (MOR) , spleetvulkanisme of nieuwe oceaanvorming (Oost-Afrika)

Breukgebergte bij rek en bij druk

Wat gebeurd er in Chili?

Gevolgen platentektoniek

1.  Ontstaan aardbevingen;

2. Ontstaan bergen;

3. Ontstaan vulkanen in Chili (volgende §).

Aardbeving

Botsende platen

Hypocentrum

Epicentrum

Aardbevingen

Door botsingen van twee platen ontstaan er ook aardbevingen:

• De beweging van de platen gaan niet vloeiend, maar met schokken. 
• Langzaam wordt er spanning opgebouwd. 
• Wanneer de platen opeens verschuiven krijg je een aardbeving.

Seismisch gat

• Ontlading spanning
• Het niet ontladen gebied is het seismisch gat.

"Een gebied waar al lang geen zware aardbeving

is voorgekomen vergeleken met de omringende

gebieden"

2. Ontstaan bergen

Stijgend magma:

- duwt land omhoog

- maakt vulkanen

Subcuctie:

Zorgt voor plooiing van de Z-Amerikaanse plaat

Aan de slag

Opdracht 2, 3, 4, 6, 7, 8

Je mag 2 opdrachten overslaan als je denkt: ik snap deze wel.

Video

Link

In welk gedeelte van Chili is het super droog?

1. Noorden
2. Midden
3. Zuiden

Een trog vind je

1. in het midden van de oceaan
2. in het midden van een aardplaat
3. bij een subductiezone (vaak dichtbij de kust)
4. bij twee transforme platen

Het gebergte de Andes is
ontstaan door...

1. Een divergente plaatgrens
2. Een convergente grens met alleen plooiing
3. Een oude, nu inactieve, plaatgrens
4. Een convergente grens die oa tot vulkanisme leidt

Een seismisch gat is:

1. een groot gat voor de kust van Chili waar veel tsunami’s voorkomen.
2. een gebied waar al lang geen zware aardbeving is voorgekomen.
3. een gebied waar door de vele vulkanen veel seismische trillingen ontstaan.
4. de naam die in Chili wordt gegeven aan grote aardbevingen waarbij gaten in de grond ontstaan.

In het noorden van Chili overheerst een:

1. Hogedrukgebied
2. Lagedrukgebied

Aan welke zijde van de Andes ligt het Noorden van Chili?

1. Loefzijde
2. Lijzijde
3. Regenschaduw

Hoe verder naar het zuiden in Chili betekent hoe warmer het wordt

1. Goed
2. Fout

Bij El Nino is er voor de westkust van Zuid-Amerika

1. een hoge druk ipv een lage druk
2. een lage druk ipv een hoge druk

Huiswerk

Opdracht 2, 3, 4, 6, 7, 8

Pauze!