2.2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo lwoo, vwo
• Leerjaar 6

2.2

Vandaag...

Lesdoel:

• Je kunt de temperatuurfactoren benoemen
• Je kunt uitleggen hoe het mondiale windsysteem werkt
• Je kunt uitleggen hoe de atmosferische circulatie werkt

De temperatuurfactoren 

• Breedteligging

• Hoogteligging

• Ligging van gebergten

• Overheersende windrichting / zeestromen

• Land- en zeeverdeling

Mondiaal windsysteem

- Teken een wereldbol met breedtecirkels op 0, 30 en 60 graden

- Noteer ook 90 graden

- Teken de overheersende winden in

- Noteer bij de breedtegraden 0, 30, 60 en 90 een H (van hogedrukgebied) of een L (van lagedrukgebied)

Wet van Buys Ballot

Winden waaien van een hogedrukgebied naa een lagedrukgebied en maken op het noordelijk halfrond een afwijking naar rchts en op het zuidelijk halfrond een afwijking naar links (met de wind in de rug).

Mondiaal windsysteem

Corioliseffect

Door de draaiing van de aarde ontstaat er een afwijking in de luchtstromen.

• Op het noordelijk halfrond een afwijking naar rechts
• Op het zuidelijk halfrond een afwijking naar links

tekenen Buys Ballot met corioliseffect

Wet van Buys Ballot: Lucht waait altijd van een hogedrukgebied naar een lagedrukgebied

Atmosferische circulatie

Belangrijke rijtjes...

Ontstaan neerslag: Lucht stijgt - lucht koelt af - koude lucht kan minder waterdamp bevatten - condensatie - wolken - neerslag

Lagedrukgebied: Stijgende lucht - zie ontstaan neerslag DUS: Wolken + neerslag, koud of warm (afhankelijk van de breedteligging)

Hogedrukgebied: Dalende lucht - lucht warmt op - kan meer waterdamp bevatten - wolken verdwijnen - droog. DUS: Geen wolken, koud of warm (afhankelijk van de breedteligging)

Aan de slag...

2.1: maken 2, 5, 6

2.2: maken 2, 3, (4, 5) 7

Of dual coding

De ITCZ

ITCZ

Animatie ITCZ

http://lesmateriaal.geobronnen.com/interactievegeoanimaties/itcz.html

ITCZ

https://www.youtube.com/watch?v=I2h6qo2nndA

Passaten en Moessons

• Een passaat is een wind die vanuit een                                                       subtropisch hogedrukgebied naar de evenaar                                                     waait.
• ITCZ is het lagedrukgebied rondom de evenaar.                                                     Deze verschuift omdat de zon niet altijd recht                                                             boven de evenaar staat.
• Een moesson is een wind die halfjaarlijks van                                                   richting verandert.

tekening itcz en verandering van windrichting over de evenaar

Oceanische circulatie

1. Koude en warme zeestromen
2. Thermohaliene circulatie - diepwaterpomp

Koude en warme zeestromen

Zeestromen worden veroorzaakt door de wind en vinden plaats aan de oppervlakte van het water

• warme zeestromen komen van lage breedte
• koude zeestromen komen van hoge breedte

Algemene regel: hoe kouder de zeestroom, hoe hoger het drukgebied EN des te minder vocht de lucht bevat

(en andersom)

Thermohaliene circulatie

Zeestromen op de zeebodem veroorzaakte door:

• Temperatuur (Thermo)
• zout gehalte (haliene) 

Diepwaterpomp

Systeem thermohaliene circulatie

1. Warm water verdampt en stroomt naar een koud gebied
2. Het water koelt af, en wordt zouter
3. Het water wordt zwaar, zakt naar de bodem van de oceaan en stroomt langzaam weg
4. Het water warmt weer op en het proces herhaalt zich