2. Karel ende Elegast

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Feodaliteit is erg belangrijk in Karel ende elegast.
Wat is feodaliteit ook alweer?

1. Ander woord voor standenmaatschappij
2. Het geloof in God
3. Geoorloofde diefstal
4. Het verbond tussen leenheer en leenman

Waar speelt het getal drie een prominente rol in Karel ende Elegast?

Hoe reageert Karel op de oproepen van de engel om uit stelen te gaan? 

Karel slaat er geen acht op

Karel besluit te gehoorzamen

Karel is verbluft

Een bevel van God 

mag ik niet negeren

Ik zal dief zijn, al is het een schande

Hoe zou het met Karel zijn afgelopen als hij geen gehoor had gegeven aan de opdracht van de engel? 

De keizer zelf staat tegenover God als een leenman tegenover zijn leenheer. Door trouw en volgzaamheid aan Gods bevel laat hij zich leiden, zelfs wanneer het gaat om een opdracht, waarvan doel en inhoud hem raadselachtig blijven.

Toen sprak de engel weer:

'Als u Gods bevel negeert,

heer koning, dan moet u uw verstand verloren hebben. 
Het zal u uw leven kosten.'

Lees t/m blz. 17

Waar komt Karel Elegast tegen?

1. In zijn kasteel
2. In het bos
3. Bij het kasteel van Eggeric
4. Net buiten zijn eigen kasteel

Welke symbolische waarde kan het bos hebben?

1. Een plek om tot inkeer te komen
2. Het onbekende en gevaarlijke
3. Een plek van vrede
4. Magie

Symbolische waarde bos

De zelfbespiegeling blijkt uit dat Karel zodra hij het woud binnenkomt gaat peinzen. Onder andere over Elegast (zie blz. 11).

Het feit dat Karels gedachten (ook) onmiddellijk afdwalen naar de misdaad, hangt samen met het bos als symbool van ongeordendheid (het onbekende en gevaarlijke).

Lees t/m blz. 20

Elegast moet stelen om te overleven. Van wie steelt hij?

1. Rijke adel
2. Rijke geestelijken
3. Van Karel
4. Van iedereen een beetje

Welke naam neem Karel aan als hij aan Elegast zijn naam moet vertellen.

1. Albert
2. Karel
3. Eggeric
4. Adelbrecht

Hoofsheid

 Hoofsheid, begonnen als gecultiveerde omgangsvormen binnen de adellijke elite, wordt al snel de norm in bredere lagen van de middeleeuwse samenleving: je hoort je medemens met respectvolle gemanierdheid tegemoet te treden, je laat de ander in zijn waarde en plaatst deze niet voor onaangename verrassingen. Je bent wellevend, galant en je beheerst je driften en impulsen, kortom: je bent hoofs.

De literatuur speelt een belangrijke rol in de hoofse cultuur. Het schrijven en voordragen van liederen en gedichten over de liefde geeft blijk van grote beschaving. Luisteren naar ridderverhalen is een geliefd tijdverdrijf van hoofse edelen en al gauw ook van burgers, die zich aan hen spiegelen. In veel van die verhalen laten de helden zien hoe het hoort volgens de hoofse regels, terwijl de schurken zich juist onhoofs gedragen. 

Karel (als Adelbrecht) zegt ook te stelen. Bij wie steelt hij NIET?

1. Bij zichzelf
2. Bij kerken
3. Bij kloosters
4. Bij kluizenaars

Op welke bladzij zie je een voorbeeld van hoofsheid?

1. blz. 12
2. blz. 14
3. blz. 16
4. blz. 18

Is er al een vrouw voorgekomen in Karel ende Elegast?

1. ja
2. nee

Is Karel ende Elegast dus meer hoofs of voorhoofs?

1. hoofs
2. voorhoofs

Voorhoofse  verhaalkunst

Naar geest en sfeer hoort Karel ende Elegast thuis in de ridderlijk-feodale periode: de beschavingstoestand van de 11e en 12e eeuw.

Populair motief --> overmoed: gedreven door zucht naar roem drijft de ridder zijn moed en dapperheid tot uiterste vormen

Voorhoofse  verhaalkunst

Het gaat in hoofdzaak om (ridder)trouw, heldendaden, ridders op het slagveld en de vete tegen adellijke rivalen.

Het liefdesmotief dat centraal staat in de hoofse ridderlijke verhaalkunst, speelt geen rol.

Lees het verhaal uit 

Hoe zie je de kenmerkende thematiek die bij het genre voorhoofse ridderepiek hoort terug bij Elegast?

Riddertrouw

Kenmerkende thematiek voorhoofse ridderepiek: riddertrouw.

Elegast heeft de ongenade van de keizer opgelopen. Hij is van land en burcht beroofd en leeft nu als roofridder, een oneervol en gevaarlijk bestaan. Toch heeft Elegast de hoop niet opgegeven om bij de keizer weer in eer en waardigheid hersteld te worden. In zijn hart heeft hij de riddertrouw tegenover zijn heer bewaard (zie blz. 21)

In hoofse romans worden vrouwen opgehemeld. Is dat in Karel en de Elegast ook het geval?

1. ja
2. nee

Waarom gaat Karel onmiddellijk in op het voorstel om te gaan stelen bij Eggerik van Eggermonde? 

Groot gevaar kan hij bij een inbraak bij zijn eigen zuster niet lopen (zie blz. 22)

De composite van Karel ende Elegast valt uiteen in vier episodes. Sleep de episodes in de juist volgorde.

Tweegevecht tussen Karel en Elegast

God gebiedt Karel om uit stelen te gaan

Tweegevecht Elegast en Eggerik

De ontdekking van de samenzwering

speld.nl

Boekverslag 1 

W26

Wat is een essay?

Essay

Een essay is een tekst waarin informatie wordt gegeven over een bepaald onderwerp, maar bovendien het standpunt van de auteur gepresenteerd wordt.

(Een essay is minder stellig dan een betoog, onderzoekender)

Essay (>300 woorden)

In welk genre of welke stroming hoort jouw roman thuis? 

Welke elementen en kenmerken uit deze periode vind jij typisch bij het gelezen werk horen? Leg uit dat met citaten en gebeurtenissen uit je boek.

Wat is het thema van het werk? Zit er een boodschap in het verhaal waar jij iets mee kunt?

Kun jij je inleven in de gebeurtenissen, in de gevoelens, gedachtes en gedrag van de personages of juist helemaal niet? Hoe komt dat? Heeft dat met het tijdsbeeld te maken?

Vrouwbeeld

Welke rol speelt God in het tweegevecht in het slot?

Karel geeft pas bij de derde verschijning van de engel aan de oproep om te gaan stelen gehoor. Pas bij de derde opdracht is het voor hem duidelijk dat God iets bijzonders met hem voorheeft.