seksualiteit week 5

• Omgangskunde
• MBO
• Studiejaar 2

Seksualiteit bij doelgroepen

Week 5

In Teams schema invullen

(presentatie)

Methodiek: het Vlaggensysteem

Wat is het vlaggen systeem?

• Het Vlaggensysteem stimuleert gezond seksueel gedrag,
  

 draagt bij aan het voorkómen en terugdringen van seksueel     grensoverschrijdend gedrag onder kinderen en jongeren.

• Het biedt professionele opvoeders handvatten om seksueel gedrag adequaat te beoordelen, het bespreekbaar te maken en om gepast te reageren.
• In december 2015 is het Vlaggensysteem erkend als Goed Onderbouwd door de erkenningscommissie Maatschappelijke ondersteuning, participatie en veiligheid.
  

Wat kan je met het vlaggen systeem

• Seksueel gedrag van kinderen, jongeren en volwassenen objectief inschatten.
• Seksueel gedrag bespreken met de betrokkenen en andere professionals.
• Binnen je team tot een betere afstemming komen over de te volgen (pedagogische) lijn.
• Als leidinggevende een visie en beleid uitwerken over seksuele gezondheid binnen je organisatie
  

Theorie: de vier vlaggen

Beoordelen van seksueel gedrag 

6 criteria

1. Gelijkwaardigheid ​

2. Ontwikkeling adequaat​

3. Context ​

4. Zelfrespect​

5. Toestemming  ​

6. Vrijwilligheid

Als een van deze niet aanwezig is, is de grens overschreden.

Welke kleur geef je deze casus?

1. GROEN
2. GEEL
3. ROOD
4. ZWART

ZWARTE VLAG

De volwassene gaat over de grens van het kind. Zelfs wanneer het kind het wel oké zou vinden, moet de volwassene zich begrenzen. Aanrakingen door een volwassene met een seksuele bedoeling zijn onaanvaardbaar.

Toestemming - niet oké -  Zelfs als ze het wel fijn zou vinden, is ze niet in staat om toestem- ming te geven aan een volwassene omdat ze geen idee heeft wat de gevolgen zouden kunnen zijn.

Vrijwilligheid - niet oké - een meisje van 10 die 

Gelijkwaardigheid - niet oké - Het gaat om een volwassene tegenover een kind en dat is ongelijkwaardig: in leeftijd, ontwikkeling, kracht enz. is de volwassene veel verder.

Gepast voor leeftijd/ ontwikkeling - niet oké - De leerkracht zou moeten weten dat seksuele aanrakingen bij leerlingen niet kunnen.

Gepast voor de context - niet oké - Dit gedrag is in geen enkele context oké.

Zelfrespect - niet oké - Dit kan schadelijke gevolgen hebben voor de het zelfvertrouwen van het meisje.

 

Welke kleur geef je deze casus?

1. GROEN
2. GEEL
3. ROOD
4. ZWART

GROENE VLAG

De leerkracht gaat in op de vragen en geeft dus de boodschap dat praten over seks en relaties oké is.

We beoordelen het gedrag van de meisjes:

Toestemming oké De meisjes voeren een open en gemoedelijk gesprek. Er is dus zeker toestemming van alle betrokkenen.

Vrijwilligheid oké De meisjes dwingen niemand om te praten, dus iedereen neemt vrijwillig deel.

Gelijkwaardigheid oké De leerkracht is ouder en staat in een gezagsrelatie met de meisjes maar op kamp is de sfeer anders. Het gaat hier ook niet om seksuele handelingen, maar om een gesprek waarbij de leerkracht voor de meisjes een bron van informatie vormt. In het gesprek zijn ze gelijkwaardig.

Gepast voor leeftijd/ ontwikkeling oké Nieuwsgierig zijn naar en vragen stellen over seks is eigen voor de leeftijd.

Gepast voor de context oké De meisjes en de juf zitten in de slaapzaal, zonder andere leerlin- gen erbij. De context is privé.

Zelfrespect oké Een open en positief gesprek voeren over relaties en seks heeft geen schadelijke gevolgen en getuigt van zelfrespect.

Een jongen van 10 jaar maakt obscene tekeningen op zijn kamer.

1. Groen
2. Rood
3. Geel
4. Zwart

Een jongen van 15 jaar laat zijn penis zien op de webcam.

1. Groen
2. Rood
3. Geel
4. Zwart

Een meisje van 14 jaar zoent met een leerkracht.

1. groen
2. geel
3. rood
4. zwart

Client vraagt naar de BH maat van een woonbegeleider?

1. groen
2. geel
3. rood
4. zwart

Groene vlag

Algemene richtlijnen voor reageren bij groene vlag

• Stop het gedrag niet.
• Benoem of vraag wat je ziet of hoort.
• Reageer empathisch: bespreek gevoelens van alle betrokkenen.
• Bevestig het gedrag. Leg uit waarom.

Kenmerken groene vlag

• Er is een duidelijke wederzijdse toestemming.
• Er geen enkele vorm van druk of dwang gebruikt wordt.
• Beide partijen gelijkwaardig zijn.
• Het gedrag ook bij leeftijdsgenoten geobserveerd wordt.
• Het gedrag niet aanstootgevend is voor anderen.
• Het gedrag niet schadelijk is voor het kind of de jongere zelf

Gele vlag

Algemene richtlijnen voor reageren bij gele vlag.

• Stop gedrag of leid af.
• Benoem of bevraag wat je ziet of hoort.
• Bespreek gevoelens van alle betrokkenen.
• Bevestig de aspecten van het gedrag die positief zijn en leg uit waarom.
• Begrens het deel dat niet oké is en leg uit waarom.
• Maak afspraken over hoe het wel kan en hoe je dat kan aanpakken.

De kenmerken voor de gele vlag

Er is sprake van geel (licht grensoverschrijdend) gedrag als:

• Er is geen duidelijke wederzijdse toestemming.
• Lichte dwang of druk gebruikt wordt.
• Sprake is van lichte ongelijkwaardigheid in leeftijd, rijpheid, intelligentie.
• Sprake is van licht aanstootgevend (onbeleefd) gedrag.
• Het gedrag zelfbeschadigend kan zijn.
• Het gedrag niet helemaal leeftijdsadequaat is.

Rode vlag

Algemene richtlijnen voor reageren bij rode vlag.

• Stop het gedrag.
• Benoem of bevraag wat je ziet of hoort.
• Reageer empathisch: bespreek gevoelens van alle betrokkenen.
• Bevestig de positieve aspecten van het gedrag. Leg uit waarom.
• Begrens het deel dat niet oké is en leg uit waarom.
• Maak afspraken. Verhoog het toezicht, heb aandacht voor nazorg en herstel.
• Confronteer de betrokkenen en verbied. Leg de consequenties uit.

Bekijk de kenmerken voor de rode vlag

Er is sprake van rood (ernstig grensoverschrijdend) gedrag als:

• Er geen duidelijke toestemming is van beide betrokkenen.
• Er gebruik gemaakt wordt van manipulatie, chantage of macht om een seksueel contact af te dwingen.
• Er sprake is van een grote ongelijkwaardigheid tussen de betrokkenen.
• Als het gedrag bij de meeste kinderen of jongeren pas op latere leeftijd wordt geobserveerd.
• Het gedrag beledigend of kwetsend is voor anderen.
• Het gedrag fysieke, emotionele of psychologische schade veroorzaakt

Zwarte vlag

Algemene richtlijnen voor reageren bij zwarte vlag:

• Stop het gedrag en benoem of bevraag wat je ziet of hoort.
• Reageer empathisch: bespreek gevoelens van alle betrokkenen.
• Bevestig de aspecten van het gedrag die positief zijn. Leg uit waarom.
• Begrens het deel dat niet oké is en leg uit waarom.
• Maak afspraken. Verhoog het toezicht en beperk bewegingsvrijheid. Aandacht voor nazorg en herstel.
• Confronteer de betrokkenen en verbied of leg de consequenties uit. Neem maatregelen.
• Maak een verslag op en verwijs.

Bekijk de kenmerken voor deze vlag

Er is sprake van zwart (zeer ernstig grensoverschrijdend) gedrag als:

• Er is duidelijk geen toestemming van alle betrokkenen.
• Het seksueel contact wordt afgedwongen met dreigementen, agressie of geweld.
• Er een grote ongelijkwaardigheid is tussen beide partijen.
• Het gedrag totaal niet overeenstemt met wat op die leeftijd gebruikelijk is.
• Het gedrag zwaar aanstootgevend is en het zware fysieke, emotionele of psychologische schade tot gevolg heeft.

Past dit in een gezonde ontwikkeling? 

Welke vlag zou je de volgende situaties geven ?

Stappen

1. Check de 6 criteria

2. Gebruik de normatieve lijst

3. Beoordeel met een gekleurde vlag (beoordelen)

4. Hoe zou je reageren (handelen)