Democratie en de sociale kwestie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

'n Hongerloontje

Vandaag

Dagelijks leven na de industriele revolutie	15 min
Kleine check	5 min
Werken aan PO	30 min

Aan het eind van deze les kun je:

* het verband leggen tussen de industrialisatie en het socialisme

* en heb je gewerkt aan je praktische opdracht

Urbanisatie

• arbeiders willen dicht bij de fabriek wonen
•  rondom fabrieken ontstaan steden = urbanisatie
• door de stoomtrein kan voedsel van het platteland komen

Woningen voor arbeiders

• De woonomstandigheden van de arbeiders waren beroerd.
  De kwaliteit van de huizen was slecht: regelmatig woonden mensen in een gebouw dat nooit als huis was bedoeld. 

Leefomstandigheden

• Kleine en slechte woningen
• Veel gezinsleden
• Slecht voedsel
• Slechte hygiëne zorgt voor ziektes als cholera en TBC

Leefomstandigheden

• Hoge kindersterfte (arbeidersvrouwen gaven geen borstvoeding).
• Slechte hygiëne zorgt voor ziektes als cholera en TBC.


• Drankmisbruik

De sociale kwestie

De sociale kwestie = de discussie over de werk- en leefomstandigheden van de arbeiders. 

De sociale kwestie leidde tot het invoeren van sociale wetten. 

Staatsinrichting in de 19e eeuw :

- Politieke invloed "het volk" werd groter

- Toch werd er gekozen voor een indirecte democratie 

- Niet iedereen meedoen aan discussies over politieke vraagstukken(zou niet praktisch zijn)

- Volk kiest volksvertegenwoordigers die een groep kiezers vertegenwoordigd

- Deelname volk beperkt tot verkiezingen

- Niet iedereen mocht stemmen (begin 19e eeuw)

- Alleen rijke mannen die genoeg belasting betaalden, mochten stemmen (Censuskiesrecht)

- Kiesrecht werd in de loop van de 19e eeuw uitgebreid

(een paar % in 1850 naar 10% in 1970 en naar 30% in 1890) 

Dan gaat de docent nog een klein stukje stof behandelen om de effecten te laten zien van de opkomende stromingen in de 19e eeuw. 

	Partijen	Personen	Waarden
SOCIALISTEN	SDAP	- Pieter Jelles Troelstra	- Gelijkheid - Actieve overheid - Algemeen stemrecht
LIBERALEN	LIBERALE UNIE	- Thorbecke	- Vrijheid - Passieve overheid - Rijken bepalen
CONFESSIONELEN	ARP (P) RKSP (K)	- Kuyper (P) / Kleine Luyden - Schaepman (K)	- Geloof - Schoolstrijd
FEMINISTEN	Vereniging voor Vrouwenkiesrecht	- Alleta Jacobs - Wilhelmina Drucker	- Gelijke rechten (Emancipatie)

Politieke stromingen 19e eeuw

Nu eerst verder met je PO!

Volgende les...

... is onze laatste les

... mogen jullie een vragenlijst over mij invullen

... gaan we kwartetten

... en daarna doen we nog een laatste Blooket!

(en het is tijd om het PO in te leveren!)