Hindoeïsme en boeddhisme

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Leerjaar 2 Burgerschap

Hindoeïsme en boeddhisme

Soorten levensvragen

1. Wat is voor mensen/mij belangrijk in het leven?

2. Wie is de mens/wie ben ik?

3. Hoe leven mensen met elkaar samen/Hoe ga ik om met anderen?

4. Hoe gaan mensen om met lijden en dood/Hoe ga ik hiermee om?

5. Wat is tijd?

6. Wat is natuur/hoe ga ik om met natuur? 

Religie

Systeem of uitingsvorm dat/welke een hogere macht/kracht/energie (kan ook iets anders zijn God/goden) probeert te begrijpen 

= dus zij proberen woorden te geven aan iets dat buiten feiten en dat wat je kan waarnemen staat en wat ons aanstuurt of invloed heeft op ons leven 

Kenmerken religies

• Geloven dat er meer is tussen hemel en aarde 
• God/goden/geen god(en)
• Rituelen en feesten 
• Belangrijke personen
• Symbolen 
• Belangrijke verhalen
• Heilig gebouw
• Heilig boek 
• Verschillende stromingen 

Godsdiensten

• Theïsten: geloven in een god/goden
• Monotheïsme: geloven in een god
• Polytheïsme: geloven in meerdere goden 

• A-theïsten: geloven dat er geen god is/ontkennen het bestaan van god (zeggen: god bestaat niet)

• Een religie hoeft niet altijd een godsdienst te zijn 

God

• Een kracht/macht/energie/bezieling 
• Boven/buiten en soms ook in jezelf 
• Die je aanbidt, waar je offers voor maakt  en/of welke je vragen stelt 

Wat weet je over het hindoeïsme of boeddhisme?

De heilige koe

De koe is hartstikke belangrijk en speciaal voor Hindoes en dit zie je terug in India. Mensen laten koeien niet werken op het land, ze worden niet mishandeld, gegeten, geslacht of naar hun getoeterd als ze op de weg lopen. Dit kan natuurlijk wel voorkomen, maar dat komt dan misschien omdat niet iedereen in India Hindoe is, er zijn ook groeperingen Moslims en Christenen die zich niet bezig houden met het verheerlijken van de koe. Maar omdat de koe heilig is voor Hindoes geldt in de meeste Indiase deelstaten al jaren een slachtverbod. De westelijke deelstaat Maharashtra vond dat niet ver genoeg gaan en verbood in maart ook het slachten van stieren en ossen. Op het eten van ‘fout vlees’ staat nu een maximumstraf van maar liefst vijf jaar cel. Hoewel niet alle hindoes strikt vegetarisch zijn, treffen dergelijke verboden vooral de zo’n 200 miljoen Indiase moslims en christenen. 

Welk heilig dier of ingrediënt eet jij?

Ga je favoriete gerechten en ingrediënten na en ga op internet op zoek in welke culturen of godsdiensten deze ingrediënten een speciale betekenis hebben? Dit kan ook voorkomen in spijswetten van religies of in bepaalde bereidingsmethodes. Zoek in ieder geval binnen het jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. 

Waarom is een koe precies heilig in India?

Een paar dingen zijn belangrijk om te weten over het Hindoeïsme en hun relatie tot dieren. Ieder dier bevat namelijk een Atman, het is moeilijk uit te leggen maar je zou het kunnen vergelijken met een soort ziel of goddelijke vlam die in alle mensen en dieren aanwezig is. Een dier heeft dus net zoal jij als mens een stukje God in zich. En tja, een stukje God doden is toch wat gecompliceerder dan een stuk vee doden. Ook hebben een boel dieren in de Hindoeïstische geschriften een speciale band met een aantal Goden, soms zijn ze het favoriete dier, zijn ze een incarnatie van een God of staan ze symbool voor een God. Om de koe even in de literaire schijnwerper te zetten: de koe kent voor Krishna (een incarnatie van Vishnu) een speciale plek, vaak worden ze samen afgebeeld. Een ander voorbeeld is Kamadhenu, een Godin en moeder van alle koeien. Door het zijn van koe kan ze iedereen van alle soorten voedsel voorzien als melk, kaas en boter. Maar ook mest, wat de aarde vruchtbaar maakt en waardoor er überhaupt meer gewassen kunnen worden verbouwt.

hindoeïsme

Van het hindoeïsme wordt gezegd dat het de oudste godsdienst van de wereld is. Het is duizenden jaren oud en ontstaan in India. Het is een geloof dat op heel veel manieren wordt beleefd. Daarom verschilt deze godsdienst per land, per streek of zelfs per dorp. 

Hindoes geloven in Brahman, dat is een goddelijke kracht die in alle natuurlijke dingen aanwezig is. Omdat Brahman de kern is van alles, verdienen alle mensen, dieren, planten en andere dingen in de natuur eerbied en respect. 

Hindoes kennen heel veel verschillende goden en godinnen. Al deze goden en godinnen laten een stuk van Brahman zien.  

Swastika

Swastika is een veelvoorkomend symbool in het hindoeïsme. Klik hier voor meer informatie.

Godsdienst van de Indiërs

Samensmelting van het geloven in verschillende goden die invloed hebben op het leven. Zij houden het rime in het leven in stand. Zij beïnvloeden het weer, mensen, situaties, eigenlijk alles in het leven. 

Brahma, Vishnu en Shiva

Vaak worden deze drie goden als de belangrijkste goden gezien omdat zij de belangrijkste aspecten van het goddelijke bevatten: de scheppende, beschermende en vernietigende kracht in het universum. 

KARMA

 Alles wat we doen, denken, of zeggen, komt weer bij onszelf terug. 

Goede daden leiden tot goede gevolgen, 

kwade tot slechte gevolgen. 

Dit bepaalt ook je toekomst.

Sommige mensen zeggen dat de mens een lichaam, een geest èn een ziel heeft. 

Andere mensen beweren dat we alleen een lichaam en een geest hebben. Die zijn niet van elkaar te scheiden. En als we doodgaan, dan is het gewoon voorbij. 

Reïncarneren

Carne = vlees

Re = opnieuw

Reïncarneren: opnieuw in een lichaam worden geboren 

Kastestelsel

Een kaste is een sociale laag of groepering van de bevolking. Je kunt tijdens je leven niet van kaste veranderen. Officieel is dit stelsel afgeschaft, maar veel hindoes geloven er nog in. 

boeddhisme

Uit het hindoeïsme is het boeddhisme ontstaan. Er zijn veel verschillende stromingen binnen het boeddhisme. De huidige drie boeddhistische hoofdstromingen zijn het Theravada (Zuidoost-Azië), het Mahayana (China, Japan) en het Vajrayana boeddhisme (Tibet).

In het museum wordt het verhaal van Prins Siddhartha in de Boeddhazaal verteld.

Boeddhisten volgen de leer van Boeddha. De Boeddha was gewoon een mens, geboren als een prins. Zijn naam was Siddhartha Gautama. Zijn leven stond in het teken van de vraag ‘waarom moeten mensen zo lijden?’ Iedereen wordt immers geboren en kan vervolgens ziek raken of arm zijn en iedereen is er zeker van dat hij dood gaat. Hierna begint het weer van voren af aan want boeddhisten geloven in reïncarnatie. Dit lijden hield Prins Siddhartha erg bezig en op een gegeven moment wilde hij een oplossing vinden voor het lijden van de mensen en ging hij op zoek naar de zin van het bestaan. Boeddhisten geloven dat je zelf bepaalt wat er tijdens en na je leven met je gebeurt. Sommigen geloven bijvoorbeeld dat je steeds opnieuw geboren wordt en dat het leven dat je leidt, bepaalt hoe je geboren wordt. Wat je doet tijdens je leven, goede en slechte dingen, heet ‘karma’. Leid je een slecht leven, dan zul je het in een volgend leven slechter hebben dan je huidige leven. Zo kun je opnieuw geboren worden als een kruipend dier. Verzamel je veel ‘goede karma’ en leid je een goed leven, dan word je opnieuw geboren als mens: rijker dan je in je vorige leven was.

Boeddhisten geloven dat wanneer je goed leeft zoals de Boeddha deed, je het Nirvana kunt bereiken, een plek waar je niet meer opnieuw wordt geboren op aarde. Dit betekent het einde van het lijden.

De Vier (Edele) Waarheden over het lijden

1. De wereld is vol ellende, vol lijden

2. Oorzaak: Lijden komt door ons verlangen naar geluk, spullen, rijkdom, succes enzovoorts. Dit verlangen geeft stress!

3. Oplossing: Een mens moet niet zo gehecht zijn aan alles op deze wereld. Verlangen uitdoven, dat maakt een einde aan lijden.

4. hoe je dat doet: Een mens moet het Achtvoudig Pad volgen (8 leefregels).

Het achtvoudige pad

Het wiel met acht spaken symboliseert dit achtvoudige pad

Acht regels waardoor je je juist gedraagt en respect hebt voor al het leven.