4.3 Wereldwijd produceren en consumeren

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Productieketen

4.3.
Wat zit er in en waar komt het vandaan?

Welke begrippen heb je al geleerd?
(paragraaf 4.1 en 4.2)

Natuurlijke hulpbronnen

Ecologische voetafdruk

Duurzaamheid

Draagkracht

Voedselafdruk

Milieu-uitputting

Biologische landbouw

Genetische modificatie

Energie-afdruk

Vertical farming

Waterafdruk

Landbouwafdruk

Schaalvergroting

Intensivering

Leerdoelen

Je weet hoe een productieketen in elkaar zit.

Je begrijpt waardoor een mondiale productieketen leidt tot uitputting van grondstoffen en milieuvervuiling.

Je kunt voorbeelden bedenken van cradle-to-cradle gemaakte producten.

In je smartphone zitten allerlei waardevolle grondstoffen, zelfs een beetje goud! Die grondstoffen komen vanuit de hele wereld en ze raken uiteindelijk op.
Na een paar jaar gooi je je telefoon weg. Dat kan beter.
In deze paragraaf leer je waarom dit niet zo duurzaam is en hoe het beter kan.

Productieketen 

Wat voor onderdelen zitten er in een Smartphone?

Wat zit er in je telefoon?

Productieketen 

Wat voor onderdelen zitten er in een Smartphone?

Tin, silicium, lithium, koper kobalt, goud, etc. 

OF

Wat zit er allemaal in je pizza?
- Ananas

- Tomatensaus

- Vlees

- Tarwe

- Kaas

- Kruiden
- E

Alle producten die 'iets' zijn, moeten samengebracht worden.

Jouw laptop

De kans is groot dat je laptop in China in elkaar is gezet.
Maar daar is hij misschien niet ontworpen.
Het ontwerpen van technologisch hoogwaardige producten gebeurt vaak in ontwikkelde landen zoals de Verenigde Staten of Japan.  

Jouw laptop

Toeleveranciers, die onderdelen bouwen, gebruiken grondstoffen als koper uit Chili, lood uit Australië en kwik uit Kirgizië. Die onderdelen worden in een fabriek in China in elkaar gezet tot het een laptop is. Vervolgens wordt hij getransporteerd naar Rotterdam. Door deze productieketen vindt uitputting van grondstoffen en energie plaats. En ook milieuvervuiling!

Productieketen 

Van grondstof-via halffabrikaat-naar eindproduct

Hoogwaardige eindproducten leveren veel inkomsten op en laagwaardige eindproducten leveren minder inkomsten op.

Producten maken

grondstof

halffabrikaat

eindproduct

Producten maken

grondstof

halffabrikaat

eindproduct

grondstof                  halffabrikaat             eindproduct

Grondstof - - > halffabricaat - - - -  - > eindproduct

Elk moment uit de productieketen is belastend voor de aarde.

Grootste graan/tarwe producent ter wereld?

1. Spanje
2. Rusland
3. China
4. Duitsland

Grootste producent van varkensvlees in de wereld?

1. Italië
2. Rusland
3. China
4. Nederland

Grootste ananas producent ter wereld?

1. Brazilië
2. Thailand
3. China
4. Zuid-Afrika

Hoeveel dagen doet een vrachtschip erover om vanuit Guangzhou naar Nederland te komen?

1. < 15 dagen
2. 15-24 dagen
3. 24-36 dagen
4. 36 >

In de zich snel ontwikkelende landen als India en China is steeds meer vraag naar luxere producten zoals auto’s, televisies en mobieltjes. Al die producten zijn na verloop van tijd stuk of onbruikbaar en belanden in veel gevallen op de vuilnisbelt.
Zo putten we onze grondstoffen uit en zorgen bovendien voor milieuvervuiling. 

Recyclen

????  :(

Als we duurzaam met onze grondstoffen om willen gaan, moeten we ze recyclen. Van plastic kunnen we voetbalshirts maken en van autobanden maken we rubbertegels voor speeltuinen. Maar dan gebruiken we nog steeds veel grondstoffen en recyclen lang niet alles. Hoe kunnen we de productieketen nog duurzamer maken?

Hoe kunnen we de productieketen nog duurzamer maken?

Er zijn twee dingen aan ons consumptiepatroon die niet erg duurzaam zijn. Dat zijn het vervoer van de spullen en de levensduur ervan. Jouw mobieltje bijvoorbeeld heeft al de halve wereld rondgereisd om bij je te komen. Maar al na twee jaar verdwijnt het in de la, omdat je een nieuwe hebt. Onze producten zouden eigenlijk dichtbij gemaakt moeten worden: van mondiale (wereldwijde) schaal naar lokale schaal. 

Verandering in consumptie patroon?

- Vervoer van spullen

- Levensduur

cradle - to - cradle

Producten worden hergebruikt of dienen als grondstof.

Daarnaast moeten we meer doen met ons afval. Producten kunnen cradle-to-cradle geproduceerd worden. Dat betekent dat alle onderdelen van een product na gebruik weer opnieuw als grondstof dienst doen. Net als in de natuur. Als een plant of dier sterft, worden de resten afgebroken en dienen als grondstof voor nieuw leven.

Beoordeel onderstaande stellingen en kies het juiste antwoord.
I. ‘Kwik, koper en lood zijn geen natuurlijke hulpbronnen.’
II. ‘Bij de productie van een laptop vindt milieu-uitputting plaats.

1. Beide zijn juist
2. I is juist, II is onjuist
3. Beide zijn onjuist
4. I is onjuist, II is juist

Tijdens welke delen van de productieketen van de laptop vindt de meeste milieuvervuiling plaats?

Noteer vier landen waar grondstoffen voor laptops vandaan komen.

Het maken van kleding in India en Bangladesh heeft veel nadelen. Noem er drie die te maken hebben met dit hoofdstuk.

Er is een spoorverbinding tussen China en Duitsland. Wat is het voordeel van vervoer per trein ten opzichte van het schip?

Welk aspect van de productieketen is met de vorige vraag duurzaam verbeterd?

Ik heb de lesstof van 4.3. begrepen

😒🙁😐🙂😃

Ik heb nog een vraag ter verduidelijking

Verdiepingsfilmpjes