Fictie: 1e klas , pensum 1 - Samenstellingen

 Taalverzorging: Pensum 3 - Samenstellingen
Pak je leesboek en start met 10 minuten lezen
timer
10:00
1 / 31
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 1-3

This lesson contains 31 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 30 min

Items in this lesson

 Taalverzorging: Pensum 3 - Samenstellingen
Pak je leesboek en start met 10 minuten lezen
timer
10:00

Slide 1 - Slide

Notities voor de docent:
Niet alle informatie is opgenomen in de slides. In dit notitieveld staat informatie die je bij deze presentatie kunt vertellen.
Wat gaan we doen bij het onderdeel Taalverzorging in pensum 3?
  • Je maakt de opdrachten van het spellingsboekje dat in 3.1 is uitgedeeld.
  • Je kijkt de opdrachten na en verbetert ze waar dat nodig is.
  • Je krijgt een peilproef. Dit is een volgmeting. Volgend pensum krijgen jullie nog een keer een spellingstoets over dit onderwerp.

Slide 2 - Slide

This item has no instructions

Studiewijzer - Lesweek 3.3
Opstarten: 15 min.
  • 5 min. Boekenpitch
  • 10 min. zelfstandig lezen uit je leesboek
Klassikaal: 30 min.
  • LessonUp over Taalverzorging: Samenstellingen, Aaneenschrijven en tussenklanken
Individueel: 45 of 15 min.
  • Werk volgens de studiewijzer aan je opdrachten uit je boek.

Lesdoel: 
  • Aan het einde van de les heb je geleerd hoe je samengestelde woorden juist moet spellen.

Slide 3 - Slide

This item has no instructions

Waarom gebruiken we samenstellingen in de Nederlandse taal?
Om aan te geven dat we met één begrip te maken hebben.
Om extra informatie te geven over een woord.
Omdat we ervan houden om onnodig moeilijk te doen.

Slide 4 - Poll

This item has no instructions

Waarom gebruiken we samenstellingen als we ook bijvoeglijke naamwoorden hebben?
Een samenstelling is een woord dat bestaat uit twee delen die beide ook zelfstandig kunnen voorkomen. Een bijvoeglijk naamwoord is een eigenschap en is op zichzelf niet iets. 
Groene stoel
Keukenprins
Keuken                       Prins 
Groene                Stoel
+
+
Eigenschap 
= Bijv. nw.

Slide 5 - Slide

This item has no instructions

Waarom kan ik niet gewoon overal 
een spatie tussen zetten?
Omdat het ten onrechte los schrijven van samenstellingen 
dubbelzinnigheden op kan leveren.
Wat is swingend:
de pepernoot 
of de show?
De swingende pepernoten show
De swingende pepernotenshow

Slide 6 - Slide

This item has no instructions

Waarom kan ik niet gewoon overal 
een spatie tussen zetten?
Omdat het ten onrechte los schrijven van samenstellingen 
dubbelzinnigheden op kan leveren.
De swingende pepernoten show
De swingende pepernotenshow

Slide 7 - Slide

This item has no instructions

Welke notatie is juist?
A
Konijnen bouten in pruimen saus
B
Konijnen bouten in pruimensaus
C
Konijnenbouten in pruimen saus
D
Konijnenbouten in pruimensaus

Slide 8 - Quiz

This item has no instructions

Konijnen bouten in pruimen saus
Konijnenbouten in pruimensaus
= 4 losse begrippen
= 2 losse begrippen

Slide 9 - Slide

This item has no instructions

Samenstellingen
Aaneenschrijven
Tussenklanken
Koppelteken
Cijfers & getallen
Stof zuigen
Stofzuigen
Koning dag
Koningsdag
Wc eend
Wc-eend
100 jaar persoon
100-jarige

Slide 10 - Slide

This item has no instructions

Samenstellingen
Aaneenschrijven
Tussenklanken
Koppelteken
Cijfers & getallen
Stof zuigen
Stofzuigen
Koning dag
Koningsdag
Wc eend
Wc-eend
100 jaar persoon
100-jarige
Begrijpen
Uit je hoofd leren

Slide 11 - Slide

This item has no instructions

Aaneenschrijven
Felverlicht

Samengestelde woorden met één klemtoon schrijf je aan elkaar.
Stofzuigen

Samengestelde werkwoorden en samenstellingen die afgeleid zijn van werkwoorden, schrijf je aan elkaar.

Slide 12 - Slide

This item has no instructions

Maak een goede samenstelling,
welk antwoord is juist?
A
Afmaken
B
Af maken

Slide 13 - Quiz

This item has no instructions

Maak een goede samenstelling,
welk antwoord is juist?
A
(Kom jij) hier heen?
B
(Kom jij) hierheen?

Slide 14 - Quiz

This item has no instructions

Tussenklanken (-s)
Koningsdag

Hoor je een s?
Dan schrijf je hem ook.
Koningsstaf

Kun je het niet goed horen? 
Vervang het tweede deel 
om dit te controleren.

Bij koningsdag hoor je een s dan is er ook een extra s bij koningsstaf.

Slide 15 - Slide

This item has no instructions

Tussenklanken (-en)
Sterrenstelsel

Hoor je -en? 
Is het eerste deel van het woord een zelfstandig naamwoord met een meervoud op -en? (sterren)

Dan schrijf je de tussenklank -en.

Slide 16 - Slide

This item has no instructions

Tussenklanken (-e)
Groentesoep

Heeft het eerste deel een meervoud dat met -s en -n kan? 
(groentes, groenten)

Dan schrijf je alleen een -e
Zonneschijn

Als het eerste deel geen meervoud heeft, of er bestaat maar één van?

Dan schrijf je alleen een -e

Slide 17 - Slide

This item has no instructions

Tussenklanken (-s, -e, -en)

Slide 18 - Slide

This item has no instructions

Koppelteken
Het koppelteken zorgt ervoor dat de samenstelling beter leesbaar is.
  • Wanneer er een klinkerbotsing is
  • Bij combinaties van titels en beroepen
  • Aardrijkskundige namen 
  • Afkortingen, letters en speciale leestekens
  • Bij samenstellingen waarbij het tweede deel met een hoofdletter begint
  • Na de voorvoegsels: adjunct, aspirant, assistent, bijna, collega, ex, interim, kandidaat, leerling, meester, niet, non, sint, substituut
  • radio-uitzending, micro-organisme
  • chef-kok, secretaris-generaal
  • Noord-Holland
  • CDA-leden, L-vorming, 65+-korting

  • pro-Frans, on-Nederlands


  • adjunct-directeur, Sint-Jansbasiliek

Slide 19 - Slide

This item has no instructions

Cijfers en getallen
Na een cijfer of getal schrijf je een koppelteken, behalve als het woord achter het getal een samenstelling is. 
Zónder samenstelling
Mét samenstelling
43-jarige
36-urige werkweek
4 meiherdenking
6 vwo-leerling
Getallen in letters
Getallen in letters schrijf je aan elkaar.
Alleen ná 'duizend', voor en na 'miljoen' en voor en na 'miljard' komt een spatie.
vb. achtentwintig miljard

Let op: Bij een klinkerbotsing schrijf je een trema geen koppelteken.
vb. achthonderddrieënvijftig

Slide 20 - Slide

This item has no instructions

Maak van de volgende woorden een correcte samenstelling, door ze aan elkaar te schrijven als dat nodig is (of niet):

Geheim agent

Slide 21 - Open question

This item has no instructions

Maak van de volgende woorden een correcte samenstelling:

reserve band

Slide 22 - Open question

This item has no instructions

Maak van de volgende woorden een correcte samenstelling:

zon brand crème

Slide 23 - Open question

This item has no instructions

Maak van de volgende woorden een correcte samenstelling:

Zo breed als de hemel

Slide 24 - Open question

This item has no instructions

Maak van de volgende woorden een correcte samenstelling:

Leden van de PvdA

Slide 25 - Open question

This item has no instructions

Maak van de volgende woorden een correcte samenstelling:

diploma uitreiking

Slide 26 - Open question

This item has no instructions

Maak van de volgende woorden een correcte samenstelling:

iemand van 22 jaar oud

Slide 27 - Open question

This item has no instructions

Let op!

  •  Vanmiddag, maandag 2e keuze, geef ik een uitgebreide klassikale (bij)les over de toetsstof van de peilproef taalverzorging. We behandelen o.a. werkwoordspelling, interpunctie, hun/hen, alle/allen.

  •  Neem op de dag van de peilproef je leesboek en/of je lesboek en je schrift mee, zodat je na de toets  verder kunt werken aan Nederlands. De toets duurt niet de hele les. 

Slide 28 - Slide

This item has no instructions

Lesdoel: Ik heb geleerd hoe ik samengestelde woorden moet spellen.

Geef aan op een schaal van 1 tot 10.
0 = Ik snap er helemaal niets van...
10 = Ik snap het helemaal!


Lesdoel: 
  • Aan het einde van de les heb je geleerd welke soorten personages er zijn.
010

Slide 29 - Poll

This item has no instructions

Laat met een emoji weten
wat je van deze les vond:
😒🙁😐🙂😃

Slide 30 - Poll

This item has no instructions

Je mag fluisterend overleggen met je buurman of buurvrouw naast je.
Heb je een vraag? 
Overleg even met je buurman of buurvrouw, misschien weten zij het antwoord?
Of steek je hand op, dan kom ik bij je langs. Of kom even bij mijn bureau.

Slide 31 - Slide

This item has no instructions