Sociogram

• Pedagogisch werk
• Onderwijsassistenten
• MBO
• Studiejaar 1

sociogram

Planning

1. Wat is een sociogram en waarvoor?
2. Het afnemen van een sociogram
3. Het maken van een sociogram
4. Resultaten en wat kun je hiermee? 
5. Toepassing

Wat weten jullie al van het sociogram?

Sociogram

Een sociogram is een 

visuele weergave van 

hoe de relaties liggen 

in de groep.

Het sociogram

• Sociale verhoudingen
• Samenwerk verhoudingen
• Positie van lln in de klas
• Basis voor plattegrond

sociogram

Geeft inzicht:

• afwijzing
• gezamenlijke afwijzing
• aantrekking
• gezamenlijke aantrekking

Belangrijk bij het maken van een sociogram

• Een sociogram komt niet in plaats van observeren.
• Bedenk vooraf goed wat je precies te weten wilt komen en stem daar je vraagstelling op af. 
• Stel je je vragen positief of negatief? ->
• Een sociogram neem je af bij de hele

       groep om een goed beeld te krijgen.

• Een sociogram is een momentopname.

Naast wie zit je graag tijdens het eten?

Naast wie zit je liever niet tijdens het eten?

Vragen sociogram

• Met wie speel je graag?

• Met wie speel je liever niet?

• Met wie wil je graag samenwerken?

• Met wie wil je liever niet samenwerken?

• Wie zie je als de leider van de groep?

• Wie ervaar je als storend in de groep?

Sites

• www.sometics.com (voorbeeld, niet gratis)
• https://klassenkracht.nl/sociogram-downloaden/
• zie QR-code
• klik op plaatje sociogram
• bekijk instructiefilm

• https://klassenkracht.nl/wp-content/uploads/2025/02/Kopie-van-sociogram-1.1.xlsm

kopie bewerken

De resultaten

• Basis voor plattegrond
• Per leerling/de klas
• Wie vult wat in
• Kan vermoedens bevestigen/ ontkrachten

gegevens verwerken

• Hoe vaak wordt iemand positief genoemd?
• Hoe vaak wordt iemand negatief genoemd?
• Welke gegevens kun je    nog meer eruit halen?

Kliekjes

Dit zijn de leerlingen die onderling met elkaar bevriend zijn en een kluitje vormen

ster positie

Dit zijn de populaire leerlingen die veel gekozen worden. Het zijn vaak leiders van een groep.

Paren

Dit zijn twee leerlingen die voor elkaar kiezen en zich afzonderen van de rest van de groep.

slang relatie

Hierbij is wel onderlinge affiniteit tussen de leerlingen, maar die is niet wederzijds

Marginalen

Dit zijn de groepsleden die door niemand gekozen worden. Hoe meer marginalen er in een klas zijn, hoe minder de groep een hechte eenheid vormt.

• Wie is geliefd in de groep? (leider)
• Wie is er een marginaal?

Casusopdracht

• Je krijgt zo een casus van een fictieve groep. 
• In deze casus worden kenmerken over de relaties in de   groep gegeven. 
• In een groepje van 3 à 4 ga je van deze casus een sociogram   maken. 

opdracht klassenplattegrond

• Vul samen een sociogram in van je casus
• Bespreek de uitkomst met je groepje
• Welke klassenplattegrond zouden jullie maken voor de klas?
• Motiveer je keuzes en noteer deze kort

• Presenteer kort je plattegrond en licht deze toe 

AAN DE SLAG

Maak groepjes in de klas gebaseerd op in welke groep je stage loopt. 

Ga met elkaar brainstormen over:

- Welke vragen kan je stellen aan de leerlingen? Schrijf deze gelijk op.

- Op welke manier ga ik deze vragen stellen (1 op 1 in gesprek, computer etc.)

- Deel de opbrengsten met elkaar