Voorbereiding fictietoets

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Fictie

Fictie

Hoe bereid je de fictietoets voor?

• Bestudeer en leer de theorie van hoofdstuk 1 t/m 6.
• Maak een samenvatting/uittreksel.
• De vetgedrukte begrippen moet je kennen!
• Maak een paar opdrachten uit NN zodat je de theorie kunt toepassen op gelezen verhaalfragmenten.
  

Wat is fictie ook alweer?

• Fictie is verzonnen en non-fictie niet.
• Voorbeelden van non-fictie: woordenboeken, reisgidsen, studieboeken, geschiedenisboeken.
• Realistische fictie is fictie die echt gebeurd zou kunnen zijn. (bijv. de Hoe overleef ik-boeken van Francine Oomen)
  

Perspectief (NN p40)

• Leerdoel: je kunt het ik-perspectief, personaal perspectief en het perspectief van de alwetende verteller herkennen in het verhaal.
  

Verschillende vertellers

• De verteller is degene die het verhaal vertelt.
• Dat hoeft niet perse de schrijver zelf te zijn.
• De schrijver bedenkt de personages van een verhaal, dus ook de verteller.
  

Wat is perspectief?

• De verteller vertelt het verhaal vanuit een bepaald standpunt.
• Je kijkt als het ware mee over de schouder van een personage in een verhaal.

Ik-perspectief

• Verhaal is geschreven in de ik-vorm.
• Je weet alleen wat de ik-persoon ziet, denkt en voelt.
• Van de andere personages weet je niet wat zij zien, denken of voelen.
  

Waarom ik-perspectief?

• De lezer kan zich identificeren met de hoofdpersoon.
• Met andere woorden: de lezer kan zich goed inleven in de hoofdpersoon.
  

Hij/zij-vorm

• Personaal perspectief
• Alwetende verteller
  

Personaal perspectief

• Je weet alleen van de hoofdpersoon wat hij ziet, denkt en voelt.
• Je weet dit niet van de bijfiguren.
  

Alwetende verteller

• Het lijkt net of de verteller in de toekomst kan kijken. Hij of zij weet al wat er gaat gebeuren en hoe het verhaal eindigt. 
• Deze verteller doet niet mee aan het verhaal, maar is iemand die het verhaal vertelt. Hij hangt als het ware boven het verhaal. 
  

Nu de praktijk!

• Lees de opgegeven tekstfragmenten en beantwoord de vragen.
• Afhankelijk van de tijd doen we dit klassikaal, individueel of in tweetallen.
• Tot slot bespreken we de antwoorden.

Tijd (NN p83 en 125)

• Historische tijd: in welke tijd het verhaal zich afspeelt 

(te herkennen aan voorwerpen, omgangsvormen, taalgebruik)

• Vertelde tijd: tijdsduur die in een verhaal wordt beschreven.

(dag, week, maand, jaar, jaren ... let op een eventuele tijdsprong)

(vervolg Tijd)

• Chronologische volgorde: een schrijver vertelt het verhaal in de volgorde waarin alles gebeurd is.
• Tijdsprong: de schrijver slaat een stuk tijd over (de volgende dag, een paar uur later)
• Flashback: een sprong terug in de tijd

(vervolg Tijd)

• Flashforward: een sprong vooruit in de tijd 
• Tijdversnelling: de schrijver vat een periode in een paar woorden samen; hij versnelt a.h.w. de tijd. Bijvoorbeeld:   "Drie weken later voelde hij zich opeens veel beter"
  

(vervolg Tijd)

• Tijdvertraging: schrijvers kunnen er ook voor kiezen om een gebeurtenis heel langzaam te vertellen. Langer dan hij in werkelijkheid zou duren. Bijv.: gedachten, handelingen van personages of ruimte heel uitgebreid beschrijven.                  
  

Waarom maakt een schrijver gebruik van tijdsvertraging?

?

Nu de praktijk!

• Lees de opgegeven tekstfragmenten en beantwoord de vragen.
• Afhankelijk van de tijd doen we dit klassikaal, individueel of in tweetallen.
• Tot slot bespreken we de antwoorden.

Moraal (NN p167)

• Moraal is een wijze les: een boodschap over wat goed en slecht is. 
• Wat is de moraal van het verhaal ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?                   Lees het opgegeven fragment en vertel wat de moraal is.
  

Historische fictie (NN p209)

• . . .  is een verzonnen verhaal dat zich afspeelt in het verleden.
• Het is niet in die tijd geschreven, maar na die tijd. 
• De schrijver maakt gebruik van een gebeurtenis uit het verleden en verzint er een verhaal omheen. 
  

Ruimte en sfeer (NN p250)

• Ruimte heeft in de literatuur te maken met:                        plaats, weer en tijdstip.
• De ruimte (plaats, weer en tijdstip) bepaalt de sfeer van een situatie.
• Lees de opgegeven fragmenten en let op de ruimte/sfeer.
  

Wat is fictie?

1. een krantenartikel
2. het boek 'Spijt' van Carry Slee
3. het dagboek van Anne Frank
4. Nieuw Nederlands

De zin: 'Later zou hij nog vaak aan deze dag terugdenken',
kom je tegen bij . . .

1. ik-perspectief
2. alwetende verteller
3. personaal perspectief
4. elk vertelperspectief

Als je graag meeleeft met de hoofdpersoon, lees je het liefst
boeken met een . . .

1. alwetende verteller
2. personaal perspectief
3. ik-perspectief
4. -

Een tijdsprong is . . .

1. het versnellen van tijd
2. het overslaan van tijd
3. het vertragen van tijd
4. de vertelde tijd

Een schrijver gebruikt een
flashforward vooral . . .

1. om terug te blikken op gebeurtenissen
2. om je te laten meeleven met de hoofdpersoon
3. voor de chronologische volgorde
4. om het verhaal spannend te maken

Een historische roman . . .

1. is geschreven in de tijd waarin het speelt
2. gaat over dingen uit het verleden
3. noem je realistische fictie
4. is bijvoorbeeld Boy 7 van Mirjam Mous

De sfeer in een verhaal wordt bepaald door . . .

1. ruimte en plaats
2. weer en ruimte
3. plaats, weer en tijdstip
4. plaats en weer