Les 3 Maatschappijleer TL4

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Programma

1. Check-in (5 min.)
2. 5.4 Criminaliteit  - Uitleg met vragen (25 min.)
3. 5.4 Criminaliteit  - Opdracht maken (10 min.)
4. Check-uit (5 min.)

Zorg zelf dat 5.2 maakt/leerdoelen bereikt als je er niet was vorige week en laat dit aan mij zien.

5.4 Criminaliteit

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat criminaliteit is en dit begrip toepassen op een bron.
• Je kunt het verschil uitleggen tussen overtredingen en misdrijven en dit toepassen op een bron.
• Je kunt met een voorbeeld uitleggen dat criminaliteit tijd- en plaatsgebonden is en dit toepassen op een bron.
• Je kunt de risicofactoren van crimineel gedrag benoemen en deze toepassen op een bron. 

Soorten Recht

Burgerlijk recht: Conflicten waarin overheid scheidsrechter tussen mensen is, bijv. burenruzie over geluid, ontevreden klant, conflict over borgsom, scheiding etc.

Bestuurlijk Recht: Conflicten tussen overheid en burger. Overheid is dus zelf partij. Bijvoorbeeld aanklagen overheid over coronamaatregelen.

Strafrecht: Aanpak van gedrag dat volgens de wet verboden is. Staat in wetboek van Strafrecht.

 

Strafrecht

Burgerlijk Recht

Bestuurlijk recht

Je wil voogdij over je kind

Je wil de aanleg van een weg aanvechten

Iemand discrimineert je op internet

Je wilt geld terug van een winkel

Je bent mishandeld

Je wilt een hogere uitkering

Strafrecht

Over asociaal gedrag, zoals voordringen bij de kassa, staat niets in

de wet. Het is dus niet strafbaar.

Zaken als diefstal en mishandeling zijn wel strafbaar. Dit soort zaken

staan in het Wetboek van Strafrecht.

In het strafrecht kijkt een rechter of er sprake is van een strafbaar

feit en welke straf daarbij hoort. Een strafbaar feit noemen we ook

wel een delict.

 

Waarom mag dat?

Wat is geen delict?

1. Racisme
2. Diefstal
3. Drugshandel
4. Vreemdgaan

Overtredingen en misdrijven

De wet maakt verschil tussen overtredingen en misdrijven.

Overtredingen zijn strafbare feiten die minder erg zijn.

Bijvoorbeeld: op je brommer zonder helm rijden.

Misdrijven zijn ernstige strafbare feiten.

Bijvoorbeeld: vernieling, handel in drugs, diefstal, inbraak en moord 

Misdrijven

• word je verhoord door de politie

• als het ernstig is, volgt altijd een

rechtszaak

• gelden zwaardere straffen

• krijg je een strafblad

Kijkvragen: Is er bij geldezels sprake van een misdrijf?

En wat zijn de gevolgen van een strafblad?

Geldezel: overtreding of misdrijf?

1. Overtreding
2. Misdrijf

Wat zijn de gevolgen van een strafblad?

Overtreding

Misdrijf

Criminaliteit

Eigenlijk valt alles wat wettelijk verboden is onder criminaliteit.

Maar iemand die een overtreding is geen crimineel.

Daarom is de beste omschrijving van het begrip criminaliteit: alle

misdrijven zoals die in de wet staan.

Criminaliteit

Welke misdrijven in de wet staan, is niet altijd en overal hetzelfde.

Criminaliteit is tijdgebonden: onze ideeën over wat strafbaar zou

moeten zijn, veranderen. Bijv. vreemdgaan was vroeger strafbaar, maar nu niet meer.

Criminaliteit is ook plaatsgebonden: wat is toegestaan in

Nederland, kan in een ander land strafbaar zijn. Bijv. als vrouw geen hoofddoekje dragen is in Iran strafbaar, maar in Nederland niet.

Noem iets anders wat vroeger strafbaar was, maar nu niet.

Noem ook iets wat in een ander land strafbaar is, maar niet in Nederland (met land).

Risicofactoren

Risicofactoren zijn omstandigheden die de kans op crimineel

gedrag vergroten.

Bijvoorbeeld:

• onveilige opvoeding 

• groepsgedrag

• alcohol of drugs

• spijbelen en schooluitval

• biologische factoren (bijv. stoornis)

Risicofactoren

Maak opdracht 12 van 5.4 online

Klassencode: 081015

Kijkopdracht: Welke oorzaken voor crimineel gedrag
herken je in dit videofragment?

Op een onbewoond eiland

1. Brainstorm (5 min.): bedenk eerst in je groep van 4 de belangrijkste argumenten (logos) voor je standpunt. Bedenk ook welke emoties in het debat je kunt gebruiken en welke verhalen daarbij aansluiten (pathos). Houd ook je geloofwaardigheid (ethos) in de gaten.
2. Structuur betoog (5 min.): bedenk wat je gaat zeggen in de opzetbeurt (1 min.), vrije beurt (4 min.) en conclusiebeurt (1 min.).
3. Taakverdeling en uitwerking (5 min.): Verdeel de taken (1 opzetbeurt, 2 vrije beurt, 1 conclusiebeurt) en werk per persoon je verhaal verder uit.
4. Eindcontrole (5 min.): controleer als groep of het betoog een goed geheel vormt en pas waar nodig aan.

Check-uit: wat is je bijgebleven van deze les?