Wet Zorg en Dwang

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Wet Zorg en Dwang

Team onderwijs@zorg

Leerdoelen

o Weet je wat het doel van de WZD is.

o Weet je wat onvrijwillige zorg inhoudt en kan je de verschillende vormen herkennen.

o Weet je waar en voor wie de wet geldt.

o Weet je wat verzet en ernstig nadeel betekent.

o Ken je alternatieven voor onvrijwillige zorg.

o Weet je wie wat doet bij de WZD

o Ben je bekent met het stappenplan van de WZD.

o Kan je reflecteren op je eigen handelen.

o ben je bewust van de soms complexe afwegingen tussen vrijheid en veiligheid

o kun je elke situatie afzonderlijk bekijken

o vertaal je de kennis naar jouw handelen in de beroepspraktijk

Vrijheid en veiligheid

“We hebben altijd geprobeerd om zo goed mogelijk voor Jolanda te zorgen. Maar soms kom je voor lastige keuzes te staan, bijvoorbeeld als ze voor de zoveelste keer haar nieuwe kleding heeft verscheurd of alle meubels in haar kamer vernield. Dan laat je op een gegeven moment uit wanhoop soms een norm los en kleed je haar niet meer aan en haal je alle meubels weg.” 

(Jos Roosendaal, hoofd medische dienst Kliniek Van Boeijen-Oord).

Plaatje van maken met de uitspraak

Vrij of veiligheid

De vrijheid om je eigen keuzes te maken is een van de belangrijkste dingen in het leven. Het is zo belangrijk dat het zelfs is vastgelegd in de wet. 

Vrijheid is een mensenrecht.

We hebben de vrijheid in het bepalen van ons werk, ons geloof, onze opvoeding en in het uiten van onze mening

Plaatje van maken met de uitspraak

Vrij of veiligheid

Maar cliënten in de zorg kunnen helaas niet altijd zelf keuzes maken. 

Mensen met een verstandelijke handicap of mensen met een hersenaandoening als dementie kunnen soms niet meer zelf bepalen wat goed voor hen is. 

En wanneer ze zelf geen keuzes meer over hun gezondheid en geluk kunnen maken, zal jij als zorgprofessional dat soms moeten doen.

Plaatje van maken met de uitspraak

Vrij of veiligheid

Maar soms zal je de keuze moeten maken om de vrijheid van een cliënt in te perken om zijn veiligheid of gezondheid te kunnen waarborgen. Ook als de cliënt dat eigenlijk niet wil. 

Soms zal je dus misschien de keus moeten maken om iemand te fixeren om automutilatie te voorkomen of de deur op slot te doen omdat een cliënt anders wegloopt.

Plaatje van maken met de uitspraak

Vrijheidsbeperkende maatregelen

Maar dit zijn ingrijpende vrijheidsbeperkende maatregelen die alleen ingezet mogen worden als het écht niet anders kan.

Wat zijn redenen om vrijheidsbeperkende maatregelen toe te passen?

Er zijn meerdere antwoorden mogelijk!

1. Agressie naar andere cliënten
2. Dwangmatig gedrag als bonken, tikken en schreeuwen
3. Bij een verstoord dag- en nachtritme
4. Als de cliënt spullen kapot maakt

Ethisch dilemma

Ethische dilemma’s of lastige keuzes ontstaan zodra je in je werk als zorgverlener niet meteen weet wat goed is om te doen. Moet je bescherming bieden door iemand zijn vrijheid te beperken of is goede zorg juist iemands vrijheid en kwaliteit van leven niet te beperken en risico’s te nemen? Waar trek jij de grens? 

Ethisch dilemma

Vaak is er niet één goede keuze.

Je moet je handelingskeuze wel kunnen verantwoorden. Daarom is het goed om na te denken over dit soort keuzes en je af te vragen waarom jij vindt dat jouw aanpak bijdraagt aan goede zorg voor deze cliënt. 

Brandon

Brandon 1 jaar later

In januari 2011 zond de EO een schokkende reportage uit over Brandon, de jongen die vastgelijnd aan een touw in een instelling verbleef. Naar aanleiding van de reportage verhuisde Brandon uiteindelijk naar een andere instelling waar hij een ontzettende ontwikkeling doormaakte. Bekijk de beelden van Brandon, bijna een jaar na de eerste reportage

De verzorger van Bob helpt hem dagelijks met douchen. Bob heeft ingestemd met deze zorg maar als zijn verzorger hem wil wassen verzet hij zich hevig. Is hier sprake van onvrijwillige zorg?

1. Nee, Bob heeft ingestemd met deze zorg dus de zorg is vrijwillig
2. Ja, Bob verzet zich tegen het douchen dus er is sprake van onvrijwillige zorg

Onvrijwillige zorg of niet

Inderdaad, ondanks dat Bob van tevoren heeft ingestemd valt dit tóch onder onvrijwillige zorg. Wanneer iemand zich verzet is zorg namelijk altijd onvrijwillig. volgens de WZD.

9 Categorieën van onvrijwillige zorg

Medische handelingen en therapeutische maatregelen

Hieronder verstaan we bijvoorbeeld het onder dwang toedienen van vocht, voeding en medicatie. Maar ook medische handelingen of therapeutische maatregelen vallen hieronder.

Werkprocessen

B1-K1-W1: Onderkent de gezondheidstoestand op somatisch en psychosociaal gebied (Gezondheidsbevorderaar)

B1-K1-W2: Adviseert en instrueert over preventie (Gezondheidsbevorderaar)

Opdracht 3: Examens

Groep 4

Examens

B1-K1-W1 

Examen Werk in uitvoering

B1-K1-W2 

Communicatie en preventie

Opdracht 4 Examenopdrachten

Groep 1

Examens

B1-K1-W1 

Examen Werk in uitvoering

B1-K1-W2 

Communicatie en preventie

Opdracht 5: BPV-opdrachten

Groep 3

BPV-opdrachten 

B1-K1-W1: Werk in uitvoering

Basis 

Bewaken vitale functies, observeer een zorgvrager, observeren van veranderingen op somatisch gebied, psychosociale gezondheidstoestand

Gevorderd 

Begeleiden bij wonen in de thuissituatie, risicosignalering toepassen, volgens standaarden observeren

BPV-opdrachten

B1-K1-W2: Communicatie en preventie

Basis

Voorlichting advies en instructie

Gevorderd

Preventie op micro-, meso- en/of macroniveau, VAI gezonde leefstijl, VAI zelfredzaamheid versterken

Doelen

Canvas

De module

Week 1 Gezondheid en Positieve Gezondheid

Week 2 Gezondheidsvisies

Week 3 Omgaan met ziekte

Week 4 Gezonde leefstijl, gezondheidsgedrag en gezondheidsvaardigheden

Week 5 Eigen kracht, zelfmanagement en eigen regie

Week 6 Veranderingen signaleren en risicosignalering

Week 7 Preventie

Week 8 Voorlichting, advies en instructie

Week 9 Instructie

Week 10 Aandachtpunten branches

Eindopdracht

1. Praktijkcasus
2. Copingstijl
3. Factoren die van invloed zijn op gezondheidsgedag
4. Zelfmanagementvaardigheden
5. Risicosignalering
6. Voorlichtingsplan

Voorbereiding

Mindmap gezondheid

 

Positieve gezondheid

Gezondheid is het vermogen van mensen zich aan te passen en een eigen regie te voeren in het licht van fysieke, mentale en sociale uitdagingen van het leven.

"Veerkracht"

Spinnenweb

De zes dimensies als spiegel

• "Hoe vindt u dat het met u gaat"
• "Wat vindt u belangrijk"
• "Wat zou u willen veranderen"
• "Wat zou de eerste stap kunnen zijn" 

Spinnenweb

Uitwerking 6 dimensies

(Canvas)

Spinnenweb

Doe de test

(Canvas)