3.1&3.2 Griekse Poleis

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

3.1 & 3.2 Griekse poleis

Lesdoelen

Je kunt uitleggen waarom de Grieken gingen koloniseren

Je kunt uitleggen waarom Griekenland bestond uit verschillende stadstaten

Je kunt uitleggen hoe de Griekse democratie ontstond

Waar denk ik aan bij het
oude Griekenland?

Kreta

• Vanaf 3000 v. Chr.: Minoïsche beschaving op Kreta 
• Vernoemd naar koning Minos
• Minotauros in het labyrint
• Eerste Europese schrift: lineair A
• Rond 1200 v. Chr. verdwijnt de Minoïsche beschaving
  --> waarom?

Kolonisatie

• Na een periode zonder handel groeien de steden vanaf de 9de eeuw v. Chr. weer
  
• Gevolg van de bevolkingsgroei: tekort aan landbouwgrond --> stichten van kolonies
  
• Voorwaarden:
  
• 1. Vruchtbare grond
• 2. Zoet water
• 3. Klimaat gelijk aan Griekenland

Wat is de goede volgorde?

1. Voedseltekort-bevolkingsgroei-bevolkingsoverschot-koloniën
2. Bevolkingsgroei-bevolkingsoverschot-voedseltekort - koloniën
3. Voedseltekort-bevolkingsgroei- bevolkingsoverschot-koloniën
4. Bevolkingsgroei-voedseltekort- bevolkingsoverschot-koloniën

Poleis

• "Griekenland" bestaat niet: verzameling onafhankelijke poleis
  
• Polis: stad met omliggende platteland
• De poleis delen taal, godsdienst en cultuur, maar een eigen bestuur en leger

Bestuursvormen

• Monarchie: staat met één leider (mono = één)
  
• Aristocratie: regering van de "besten" (adel)
  
• Oligarchie: regering van enkelen (Sparta)
  
• Democratie: regering van burgers (Athene)
  

Monarchie, Democratie, Oligarchie of Aristocratie?
Volgens Plato mogen alleen burgers met kennis van politiek een staat besturen

1. Monarchie
2. Democratie
3. Oligarchie
4. Aristocratie

Monarchie, Democratie, Oligarchie of Aristocratie?
In Nederland mogen de burgers iedere vier jaar stemmen tijdens de Tweede Kamer verkiezingen

1. Monarchie
2. Democratie
3. Oligarchie
4. Aristocratie

Monarchie, Democratie, Oligarchie of Aristocratie?
Een Raad van Oudsten met 28 leden, allen ouder dan zestig jaar, besturen de polis

1. Monarchie
2. Democratie
3. Oligarchie
4. Aristocratie

Monarchie, Democratie, Oligarchie of Aristocratie?
De farao wordt aanbeden als een god en heeft alle macht in handen

1. Monarchie
2. Democratie
3. Oligarchie
4. Aristocratie

Democratie

• Arme boeren leiden onder misoogsten: sluiten leningen af 
• Bij niet terugbetalen worden ze schuldslaaf
• Solon (590 v. Chr): tiran die problemen in Athene wilt oplossen: 
• 1. Schaft schuldslavernij af
• 2. Verbied handel met buitenland
• 3. Inkomsten bepalen of je in bestuur mag komen, niet afkomst

Democratie

• Peisistratos (546 v. Chr.): 
• 1. Geeft land van de adel aan de arme boeren
• 2. Leent boeren geld  om handelsgewassen te planten
• Gevolg: hogere inkomsten dus mogelijkheid om in bestuur te komen
• Kleisthenes (510 v. Chr.): voert democratie in
• Alle mannen krijgen stemrecht in de volksvergadering: directe democratie

Een bewering:
"Griekenland was een echte democratie".
Leg uit of je het hier mee eens bent