4.1 Eigen keuzes maken

§4.1 Eigen keuzes maken
Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit
1 / 31
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo k, g, t, mavoLeerjaar 3

This lesson contains 31 slides, with text slides and 4 videos.

time-iconLesson duration is: 70 min

Items in this lesson

§4.1 Eigen keuzes maken
Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit

Slide 1 - Slide

Slide 2 - Slide

Je kunt uitleggen dat de Nederlandse samenleving tot in de jaren 1950 verzuild was.

Je kunt drie jeugdculturen omschrijven die ontstonden in de jaren 1950 en 1960.

Je kunt beschrijven hoe in de Nederlandse samenleving het individu meer centraal kwam te staan.

Leerdoelen

Slide 3 - Slide

H4: Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit 
1945
2000

Slide 4 - Slide

§4.1
Eigen keuzes maken
BASIS
A
Leven in zuilen
Leerdoel:
  • Je kunt uitleggen dat de Nederlandse samenleving tot in de jaren 1950 verzuild was
Begrippen:
  • verzuiling
  • mentaliteit
  • sociale controle
B
Jeugdculturen
Leerdoel:
  • Je kunt drie jeugdculturen omschrijven die ontstonden in de jaren 1950 en 1960
C
Individualisering
Leerdoel:
  • Je kunt beschrijven hoe in de Nederlandse samenleving het individu meer centraal kwam te staan
Begrippen:
  • ontzuiling
  • secularisatie
  • individualisering
Begrippen:
  • jeugdcultuur

Slide 5 - Slide

§4.1 Eigen keuzes maken
Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit
A: Leven in zuilen

Slide 6 - Slide

Rond 1880: verzuiling:
Een verdeling van de samenleving in groepen (‘zuilen’) met een eigen politieke of godsdienstige overtuiging.
-> protestanten, katholieken, socialisten en liberalen 

Oorzaak: leiders van protestantse kerken willen hun mensen beschermen tegen 'slechte' invloeden. 
  • Eigen: voetbalvereniging, krant, school, politieke partij, vakbond.

Katholieken en socialisten deden hetzelfde.
Liberalen waren eigenlijk tegen, maar werden zo ook een eigen groep.

Slide 7 - Slide

Hoe zag het leven er uit?
  • Je deed alles binnen je eigen zuil:
    boodschappen
    tv-kijken 
    krant lezen

Verzuiling zorgt voor een bepaalde mentaliteit 
(= De houding en denkwijze van een groep mensen
in de samenleving.)
  • gehoorzamen aan de leiders
  • kinderen luisteren naar ouders/leraren
  • sterke sociale controle (= Mensen houden elkaars gedrag in de gaten en spreken elkaar erop aan, waardoor iedereen zich op ongeveer dezelfde manier gedraagt.)

Gevolg: mensen gedragen zich hetzelfde

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Video

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

De Voetbal Vereniging Sint Bavo (VVSB), een rooms-katholieke voetbalclub. Op het dak van het clubhuis staat: ‘Rooms in alles’. (Foto uit 1935.)

De Voetbal Vereniging Sint Bavo (VVSB), een rooms-katholieke voetbalclub. Op het dak van het clubhuis staat: ‘Rooms in alles’. (Foto uit 1935.)

Slide 12 - Slide

Tijdens Tweede Wereldoorlog

  • Men was vooral Nederlander
  • Bezetter verbood kranten, radio, politiek

Na de oorlog terug naar het oude. 

Behalve de jongeren....

Slide 13 - Slide

§4.1 Eigen keuzes maken
Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit
B: Jeugdculturen

Slide 14 - Slide

Verandering vanaf eind jaren 1950:
  • Lonen omhoog, welvaart stijgt
  • Jongeren langer naar school

Gevolg:
  • Jongeren zitten meer bij elkaar
  • Invloed op elkaars gedrag

Gevolg:
  • Woord ouders niet langer wet
  • Jongeren maakten eigen keuzes
  • Jongeren ontwikkelden eigen waarden en normen
  • ontstaan jeugdculturen: eigen stijl en mentaliteit van een groep jongeren. Kleding, kapsel, muziek. 

Slide 15 - Slide

Nozems

  • Eind jaren 50
  • Werkende jongens uit steden
  • Kenmerken: brommer, leren jack, spijkerbroek, vetkuif
  • Willen genieten van hun vrijheid.

En de meiden?
  • Petticoats (wijde rokken)
  • Hoog opgestoken kapsels  

Slide 16 - Slide

Provo's

  • Midden jaren 1960
  • Hoger opgeleide jongeren
  • Ze provoceerden het gezag
    (= uitdagen / uitlokken)
  • Willen samenleving en politiek veranderen
  • Eisten inspraak in samenleving maar ook op scholen/ universiteiten
  • Maakten zich sterk voor het recht om te demonstreren (was destijds verboden)
  • Streden voor het verbeteren van het milieu. 

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Video

Slide 20 - Video

Hippies
  • Eind jaren 60
  • Lief zijn voor elkaar
  • Waren tegen milieuvervuiling, oorlog en kernwapens
  • Herkenbaar aan: kleding met veel kleuren, bloemen en parelkettingen. Lang haar
  • Voorstander van vrije seks, blowen, popfestival
  • Woonden in communes / gekraakte panden

Slide 21 - Slide

§4.1 Eigen keuzes maken
Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit
C: Individualisering

Slide 22 - Slide

Je kunt uitleggen dat de Nederlandse samenleving tot in de jaren 1950 verzuild was.

Je kunt drie jeugdculturen omschrijven die ontstonden in de jaren 1950 en 1960.

Je kunt beschrijven hoe in de Nederlandse samenleving het individu meer centraal kwam te staan.

Leerdoelen

Slide 23 - Slide

Jongeren gingen anders denken over: gezag, geloof, politiek, relaties en seks. Maar ook de rest van de samenleving veranderde vanaf de jaren ’60.

Vanaf jaren '60 ontzuiling:
  • nieuwe radiostations zonder zuil
  • nieuwe politieke partij zonder zuil
  • jongeren trekken zich van zuilen niks aan

Gevolg:
  • Verzuilde organisaties verdwenen
  • Kranten gingen politici kritisch volgen ipv leiders zuil volgen
Wat heeft de tv te maken met
de ontzuiling?

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Slide

Slide 26 - Slide

Naast ontzuiling ook secularisatie
Steeds minder mensen gelovig en gaan naar kerk

Kerk ouderwets:
  • Ongetrouwd samenwonen
  • Scheiden
  • Seksualiteit
  • Voorbehoedsmiddelen

Kerk moet zich niet bemoeien met zulke persoonlijke kwesties.

Slide 27 - Slide

Slide 28 - Slide

Mensen laten zich minder beïnvloeden door anderen (bijv. familie / kerk)

Oorzaken:
  • Door secularisatie hadden leiders minder macht
  • Steeds meer mensen woonden in steden > minder sociale controle

Dit leidde tot individualisering:
niet de groep waar iemand bij hoort, maar het individu (de persoon zelf) bepaalt steeds meer wat goed voor hem is.


Slide 29 - Slide

Slide 30 - Video

Huiswerk 


Maken: alle opgaves van paragraaf 4.1 

Slide 31 - Slide