4K H2, 3, 4, 7, 8, 9

• Nask / Techniek
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

CT 1 week

Hoofdstuk 2 Warmte, 3 Energie, 4 Elektriciteit, 

7 Stoffen, 8 Materialen en 9 Schakelingen

H2 Warmte

verbrandingswarmte 

bestanddelen van aardgas

 gele vlam, blauwe vlam, blauwe ruisende vlam

eenheid  hoeveelheid warmte

Q=E=P*t

Warmtetransport

Verbrandingswarmte 

Geeft aan hoeveel warmte er vrijkomt als je een bepaalde hoeveelheid van een brandstof verbrandt.

verbrandingsdriehoek

Warmtetransport

H3 Energie

soorten energie

kJ MJ GJ TJ

energieomzetting

E = P * t

Energiebronnen: Fossiele brandstoffen, Hernieuwbare en duurzame energie, Wind, Water, Zon, 

Rendement

Verschillende soorten energie

chemische energie

kernenergie

elektrische energie

stralingsenergie

bewegingsenergie

zwaarteenergie

veerenergie/elastische energie

warmte

Energie-omzettingen

energieomzettingen

Bij een energie-omzetting wordt de ene energiesoort en omgezet in een of meer andere energiesoorten

Rendement

De elektrische energie

De elektrische energie is de totale energie die gebruikt wordt in een bepaalde tijd. De elektrische energie geef je aan met de hoofdletter E (van Energie) eventueel gevolgd door kleine letters el.

De eenheid van Energie is Joule (J)

Je hebt geleerd dat het vermogen de totale energie is in één seconde.

Ga je de energie berekenen moet je de tijd omrekenen naar seconde.

De energie bereken je met de formule E = P x t.

H7 Stoffen

Stofeigenschappen

faseovergangen

verandering massa bij verandering temperatuur

vervandering volume bij verandering temperatuur

verandering dichtheid bij veranderiing temperatuur

chemische reacties, ontleding, verbranding, corrosie

Kookpunt van een stof

gevarensymbool

h- en p- zinnen

H- en P-zinnen

H-zinnen (hazard)
  - Gezondheidsgevaren

P-zinnen (precaution)
- Voorkomen van ongelukken

H8 materialen

Druk- en trekkrachten

verbindingen

afval scheiden

recycling

blikjes en recycling

corrosiebestendigheid verspaanbaarheid

dichtheid

Krachten op een plank

Druk- en trekkracht

H4 Elektriciteit

gesloten stroomkring

spanning spanningsbron vs spanning lampje

P= U * I

spanning 

stroomsterkte

weerstand

geleiders en isolatoren

R = U / I

C = I * t

transformator werking en berekening

rendement van de transformator

kosten energieverbruik

Elektrische energie

Als je aan het wieltje draait

ontstaat er een elektrische stroom

In het groot noem je een dynamo

een generator.

CAPACITEIT

Transformator

Door een transformator kan je de spanning veranderen.

Voorbeeld: transformator (of adaptor) van je laptop.

230 Volt vanuit stopcontact wordt omgezet naar 

minder dan 24 Volt.

Formule

​U​s​​​​U​p​​​​​​​=​N​s​​​​N​p​​​​

      = spanning primaire spoel

      = spanning secundaire spoel

      = aantal windingen

          primaire spoel

      = aantal windingen

          secundaire spoel

U​p​​

U​s​​

N​p​​

N​s​​

Meterkast

Hiernaast zie je de onderdelen van een meterkast. 

H9 schakelingen

schakelschema

gelijkspanning en wisselspanning

plaatsen stroomsterktemeter en spanningmeter

draadweerstand

grafiek tekenen en aflezen

Draadweerstand

Ook de stroomdraden houden de elektrische stroom een heel  klein beetje tegen. Dit noemen we de draadweerstand. De draadweerstand is afhankelijk van drie factoren.

1. de soortelijke werstand van een stof (deze is bij de vragen gegeven in een tabel). De soortelijke weerstand geven we aan met de letter rho (   ).
2. de lengte van de draad (lengte = l)
3. de doorsnede van de draad (doorsnede = A)

ρ

Stroomkring

stroom moet rond kunnen om een lampje te laten branden.

symbolen voor een schakelschema 

Je kent de symbolen die je gebruikt om een schakelschema te maken.

Schakelingen tekenen

WAT IS EEN SCHAKELING?

Als je een stroomkring maakt met een spanningsbron, een schakelaar en een lampje, noem je dat een SCHAKELING. Het is veel werk om een schakeling levensecht te tekenen. Om het makkelijker te maken teken je een SCHAKELSCHEMA met SYMBOLEN.

SCHAKELSCHEMA

De spanning (over element) meten

De stroomsterkte (door element) meten

Hoe meten we de spanning en stroomsterkte in een schakeling?

Voltmeter

Ampèremeter

Waar plaats ik de Ampèremeter in deze schakeling om de stroom door
de draad heen te meten?
--> Serie in de schakeling

Waar plaats ik de Voltmeter

om de spanning over het lampje

te meten?
--> Parallel over het lampje

Wat gebeurd er met de spanning over de lampjes? Wordt deze verdeeld of blijft deze gelijk?

Serie schakeling

Parallelschakeling

Aantal vertakkingen.
Aantal stroomkringen

De serieschakeling

In een serieschakeling geldt het volgende:

• De spanning (U) over de batterij wordt verdeeld over de beide lampjes. 
• Hoe meer lampjes je in serie schakelt, hoe meer de spanning verdeeld moet worden.
  
• Hoe meer lampjes je schakelt, hoe zwakker de lampjes gaan branden.
• de stroomsterkte (I) in ampère is overal in de stroomkring even groot!

De parallelschakeling

In een parallelschakeling geldt het volgende:

• De spanning (U) over de batterij wordt niet verdeeld over de beide lampjes. De spanning over de batterij is gelijk aan de spanning over de afzonderlijke lampjes.
• Hoe meer lampjes je parallel schakelt, hoe meer de stroomsterkte verdeeld moet worden.
  
• Hoe meer lampjes je schakelt, hoe groter de stroomsterkte door de stroomkring wordt.

GROOTHEID		EENHEID
Spanning	U	volt	V
Stroomsterkte	I	ampère	A
Weerstand	R	ohm	Ω
Vermogen	P	watt	W
Elektrische energie	E	joule	J
Tijd	t	seconden	s
Capaciteit	C	ampèreuur	Ah