Les 1.2 De vorst aan de macht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Lesdoelen

Je kan:

• Uitleggen wat het absolutisme is
• Uitleggen wie Lodewijk XIV was

Controle vragen

1. Ik kan de kenmerken van het absolutisme beschrijven

2. Ik kan de belangrijkste kenmerken van de verlichting beschrijven

3. Ik kan de afschaffing van de slavernij koppelen aan de idealen van de verlichting 

Frankrijk

Nederland

Heilige Roomse Rijk

Geestelijkheid

De 1e stand

Adel

De 2e stand

De 3e stand

Alle mensen die niet bij de 1e of 2e stand horen.

De 1e stand

• De geestelijkheid: de mensen van de kerk. Zij zorgden dat de mensen in de hemel zouden komen. De hoge geestelijken woonden in grote paleizen en hadden vooral rechten (en maar weinig plichten).
  

• De geestelijken bezaten veel grond: het waren grootgrondbezitters

De 2e stand

• De edelen: de mensen van adel. Zij zorgen voor het bestuur en de verdediging van het land. Zij woonden in grote paleizen en hadden vooral rechten (en maar weinig plichten).
  

• De koning vertrouwde hen niet: daarom mochten (moesten!) ze bij hem in de buurt wonen. Zo kon hij ze in de gaten houden.
  

De 3e stand

• De boeren en de burgers. Eigenlijk iedereen die niet bij de 1e of 2e stand hoorde. Daarom waren er in de 3e stand ook grote verschillen. Zo had je de rijke burgerij, de bourgeoisie. Dit waren mensen met een eigen bedrijf of een diploma.

• De 3e stand had alle plichten: zij moesten bijvoorbeeld wél belasting betalen.

L'État, c'est Moi

• De wil van de koning is wet. Dit noem je absolutisme. 
  

• Lodewijk XIV was een Franse koning met asolute macht. 
• Deze macht is door god gegeven: droit divin (goddelijk recht)

• Zo hoeft dus ook niemand aan de koning te twijfelen...

De Zonnekoning

• Lodewijk XIV (1638-1715) was één van de machtigste koningen van Frankrijk. 
• Hij werd koning toen hij 5 jaar was. Tot zijn 23e werd Frankrijk daarom bestuurd door eerste minister Mazarin.

• Hij zorgde ervoor dat iedereen naar Lodewijk zou luisteren en dat hij de absolute macht had.

Pak je smartphone of tablet en klik op de link om het paleis van Versailles van binnen te bekijken!

Brenger van orde en rust

• Verschillende edelen vochten om de macht in Frankrijk
  
• Lodewijk bracht daar verandering in 
  
• Met zijn leger kon hij vrede en rust brengen in Frankrijk
• De kerk was naast de koning ook heel machtig (onderwijs/ziekenzorg)

Aantekeningen

Aantekeningen

De Verlichting

vanaf ±1700

• De Katholieke kerk had in grote delen van Europa nog veel macht & invloed. Ze verzorgde het onderwijs en de ziekenzorg

• Een periode waarin mensen hun kennis (willen) vergroten, door steeds meer uit te gaan van het verstand (rede, ratio)

• Hierdoor krijgen mensen ook meer kritiek op de koning, de Kerk en de adel.
  

De Verlichting

Veel ideeën van de Verlichting gingen over de samenleving en de mensen daarin. Een aantal belangrijke ideeën waren:

 

• Mensen moesten zelf nadenken.
  
• Alle mensen moesten gelijk zijn.
  
• Alle mensen hadden recht op vrijheid, recht op vrije meningsuiting en recht op hun eigen geloof.

John Locke

• Belangrijke denker uit de Verlichting

• Iedereen wordt gelijk geboren.
  
  
• De koning moet rekening houden met de belangen van het volk.
  
  
• Als een koning slecht regeert, mag het volk hem afzetten. 

Voltaire

tegen bijgeloof en de kerk

vrijheid van meningsuiting

God bemoeid zich niet met de wereld, dat is tegen de wetten van de natuur

"Het is tegen deze prijs dat u in Europa suiker eet"

Eind 18e eeuw in Nederland:

• De welvaart van de Gouden Eeuw is verdwenen.
• Zeeoorlogen met Engeland.
• Willem V + regenten (bestuurders) krijgen de schuld.

Boze burgers grijpen de macht in veel steden. Deze burgers noemen we: patriotten

Patriotten

• Boze burgers die de macht grijpen: ze willen zelf hun stad besturen.
• Streven naar vrijheid, gelijkheid en democratie
• Leider: Joan Derk van der Capellen tot den Pol (schrijver van de tekst 'aan het volk van Nederland).

Begrippen

• Standenvergadering
•  Absolutisme
• Verlichting
• Grondrechten
• Patriotten 

Perosnen

• Lodewijk XIV 

Controle vragen

1. Ik kan de kenmerken van het absolutisme beschrijven

2. Ik kan de belangrijkste kenmerken van de verlichting beschrijven

3. Ik kan de afschaffing van de slavernij koppelen aan de idealen van de verlichting 

Aantekeningen + Maken opdr.

Aantekeningen

+ 

opdrachten maken