les 5: leesstrategieën

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Leerdoelen

• Aan het einde van de les weet ik...


• ....welke leesstrategieën er zijn.  
• ....weet ik welke leesstrategieën ik het beste kan toepassen.

Vorige lessen

Les 1: signaalwoorden en tekstverbanden

Les 2: hoofdgedachte en onderwerp

Les 3: tekstsoorten en tekstdoelen

Les 4: tekststructuren

Leesstrategieën

• Waarom gebruiken we leesstrategieën?
• Welke leesstrategie je gebruikt hangt af van je doel.

Oriënterend

• Doel: je gebruikt oriënterend lezen om uit te zoeken of een tekst voor jou bruikbaar is. 
  

1. Titel 
   
2. Flaptekst
   
3. Inleiding
   
4. 1ste alinea
   
5. Inhoudsopgave
   
6. Tussenkopjes
   
7. Soms ook de schrijver
   

Globaal lezen

•  Doel: je gebruikt globaal lezen als je op zoek bent naar de hoofdzaken/hoofdgedachte van een tekst.

1. Titel
2. Eerste en laatste alinea
3. Tussenkopjes
4. Eerste zin van iedere alinea
5. Afbeeldingen

Intensief lezen

• Doel: je gaat de tekst helemaal lezen en kijkt naar de structuur van de tekst. Je weet wat het onderwerp en de hoofdgedachte van de tekst zijn. 

1. Moeilijke woorden opzoeken
2. Aandachtig lezen
3. Kijkt hoe de alinea's samenhangen en op elkaar aansluiten 
   
4. Zoekt naar het onderwerp en de deelonderwerpen

Zoekend lezen

• Doel: je gebruikt zoekend lezen om de tekst te 'scannen' naar informatie die voor jou belangrijk is.
  

1. Steekwoorden en trefwoorden
2. Internet of in de catalogus (encyclopedie)
3. Zoekresultaten 
4. Heb je de informatie gevonden, dan ga je dat stuk intensiever lezen

Kritisch lezen

• Doel: afvragen wat het doel van de schrijver is en of de informatie wel klopt.
  

1. Tekstdoel van de schrijver
2. Beoordelen of informatie/feiten wel kloppen
3. Bron bekijken

Studerend lezen

• Doel: belangrijke informatie/stof onthouden
  

1. Eerst globaal lezen
2. Hoofdgedachte vinden
3. Intensief lezen
4. Samenvatten of markeren

https:

Hoe lees je deze bladzijde?

1. globaal
2. oriënterend
3. zoekend
4. intensief

Waarom zou je deze bladzijde het best zoekend kunnen lezen?

https:

Stel je voor dat je graag kookt. Je hebt deze kok al eens op televisie gezien in een leuk programma en je vindt dat hij heel lekkere recepten kookt. Hoe lees je dit artikel dan?

Wat is de goede volgorde als je op begrijpend lezen toets moet maken?

1. oriënt.,glob., waar gaat tekst over, intens., kernzin, signaalw.
2. oriënt., waar gaat tekst over., glob., kernzin, signaalw.
3. waar gaat tekst over, oriënt., glob., instens. kernzin, signaalw.
4. glob., oriënt., waar gaat tekst over, intens., kernzin., signaalw.

https:

Wat is het leesdoel dat bij deze tekst hoort?

1. amuseren
2. overtuigen
3. informeren
4. activeren

https:

Wat is het doel van deze tekst?

1. informeren
2. opiniëren/overtuigen
3. amuseren
4. activeren

     verkennend                                                                  zoekend                        

                                                                                                                               Klopt deze 

                                                                                                                               informatie wel?

   je bladert door de      een artikel uit een       

   krant of tijdschrift      krant of tijdschrift

nauwkeurig

kritisch

Je wilt weten wat voor tekst het is en of het bruikbaar is.

Je wilt de tekst begrijpen.

Je wilt een vraag beantwoord zien.

Leertekst uit een schoolboek.

Een informatief artikel op internet.

     informeren                                                            overtuigen                       

                                                                                                                               Aanzetten om  

                                                                                                                               iets te doen

   menukaart, hand-     tijdschriftartikel

   leiding, nieuws          met achtergrond-

                                           informatie

beschouwen

activeren

Feitelijke informatie en objectief

Je krijgt veel informatie waarmee je een eigen mening kunt vormen

Schrijver neemt stelling in over een bepaald onderwerp

recensie, ingezonden brief

advertenties

1. Justin Bieber is een topartiest omdat hij veel 

   hits op zijn naam heeft staan.

2. Op tijd je huiswerk maken zorgt voor een 

   overzichtelijke week, maar hierdoor heb je 

   soms minder tijd voor je vrienden.

3. Steeds meer mensen maken gebruik van 

   elektrische auto's.

4. Stop met het drinken van frisdranken en 

   energiedrankjes voor het behoud van je 

   tanden.

5. Stem tijdens de verkiezingen op 10 april op 

   de boerenpartij!

6. Gedachten gedicht, ogen geopend.

informeren

beschouwen

overtuigen

activeren

amuseren

overtuigen

Welk onderdeel vind jij nog lastig?

Leesstrategieën

Wil je meer weten over leesstrategieën? Scan dan de QR-code voor een filmpje over leesstrategieën.

1. Welke vragen stel je per leesstrategie?

2. Waar let je op in de tekst?

3. Wanneer gebruik je deze strategie?

4. Waarom gebruik je deze strategie?

Klaar?

Dan mag je, in stilte, iets voor jezelf doen.