§3.1 Industrie en samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

H3

§3.1 Industrie en samenleving

Wat we gaan doen:

• Intro (~5 min) 
• Industriële revolutie (~10 min) 
• Filmpje (~5 min) 
• Ontwikkeling van industrie en transport (~5 min) 
• Aan de slag! (~15-20 min) 
• Afsluiting  

Leerdoelen:

Tijdens deze les leer je over: 

• Hoe/waardoor de productie toenam 

• Kan je verklaren waarom de opkomst van industrie na 1800 een industriële revolutie genoemd wordt 

• Kan je een voorbeeld geven van wat er in de industrie en transport vanaf 1870 veranderde 

Het tijdvak waar we nu in
zitten heet:
De tijd van... (1800-1900)

1. Regenten en vorsten
2. Pruiken en revoluties
3. Wereldoorlogen
4. Burgers en stoommachines

Waar denk je aan
bij industrie?

Industriële revolutie: 

Voor 1800 

Na 1800 

Industriële revolutie: 

Vanaf ~1800: enorme toename van machinale productie 

(handenarbeid --> machines)

Industriële revolutie

Industriële revolutie: 

Waarom in Engeland? 

• Veel grondstoffen 

• Kolonies 

• Rijke mensen/burgers 

• Veel uitvindingen 

Industriële revolutie: 

• Stoommachine --> 
  industrie: productie 
  in fabrieken 

Video

De stoommachine (04:50 - 08:45)

(2p) Leg uit waarom het ontstaan en de grote toename van industrie begin 19e eeuw een revolutie werd genoemd

Ontwikkeling van industrie en transport 

Industrialisatie (uitbreiding industrie) 

• Industrie vanaf 1870: 

1.  Verbeteringen machines 
2. Nieuwe industrieën en producten 

• Transport vanaf 1870: 

1. Stoomtrein 
2. Stoomschip 

<Romeinse koets

18e-eewse koets>

~2.000 jaar

<18e-eeuwse koets

stoomtrein>

Minder dan 100 jaar

Aan de slag!

De komende 20 minuten 

• Eerste 5 minuten stil voor jezelf 
• Vraag? Steek je vinger op 
• Klaar? Steek je vinger op 

Wat je gaat doen: (PARAGRAAF 3.1): 

Lees in infoboek op blz. 40 & 41: 'Meer productie' & 'Industrie en transport'

Maak in je werkboek op blz. 47: opdracht 1, 2 & 3 

In stilte lezen/werken

Afsluiting:

Tijdens deze les leer je over:

• Hoe/waardoor de productie toenam
  

• Kan je verklaren waarom de opkomst van industrie na 1800 een industriële revolutie genoemd wordt
  

• Kan je een voorbeeld geven van wat er in de industrie en transport vanaf 1870 veranderde 

Productietoename

Productie in fabrieken 

Handenarbeid vervangen door machinale productie

Veranderingen in transport en industrie

Stoom-machines

Industrie

Industriële Revolutie 

Vanaf 1870 

Afsluiting:

Pak je Plenda erbij! 

Huiswerk voor volgende les: 

• Lezen heel 3.1 (controlevragen
  volgende les) 

• Maken 3.1: opdr. 1, 2 & 3 

H3

§3.1 Industrie en samenleving

Wat we gaan doen:

• Herhaling (~5 min) 
• Industriële samenleving (~10 min) 
• (~5 min) 
• Sociale kwestie (~5 min) 
• Aan de slag! (~15-20 min) 
• Afsluiting  

Leerdoelen:

Tijdens deze les leer je over: 

• Wat de gevolgen van de industriële revolutie waren 

• Wat kenmerken van een industriële samenleving zijn 

• Hoe de verhoudingen tussen werkgever en werknemer veranderden 

Waar hebben we het de vorige
les over gehad?

Huiswerkbespreking:

Paragraaf 3.1, opdr. 1, 2 & 3 

Industriële samenleving:

Gevolgen industriële revolutie: 

• Landbouwstedelijke samenleving --> industriële samenleving 

• Veel mensen naar steden --> steden groeien (verstedelijking) 

• Beter transport (vorige les: treinen, stoomboten, enzovoorts) 

• Slechte werk- en woonomstandigheden arbeiders (sociale kwestie) 

Industriële samenleving:

Industriële samenleving:

Economie

Landbouwsector:

Industriesector:

Dienstensector:

(Landbouw)

• 9% werkzaam  

(Industrie)

• >50% werkzaam  

(Winkels, enzovoorts)

• Groei

Steden

De meeste mensen woonden

Reizen gebeurde

Mensen werkten

waren

[..............................]

werden

[..............................]

op het

[..............................]

in een

[..............................]

meestal

[..............................]

meer met de

[..............................]

Veel in de

[..............................]

Veel in de

[..............................]

In 1800

In 1900

Plaats de woorden op de juiste plek in de tabel.

klein

groot

platteland

stad

te voet

trein

Landbouw

Industrie/diensten-sector

Sociale kwestie:

Rijke burger

Jan-Diederik:

• Fabrieks-eigenaar 
• Kapitalist (wil winst maken) 
• Groot huis 

Arme burgers

Gert en Bertus:

• Fabrieks-arbeider 
• Verdient weinig 
• Slecht wonen 

Sociale kwestie:

• Vakbonden: staken voor hogere lonen  

Ondertekst: 'Gansch het raderwerk staat stil als uw machtige arm het wil...'

Ondertekst: 'Gansch het raderwerk staat stil als uw machtige arm het wil...'

Arbeider

Werkgever

Het volk 

Met 'uw machtige arm' wordt bedoeld

De twee mannen met hoge hoeden zijn

De man in het midden is

Aan de slag!

De komende 20 minuten 

• Vraag? Help elkaar of steek je vinger op 
• Klaar? Steek je vinger op 

Wat je gaat doen: (PARAGRAAF 3.1): 

Maak in je werkboek op blz. 47, 48 en 49: opdracht 4, 6, 7 & 8 

Afsluiting:

Tijdens deze les leer je over: 

• Wat de gevolgen van de industriële revolutie waren 

• Wat kenmerken van een industriële samenleving zijn 

• Hoe de verhoudingen tussen werkgever en werknemer veranderden 

Sleep de kenmerken naar de juiste samenleving

Industriële samenleving

Landbouw samenleving

In steden zijn handel en nijverheid belangrijk

In steden zijn industrie en diensten belangrijk

Meer dan de helft van de bevolking woont in de stad

Meer dan de helft van de bevolking woont op het platteland

Afsluiting:

Pak je Plenda erbij! 

Huiswerk voor volgende les: 

• Lezen heel 3.2 (controlevragen
  volgende les) 

• Maken 3.1: opdr. 4, 6, 7 & 8