HC8-VWO6-Democratische revoluties

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

democratische revoluties

25 november 2021

Hoorcollege Geschiedenis

Lesdoel

Hoe werden verlichte ideeën tijdens de democratische revoluties in de VS en Frankrijk in de praktijk gebracht (1776-1813)

Tijd van revoluties

Karel V 

Karel V

In de 2e helft van de 18e eeuw 

belangrijke revoluties:

-Amerikaanse Revolutie (1775-1783)

-Patriotse revolutie (1780-1787)

-Franse Revolutie (1789-1799)

-Bataafse Revolutie (1794-1799)

De Amerikaanse Revolutie

Karel V 

Karel V

Belangrijke oorzaak: de Verlichting

Aanleiding: ruzie over belasting 
'no taxation without representation'

  

1776: uitroepen onafhankelijkheid. Start revolutie (tot 1783)  

De Amerikaanse Revolutie

Karel V 

Karel V

Thomas Paine rechtvaardigde de revolutie met zijn

Common Sense  

1783: stichting Amerikaanse republiek o.b.v. verlichtings-
idealen.

De praktijk was vaak anders... 

Oorzaken burgeroorlog

Karel V 

Karel V

De idealen waren mooi, maar de praktijk was
anders...

Oorspronkelijke bewoners, vrouwen en zwarte
tot slaaf gemaakten hadden niet dezelfde
rechten
 

Amerikaanse Burgeroorlog

- 1861-1865

- De Noordelijke Staten  tegen de Zuidelijke Staten. 

- belangrijke aspect van de oorlog: slavernij

- De noordelijke staten wonnen de oorlog

Noorden

Zuiden

- tegenstander slavernij

- sterk geindustrialiseerd

- demografische groei

- slavernij op plantages

- voelen zich economisch achtergesteld bij het Noorden

- demografische stagnatie

Het Noorden vond de slavernij ook steeds meer moreel verwerpelijk. De Quakers zetten de Underground Railroad op om weglopers te helpen. Dit geheime ontsnappingsnetwerk gebruikte codetaal uit het spoorwegjargon. Een 'conducteur' was een helper onderweg en een 'station' een veilige plaats. Slaven reisden vooral 's nachts en per boot omdat de pakkans op de rivieren lager was. Premiejagers achtervolgden hen als bloedhonden langs honderden kilometers lange vluchtroutes die meestal in noordwestelijke richting liepen, naar vrije staten. Wie naar het Noorden vluchtte kreeg de raad om de Poolster te volgen. De Railroad leidde tot politieke onenigheid en een compromis. In 1850 stelde de 'Fugitive Slave Law' hulp aan weglopers strafbaar en het werd zelfs verplicht ze terug te sturen, ook in de Noordelijke staten. Niettemin bleef de Railroad bestaan, tot ergernis van het Zuiden.

https://www.youtube.com/watch?v=hr8TdHt1PFA&list=RDhr8TdHt1PFA&start_radio=1&t=143

Revolutie der revoluties

Waarom? 

-Radicaler dan de andere revoluties

-Half Europa raakt erbij betrokken

Karel V 

Karel V

Radicaler dan in de Republiek en Amerika want Frankrijk nog feodale samenleving met oneerlijke standenmaatschappij

Oorzaken Franse Revolutie

Oorzaken: 

-Schulden 

-Ontevredenheid

-Verspreiding verlichte ideeën 

Karel V 

Karel V

In 1789 was de schatkist leeg vanwege dure oorlogen en misoogsten. Er kwam te weinig belasting binnen.

 

Rijke burgers wilden meer macht

arme burgers/boeren wilden een beter bestaan

Oneerlijke lastenverdeling. Best meer belasting betaling als de rijken ook meer zeggenschap in het bestuur krijgen. (vb VS: no taxation without representation)

Publiek debat door komst boeken verlichte denkers

Aanleiding Franse Revolutie

-Bijeenroepen Staten-Generaal vanwege lege schatkist

-Ruzie over stemprocedure

Karel V

3e stand wilde niet dat er per stand gestemd werd maar per hoofd. Werd niet gehonoreerd. Woedend vergadering verlaten.

Eed op de kaatsbaan. 20 juni 1789

De koning stuurt leger. Gevolg: bestorming van de Bastille.

Gevolgen (eerste fase, gematigd)

1789-1792

3 belangrijke documenten komen tot stand:

-Verklaring van de rechten van de mens en de
 burger
-Nieuwe grondwet (constitutionele monarchie)
-De verklaring van de rechten van de vrouw.

Karel V

Verklaring rechten van de mens rekende af met standensamenleving en absolutisme. Voorbeeld: wet le chapelier

Gevolgen (tweede fase, radicaal)

-1792-1794

-Radicale revolutionairen (Jacobijnen) grijpen de macht

-Robespierre

-Terreur

-Executie o.a. koning en De Gouges

-Einde ancien regime

Karel V

De grondwet leidde niet tot stabiel bestuur. Spanningen namen toe. Slechte economie, oorlog met Oostenrijk en verschillen van inzicht over positie koning. 

Jacobijnen vonden de revolutie niet ver genoeg gaan, want velen hadden het nog net zo slecht als daarvoor. Ze wilden algemeen kiesrecht en wilden een maximum broodprijs.

Gevolgen (derde fase, gematigd)

-1794-1799

-Gematigde revolutionairen (Girondijnen) grijpen de macht

-Directoire

Karel V

Onstabiel. Steeds afhankelijker van leger om orde te handhaven

Gevolgen (vierde fase, keizerrijk)

-1799-1815

-Machtsovername Napoleon

-Code Napoleon  

Karel V

code Napoleon (burgerlijk wetboek): dezelfde wetten voor iedereen.

Invoering burgerlijke stand en allerlei vrijheden worden vastgelegd. Vrijheid religie en bezit.

Wie vertegenwoordigen onze school in Zaltbommel?