Samen stellingen of samenstellingen (H2)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

WELKOM!

Wat gaan we doen?

Vandaag:

- Samengestelde woorden op de juiste manier leren spellen.

Komede weken

- Uiteenzetting schrijven.

Leerdoelen

Vandaag

Komende weken

Aan welke eisen voldoet een goede tekst ?

Een goede tekst:

1. ... is boeiend

         * onderwerp/tekst past bij publiek

                                        

Een goede tekst:

1. ... is boeiend

2. ... aantrekkelijk/goed leesbaar 

                                       * creatief

                                        * afwisseling in woordkeus en lengte zinnen

                                        

Een goede tekst:

1. ... is boeiend

2. ... aantrekkelijk/goed leesbaar 

                                       * creatief

                                        * afwisseling in woordkeus en lengte zinnen

                                        

Drie tips:

1. Noem de dingen bij hun naam: Mini in plaats van auto;

2. Gebruik dynamische werkwoorden: Gillen in plaats van praten;

3. Gebruik beeldende bijvoeglijke naamwoorden: Inktzwart in plaats van zwart.

Aantrekkelijk

Onaantrekkelijk

Ze trok lijkbleek weg.

Ze schrok

Ze schrok zich doot.

Ze schrok zo, dat ze flauwviel.

Een goede tekst:

1. ... is boeiend

2. ... aantrekkelijk/goed leesbaar

3. ... begrijpelijk

          * (werk)woorden worden goed gespeld

                                        

Maak een boeiende, creatieve zin
met de volgende woorden:
bloedrood - reuzenrad - 2e pers. tt [branden]

Waarom is het belangrijk om goed te kunnen spellen?

Spelling

Samen stellingen of samenstellingen?

Als twee (of meer) woorden samen één nieuw woord vormen, heet dat een samenstelling. 

Zo kun je met rug en zak de samenstelling rugzak vormen. 

Tussenletters bij samenstellingen

spelling                  voorbeeld

e of en                    zonnewijzer, pannenkoek, beresterk,                                                          koninginnensoep, koninginnedag, tarwemeel.

en                             eendenei

s                                stadsverwarming

er                              eiergerecht

Wat valt je op bij deze samenstellingen?

Samenstellingen in het Nederlands

rugzaktoerisme  

rugzaktoerismebranche

Engels: backpack tourism industry

Frans: industrie du tourisme sac à dos

Deens: rygsæk turisme industri

Duits: Rucksacktourismusbranche

Wat valt je op bij deze verschillende talen?

Samentrekkingen

In bepaalde gevallen is het mooier om woorden/woordgroepen 'samen te trekken'. 

- Binnen- en buitenlandse politiek.

- Im- en export.

- Linker- en rechterschoen.

- Lange en korte mouwen.

- Rode en bruine haren.

Wat valt je op bij deze samentrekkingen?

Welke spellingregel kun je bedenken?

zon zonwering zonneschijn zonsverduistering

Als je het weet, steek je je vinger op.

Welke spellingregel kun je bedenken?

man mankracht mannenkleding manshoogte

Als je het weet, steek je je vinger op.

Welke spellingregel kun je bedenken?

schaap schaapherder schapenwol schaapskleren

Als je het weet, steek je je vinger op.  

Wat heb je geleerd en/of wat is nieuw voor jou?

Huiswerk vrijdag 10 februari 2023

Bestudeer: 

theorie blz. 178 over samenstellingen met tussenklanken.

Maak: 

opdracht 3, blz. 178