Vrijheid - Levensbeschouwing
1 / 12
Items in this lesson
Slide 1 - Slide
Introductie
Deze les staat in het teken van vrijheid!
De laatste tijd horen we steeds vaker om ons heen dat we in Nederland in een ‘vrij’ land leven. Vrij om te zeggen wat je denkt, vrij om eigen keuzes te maken en vrij om te zijn wie je bent.
In deze les verkennen we wat vrijheid is, wat jullie zelf belangrijk vinden en tot slot hoe en waarom je samen vrijheid moet waarborgen.
Deze stellingen gaan over drie thema’s
1) Vrijheid om te zijn wie je bent
2) Vrijheid om te zeggen wat je wilt
3) Vrijheid om te doen wat je wilt
Kies één van de drie thema’s, of speel ze allemaal! Voeg eventueel stellingen toe, haal weg wat niet bij je groep past of pas stellingen aan. (Gebruik hiervoor de laatste (lege) slide.)
Na elke stelling is er een INFO/UITLEG toegevoegd. Hiermee kun je in je klas elke stelling en dialoog afronden.
Deze les staat in het teken van vrijheid!
De laatste tijd horen we steeds vaker om ons heen dat we in Nederland in een ‘vrij’ land leven. Vrij om te zeggen wat je denkt, vrij om eigen keuzes te maken en vrij om te zijn wie je bent.
In deze les verkennen we wat vrijheid is, wat jullie zelf belangrijk vinden en tot slot hoe en waarom je samen vrijheid moet waarborgen.
Deze stellingen gaan over drie thema’s
1) Vrijheid om te zijn wie je bent
2) Vrijheid om te zeggen wat je wilt
3) Vrijheid om te doen wat je wilt
Kies één van de drie thema’s, of speel ze allemaal! Voeg eventueel stellingen toe, haal weg wat niet bij je groep past of pas stellingen aan. (Gebruik hiervoor de laatste (lege) slide.)
Na elke stelling is er een INFO/UITLEG toegevoegd. Hiermee kun je in je klas elke stelling en dialoog afronden.
Slide 2 - Slide
Wat is vrijheid?
Kijk, daar begint het al… deze vraag is heel moeilijk te beantwoorden want vrijheid bestaat er op verschillende vlakken en op verschillende manieren. Kun je je bijvoorbeeld vrij (in je gedachten) voelen als je opgesloten zit? En wat als je in een dictatuur leeft maar dat zelf niet weet, voel je je dan vrij? Ben je het dan ook? Is vrijheid misschien ook een gevoel van jezelf?
In een samenleving zijn er voor elke vorm van vrijheid afspraken en regels nodig om die vrijheid te waarborgen. In Nederland vinden we dat heel belangrijk! Maar, regels...? Da's toch het tegenovergestelde van vrijheid? Tja… zo eenvoudig is het dus blijkbaar niet.
Kijk, daar begint het al… deze vraag is heel moeilijk te beantwoorden want vrijheid bestaat er op verschillende vlakken en op verschillende manieren. Kun je je bijvoorbeeld vrij (in je gedachten) voelen als je opgesloten zit? En wat als je in een dictatuur leeft maar dat zelf niet weet, voel je je dan vrij? Ben je het dan ook? Is vrijheid misschien ook een gevoel van jezelf?
In een samenleving zijn er voor elke vorm van vrijheid afspraken en regels nodig om die vrijheid te waarborgen. In Nederland vinden we dat heel belangrijk! Maar, regels...? Da's toch het tegenovergestelde van vrijheid? Tja… zo eenvoudig is het dus blijkbaar niet.
Slide 3 - Slide
Meningspel
Verdeel de klas in duo’s.
Elk duo krijgt 5 kaarten.
Elk duo krijgt 5 kaarten.
1. SUPER EENS (GROEN)
2. Eens (BLAUW)
3. Oneens (ORANJE)
4. HELEMAAL ONEENS (ROOD)
5. Geen mening (GRIJS)
We gaan vrijheid van verschillende kanten bekijken. Na elke stelling heb je met je duo kort de tijd (1 à 2 minuten) om deze samen te bespreken en een keus te maken tussen de kaarten.
Zijn jullie het meteen samen eens of oneens? Dan is het makkelijk kiezen.
Zitten jullie nog niet op een lijn?
Ga in dialoog!
Zoals je ziet hebt je naast ‘geen mening’, ‘eens‘ en ‘oneens’ ook de kaarten ‘HELEMAAL ONEENS’ en ‘ SUPER EENS’. Deze gebruik je als je echt een duidelijke mening hebt.
Belangrijk: jullie moeten samen één kaart kiezen! Leg deze kaart goed zichtbaar voor jullie op tafel.
Slide 4 - Slide
Klassensafspraken
Het is belangrijk om afspraken te maken over hoe je in de klas met elkaars mening omgaat. Er zijn namelijk altijd verschillen, zowel bij kleine als bij grote onderwerpen.
Het is belangrijk dat je je altijd bewust bent van je eigen standpunt en openstaat voor mening van de ander. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar is soms nog knap lastig. Het vormen en uiten van een mening is geen wedstrijdje ‘meeste stemmen gelden’. Er is altijd ruimte voor verschillende meningen.
Naar elkaar luisteren, elkaar begrijpen, maar het helemaal niet eens zijn… dat kan!
Maak afspraken over:
Hebben jullie al een set klassenafspraken of dialoogafspraken gemaakt? Perfect! Haal deze erbij. Zo niet, dan kan het handig zijn om eerst de les Pittige Gesprekken te doen.
Het is belangrijk om afspraken te maken over hoe je in de klas met elkaars mening omgaat. Er zijn namelijk altijd verschillen, zowel bij kleine als bij grote onderwerpen.
Het is belangrijk dat je je altijd bewust bent van je eigen standpunt en openstaat voor mening van de ander. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar is soms nog knap lastig. Het vormen en uiten van een mening is geen wedstrijdje ‘meeste stemmen gelden’. Er is altijd ruimte voor verschillende meningen.
Naar elkaar luisteren, elkaar begrijpen, maar het helemaal niet eens zijn… dat kan!
Maak afspraken over:
- Elkaar uit laten praten.
- Hoe luisteren we naar elkaar?
- Op je beurt wachten.
- Wat doen we als iemand echt even heel kwaad wordt?
- Hoe voegen we de mening van de iets meer verlegen klasgenoten toe?
- Wat gebeurt er als iemand zich niet aan de afspraken houdt?
Slide 5 - Slide
DEEL 1: Vrijheid om te zijn wie je bent!
Je mag zijn wie je bent in Nederland! Deze vrijheid is zelfs opgenomen in de wet. Zo mag je geloven wat je wil, heb je het recht om je eigen levensstijl te bepalen, mag je houden van wie je wil, en ben je de baas over je eigen lichaam. Niemand kan je over bovengenoemde punten opleggen wat je moet doen. In Nederland is dit een belangrijke vorm van vrijheid.
Dat klinkt allemaal heel mooi op papier, maar in de echte wereld zijn er toch wel wat situaties te bedenken waar het misschien een beetje schuurt…
Er volgen nu drie stellingen waar je je mening op kan geven.
Kies de kaart die voor jou het beste past.
Er is geen goed of fout, het gaat om je mening!
Je mag zijn wie je bent in Nederland! Deze vrijheid is zelfs opgenomen in de wet. Zo mag je geloven wat je wil, heb je het recht om je eigen levensstijl te bepalen, mag je houden van wie je wil, en ben je de baas over je eigen lichaam. Niemand kan je over bovengenoemde punten opleggen wat je moet doen. In Nederland is dit een belangrijke vorm van vrijheid.
Dat klinkt allemaal heel mooi op papier, maar in de echte wereld zijn er toch wel wat situaties te bedenken waar het misschien een beetje schuurt…
Er volgen nu drie stellingen waar je je mening op kan geven.
Kies de kaart die voor jou het beste past.
Er is geen goed of fout, het gaat om je mening!
Slide 6 - Slide
Stelling 1.1: Je mag je altijd kleden hoe je wil
Bespreken & kiezen ! (in duo's)
Bespreek de stelling en maak een samen keuze in ca. 2 minuten! Leg de kaart die jullie kiezen zichtbaar op tafel.
Loop als docent rond, zo zie je welke duo’s er snel een keus maken en welke leerlingen er wat langer over doen en in gesprek zijn. Ook kun je de interactie tijdens het duogesprek goed observeren. Dit is handig als je leerlingen straks aan het woord wil laten.
INFO/UITLEG: Met deze vraag wordt bespreekbaar dat media/vrienden/ouders allemaal op een andere manier invloed hebben op je keuzes. Hoe zit dat bij jou? Zeggen je ouders bijvoorbeeld weleens dat je dingen niet moet dragen? Reageren klasgenoten weleens op je uiterlijk? en hoe voelt dat?
En je kleedt je automatisch ook wel een beetje naar hoe het 'hoort'. Oftewel, naar wat de norm is. Want je gaat natuurlijk niet met een onderbroek op je hoofd naar de supermarkt, dat zou een beetje gek zijn.
Bespreek de stelling en maak een samen keuze in ca. 2 minuten! Leg de kaart die jullie kiezen zichtbaar op tafel.
Loop als docent rond, zo zie je welke duo’s er snel een keus maken en welke leerlingen er wat langer over doen en in gesprek zijn. Ook kun je de interactie tijdens het duogesprek goed observeren. Dit is handig als je leerlingen straks aan het woord wil laten.
GEBRUIK ONDERSTAANDE INFO EVENTUEEL OM DE LEERLINGDIALOOG TE BEGELEIDEN:
En je kleedt je automatisch ook wel een beetje naar hoe het 'hoort'. Oftewel, naar wat de norm is. Want je gaat natuurlijk niet met een onderbroek op je hoofd naar de supermarkt, dat zou een beetje gek zijn.
Slide 7 - Slide
Stelling 1.2: Bedrijven mogen mensen met tatoeages weigeren
Stap 1. In tweetallen: bespreek de stelling en maak een samen keuze in ca. 2 minuten! Leg de kaart die jullie kiezen zichtbaar op tafel.
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog: Wat vinden jullie? Welke meningen hebben we allemaal? Wat kunnen we van elkaars visie leren?
INFO/UITLEG:
Werkgevers hebben in Nederland de vrijheid om in specifieke gevallen bepaalde vormen van levensstijl niet zichtbaar te willen laten zien binnen hun organisatie. Dit is echter een regel van het bedrijf en deze moet goed onderbouwd zijn. Werknemers hebben op hun beurt weer de keus om wel of niet bij het bedrijf te werken. Het is dus aan de werkgever, en GEEN regel in Nederland. Daarnaast is het zomaar uitsluiten van werknemers op basis van uiterlijke kenmerken NIET toegestaan in Nederland. Dit valt onder Artikel 1: Gelijke behandeling en discriminatieverbod
Ingewikkeld... wat denken jullie?
Stap 1. In tweetallen: bespreek de stelling en maak een samen keuze in ca. 2 minuten! Leg de kaart die jullie kiezen zichtbaar op tafel.
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog: Wat vinden jullie? Welke meningen hebben we allemaal? Wat kunnen we van elkaars visie leren?
INFO/UITLEG:
Werkgevers hebben in Nederland de vrijheid om in specifieke gevallen bepaalde vormen van levensstijl niet zichtbaar te willen laten zien binnen hun organisatie. Dit is echter een regel van het bedrijf en deze moet goed onderbouwd zijn. Werknemers hebben op hun beurt weer de keus om wel of niet bij het bedrijf te werken. Het is dus aan de werkgever, en GEEN regel in Nederland. Daarnaast is het zomaar uitsluiten van werknemers op basis van uiterlijke kenmerken NIET toegestaan in Nederland. Dit valt onder Artikel 1: Gelijke behandeling en discriminatieverbod
Ingewikkeld... wat denken jullie?
Slide 8 - Slide
Stelling 1.3: Als je je op school raar gedraagt is het niet heel gek dat je gepest wordt.
Stap 1. In tweetallen
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
Slide 9 - Slide
Deel 2: Vrijheid om te zeggen wat je wil!
Er wonen in Nederland veel verschillende mensen. Iedereen heeft in Nederland recht op zijn/haar eigen mening en mag deze ook uiten. Dit mag je vinden, uitspreken of schrijven. Ook heb je het recht om te protesteren. Maar hoe zit dat dan met rekening houden met anderen?
Er wonen in Nederland veel verschillende mensen. Iedereen heeft in Nederland recht op zijn/haar eigen mening en mag deze ook uiten. Dit mag je vinden, uitspreken of schrijven. Ook heb je het recht om te protesteren. Maar hoe zit dat dan met rekening houden met anderen?
Slide 10 - Slide
Stelling 2.1: Je kunt niet altijd zeggen wat je wil
Stap 1. In tweetallen
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
INFO/UITLEG:
Deze vraag gaat over het recht om te zeggen wat je wil. Je hebt in Nederland de vrijheid om je te uiten. Vrijheid van meningsuiting... wat is dat ook alweer precies?
Het recht op vrijheid van meningsuiting betekent dat je mag denken, zeggen en schrijven wat je wilt, dat je mag lezen, luisteren en kijken wat je wilt, en dat je overal informatie mag verzamelen, want op basis daarvan kun je een mening vormen.
Maar je mag hierbij geen wetten overtreden, er zitten dus wel grenzen aan deze vrijheid. Je mag niet iemand bewust beledigen op basis van afkomst, levensovertuiging, handicap of seksuele voorkeur. En je mag ook niet anderen openbaar aanzetten tot discriminatie, haat of geweld.
De vrijheid om te zeggen wat je vindt of denkt is soms iets anders dan je houden aan gedragsafspraken die belangrijk zijn om goed en fijn met elkaar te kunnen omgaan. Denk bijvoorbeeld aan de afspraken op school, de buurt of thuis. Je zal niet overal zomaar altijd zeggen wat je vindt.
Stap 1. In tweetallen
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
INFO/UITLEG:
Deze vraag gaat over het recht om te zeggen wat je wil. Je hebt in Nederland de vrijheid om je te uiten. Vrijheid van meningsuiting... wat is dat ook alweer precies?
Het recht op vrijheid van meningsuiting betekent dat je mag denken, zeggen en schrijven wat je wilt, dat je mag lezen, luisteren en kijken wat je wilt, en dat je overal informatie mag verzamelen, want op basis daarvan kun je een mening vormen.
Maar je mag hierbij geen wetten overtreden, er zitten dus wel grenzen aan deze vrijheid. Je mag niet iemand bewust beledigen op basis van afkomst, levensovertuiging, handicap of seksuele voorkeur. En je mag ook niet anderen openbaar aanzetten tot discriminatie, haat of geweld.
De vrijheid om te zeggen wat je vindt of denkt is soms iets anders dan je houden aan gedragsafspraken die belangrijk zijn om goed en fijn met elkaar te kunnen omgaan. Denk bijvoorbeeld aan de afspraken op school, de buurt of thuis. Je zal niet overal zomaar altijd zeggen wat je vindt.
Slide 11 - Slide
Stelling 2.2: Online ben je veel vrijer om te zeggen wat je denkt
Stap 1. In tweetallen
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
INFO/UITLEG: Deze dialoog zou moeten gaan over of je online alles zomaar kan plaatsen. Ben je juist vrijer of voorzichtiger? Hoe denken de leerlingen over het geven van commentaar op klasgenoten? Wat zien ze bij anderen? En wat er eenmaal op het internet is geplaatst, dat blijft op het internet. Natuurlijk kun je anoniem heel veel doen, maar is alles online altijd terug te vinden? Hoe verstandig is het om online alles te zeggen wat je denkt?
Stap 1. In tweetallen
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
INFO/UITLEG: Deze dialoog zou moeten gaan over of je online alles zomaar kan plaatsen. Ben je juist vrijer of voorzichtiger? Hoe denken de leerlingen over het geven van commentaar op klasgenoten? Wat zien ze bij anderen? En wat er eenmaal op het internet is geplaatst, dat blijft op het internet. Natuurlijk kun je anoniem heel veel doen, maar is alles online altijd terug te vinden? Hoe verstandig is het om online alles te zeggen wat je denkt?
Slide 12 - Slide
Best ingewikkeld, die vrijheid…
Afsluiting
Vrijheid? Eenvoudig is het niet.
Maar wel heel erg mooi en belangrijk!
In Nederland is vrijheid gelukkig al heel lang een belangrijke kernwaarde waar iedereen hard voor werkt! De overheid doet haar best om vrijheid zo goed mogelijk te waarborgen. Op school heb je in ieder geval de mogelijkheid om over vrijheid en dit soort onderwerpen te praten en je mening te geven. Dat is niet in alle landen in de wereld vanzelfsprekend.
Twee afsluitende vragen voor de klas:
Hoe zouden we er samen voor kunnen zorgen dat iedereen zich vrij voelt?
Hoe kunnen we beter rekening houden met elkaar en wat zou jij hier zelf in kunnen veranderen?
TIP 1: Laat de leerlingen hier individueel over nadenken en dat opschrijven. Verzamel de briefjes en laat het onderwerp even bezinken. Kom er een volgende les op terug en maak concrete afspraken en doelen zodat iedereens vrijheid wordt gewaarborgd in jullie groep!
TIP 2: Deel de uitkomsten met je collega's van beeldende vorming en vraag of deze een inspirerende postercampagne wil opzetten voor de hele school!
Afsluiting
Vrijheid? Eenvoudig is het niet.
Maar wel heel erg mooi en belangrijk!
In Nederland is vrijheid gelukkig al heel lang een belangrijke kernwaarde waar iedereen hard voor werkt! De overheid doet haar best om vrijheid zo goed mogelijk te waarborgen. Op school heb je in ieder geval de mogelijkheid om over vrijheid en dit soort onderwerpen te praten en je mening te geven. Dat is niet in alle landen in de wereld vanzelfsprekend.
Twee afsluitende vragen voor de klas:
Wanneer voelen jullie je echt vrij?
Is dat bijvoorbeeld als de wind door je haren wappert op het strand? Of wanneer je danst, of wanneer je klaar bent met al je klussen en huiswerk?
Hoe zouden we er samen voor kunnen zorgen dat iedereen zich vrij voelt?
Hoe kunnen we beter rekening houden met elkaar en wat zou jij hier zelf in kunnen veranderen?
TIP 1: Laat de leerlingen hier individueel over nadenken en dat opschrijven. Verzamel de briefjes en laat het onderwerp even bezinken. Kom er een volgende les op terug en maak concrete afspraken en doelen zodat iedereens vrijheid wordt gewaarborgd in jullie groep!
TIP 2: Deel de uitkomsten met je collega's van beeldende vorming en vraag of deze een inspirerende postercampagne wil opzetten voor de hele school!
