7.4 Energie

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

7.4 Energie

Thema 7 Duurzaam leven

Wat weten we al?

Wat is een belangrijk aspect van gangbare landbouw?

1. Agro-ecologie toepassen
2. Duurzame landbouwpraktijken
3. Intensiteit van productie

Hoe noemen we het als een boer nooit 2 jaar achter elkaar hetzelfde gewas verbouwd?

1. Vruchtwisseling
2. Herbicidegebruik
3. Lokken
4. Natuurlijke vijanden

Wat is een kenmerk van biologische landbouw?

1. Ziekten worden bestreden met chemische bestrijdingsmiddelen.
2. Er worden geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt.
3. Dieren worden alleen binnen gehouden.
4. Er wordt veel kunstmest gebruikt.

Wat blijft aanwezig in de kringloop bij kringlooplandbouw?

1. De afvalproducten
2. De resten
3. De gassen
4. De mineralen

Wat is een belangrijk voordeel van het gebruik van precisielandbouw?

1. Verhoogt waterverbruik
2. Bespaart water
3. Verhoogt energieverbruik
4. Vermindert bodemvruchtbaarheid

Hoe worden ziekten en plagen voorkomen in verticale landbouw?

1. De ruimte staat open voor de buitenlucht
2. De ruimte wordt besproeid met pesticiden
3. De ruimte is goed afgesloten van buitenlucht
4. De ruimte wordt dagelijks schoongemaakt

Begrippen 7.3

• Bio-accumulatie
• Biologische landbouw
• Kringlooplandbouw
• Niet-selectieve bestrijdingsmiddelen
• Pesticiden
• Precisielandbouw
• Resistentie
• Selectieve bestrijdingsmiddelen
• Verticale landbouw
• Vruchtwisseling

Leerdoelen 7.4

• Je kunt de belangrijkste energiebronnen noemen met hun voordelen en nadelen.

Energiebronnen

De mens is de afgelopen jaren steeds meer energie gaan gebruiken, dit komt door:

• We gebruiken auto's, vrachtwagen en vliegtuigen.
• We gebruiken elektrische apparaten in ons huishouden.
• We verwarmen of koelen onze huizen
• We gebruiken energie om producten te maken in fabrieken.
• We gebruiken machines in plaats van menselijke arbeid.

De energie die we gebruiken, komt vooral uit aardgas, aardolie en steelkool. Andere energiebronnen zijn wind, zonlicht.

Fossiele brandstoffen

• Aardgas, aardolie en steenkool zijn fossiele brandstoffen. 
• Fossiele brandstoffen zijn miljoenen jaren geleden ontstaan uit resten van dode planten en dieren. 
• In die resten zaten veel energierijke stoffen. Die energie zit nu in aardgas, aardolie en steenkool. Bij verbranding komt de energie vrij.
• Fossiele brandstoffen zijn goedkoop om te winnen, gemakkelijk te gebruiken en te vervoeren.
• Nadelen zijn: ontstaan koolstofdioxide en afvalstoffen.
• Daarnaast kan de voorraad opraken.

Wat zijn fossiele brandstoffen?

1. Windenergie, zonne-energie, waterkracht
2. Aardgas, aardolie en steenkool
3. Kernenergie, biomassa, aardwarmte
4. Plutonium, uranium, thorium

Kernenergie

• Kernenergie ontstaat door het splitsen van atoomkernen van de brandstof uranium. 
• Daarbij komt warmte vrij. Met deze warmte wordt elektriciteit opgewekt.
• Hierbij ontstaat geen luchtverontreiniging en er komt ook geen koolstofdioxide vrij.
• Er ontstaat wel radioactief afval dat schadelijk is voor mensen en natuur. Een deel hiervan wordt hergebruikt.
• De rest wordt opgeslagen en is nog duizenden jaren gevaarlijk.
• Daarnaast kan de voorraad uranium uitgeput raken.

Hoe ontstaat kernenergie?

1. Door het verbranden van koolstofhoudende brandstoffen.
2. Door het splitsen van atoomkernen van uranium.
3. Door het opwekken van windenergie.
4. Door het gebruik van zonne-energie.

Duurzame energie

• Windenergie, zonne-energie, aardwarmte en waterkracht zijn bronnen van duurzame energie.
• Deze energie raakt nooit op en veroorzaakt geen milieuvervuiling.
• Energie uit biomassa wordt ook vaak duurzaam genoemd, maar daar is discussie over.
• Elektriciteit die wordt opgewekt met duurzame energie, noem je groene stroom.
• Elektriciteit die wordt opgewekt met fossiele brandstoffen, heet grijze stroom.

Hoe wordt elektriciteit opgewekt met fossiele brandstoffen genoemd?

1. Groene stroom
2. Grijze stroom
3. Duurzame energie
4. Zonne-energie

Zonne-energie

• Zonne-energie is energie van de zon in de vorm van warmte en licht.
• Zonne-energie is oneindig beschikbaar en er ontstaat geen koolstofdioxide.
• Het wordt bijvoorbeeld gebruikt voor zonneboilers om warm water te krijgen.
• Met zonnepanelen wordt elektriciteit opgewekt.
• Een nadeel is dat zonne-energie niet altijd beschikbaar is.

Windenergie

• Windmolens gebruiken windenergie om elektriciteit op te wekken.
• Windenergie is de bewegingsenergie van de lucht die wordt omgezet in elektrische energie.
• Daarbij ontstaat geen koolstofdioxide, maar werkt alleen als het waait.
• Veel mensen vinden windmolens geen mooi gezicht en noemen dat horizonvervuiling.
• Ook hebben mensen soms last van de schaduw van de draaiende wieken of de van lage bromtoon van de windmolens.
• Op de Noordzee zijn verschillende windmolenparken gebouwd.

Waterkracht

• Vroeger werd waterkracht al gebruikt in watermolens, bijvoorbeeld om hout te zagen of graan te malen. 
• In rivieren worden stuwdammen gebouwd waarmee elektriciteit wordt opgewekt.
• Waterkracht wordt dan opgevangen door de hoogteverschillen.
• De stroming van water tussen eb en vloed kan ook worden gebruikt om elektriciteit op te wekken.
• Deze energie wordt getijdenenergie genoemd.

Hoe wordt de energie van getijdenenergie opgewekt?

1. Door de temperatuur van het water
2. Door de wind die over het water waait
3. Door de stroming van water tussen eb en vloed
4. Door de maan die aan de hemel staat

Biomassa

• Een deel van de duurzame energie in Nederland komt uit biomassa.
• Biomassa bestaat uit energierijke resten van planten en dieren, zoals hout, tuinafval en mest.
• Biomassa kun je verbande, vergisten of vergassen.
• Bij verbranding komt energie vrij, door vergisten of vergassen ontstaat biogas. 
• Dat gas kan als brandstof worden gebruikt, dit is een biobrandstof.
• Biobrandstof wordt gemengd met benzine. Daardoor is minder aardolie nodig voor benzine.

Hoe kan biomassa worden gebruikt?

1. Filteren, centrifugeren of destilleren
2. Comprimeren, verhitten of bevriezen
3. Elektrolyseren, ioniseren of polymeriseren
4. Verbranden, vergisten of vergassen

Warmte

• Hoe dieper je de aarde in gaat, hoe warmer het wordt.
• Om de warmte uit de aarde te halen, wordt water door buizen diep in de grond gebracht. Daar warmt het water op.
• Het warme water wordt naar boven gepompt.
• Deze warmte wordt gebruikt om woningen en andere gebouwen te verwarmen.
• Een andere manier om warmte te gebruiken, is met een warmtepomp.
• Een warmtepomp haalt warmte uit de omgeving en geeft die in huis af.

Hoe wordt warmte gebruikt in woningen en gebouwen?

1. De warmte wordt gebruikt om woningen te verwarmen.
2. De warmte wordt omgezet in elektriciteit
3. De warmte wordt gebruikt voor koeling
4. De warmte wordt opgeslagen in de grond

Begrippen 7.4

• Biobrandstof
• Biomassa
• Duurzame energie
• Fossiele brandstof
• Getijdenenergie
• Kernenergie
• Waterkracht
• Windenergie
• Zonne-energie

Ik kan nu

• Je kunt de belangrijkste energiebronnen noemen met hun voordelen en nadelen.

Aan het werk!

Maken opdrachten 7.4 : 1 t/m 7

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken test jezelf 7.4

Veel goed? -> Maken 8+ online extra  7.4