Taalverzorging

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

H2 NN - Taalverzorging

Woordvolgorde in samengestelde zinnen 

nos.nl

Leerdoelen

- Je leert samengestelde zinnen herkennen.

Je leert voegwoorden herkennen. 

Je leert de persoonsvormen en de onderwerpen in samengestelde zinnen vinden. 

apps.noordhoff.nl

Enkelvoudige zinnen

Om samengestelde zinnen te begrijpen, moet je eerst weten wat enkelvoudige zinnen zijn. 

Enkelvoudige zinnen

          Ik zwem in het zwembad.                                                   De fans juichen.

enkelvoudige zinnen

Enkelvoudige zinnen zijn zinnen met één persoonsvorm (en één onderwerp).

Bijvoorbeeld:

Gisteren heb ik nasi gegeten bij de Chinees.

Daarvoor hebben we gezellig geschaatst op het IJsselmeer.

Samengestelde zinnen

Samengestelde zinnen zijn zinnen met meerdere persoonsvormen en onderwerpen. 

Deze zinnen worden bijna altijd verbonden door een voegwoord. 

Dit is theorie voor de tweede klas, maar elke brugklasser maakt al samengestelde zinnen.

Waarom maak je samengestelde zinnen?

• Samengestelde zinnen maken een tekst beter en prettiger leesbaar. 
• Samengestelde zinnen brengen samenhang in een tekst. 

Hoe dan?

Dat kun je onder andere doen door enkelvoudige en samengestelde zinnen af te wisselen. 

Enkelvoudige zinnen hebben één persoonsvorm, samengestelde zinnen hebben meer dan één persoonsvorm. Enkelvoudige zinnen zijn daardoor vaak korter dan samengestelde zinnen.

DUS

Enkelvoudige zin = 1 persoonsvorm en 1 onderwerp

Samengestelde zin = 2 persoonsvormen en 2 onderwerpen 

(of soms zelfs meerdere persoonsvormen en meerdere onderwerpen)

Hoe maak je samengestelde zinnen?

Samengestelde zinnen worden samengevoegd via voegwoorden. 

Kijk maar eens naar het rijtje met voegwoorden en naar de voorbeeldzinnen. 

diverse voegwoorden

en, maar, want, of, dus

terwijl, voordat, nadat, zodat, omdat, toen, als, wanneer, hoewel, echter, dat

(enzovoorts)

Let op!

Bij voegwoorden en, maar, of, want, dus blijft de woordvolgorde hetzelfde.

Bij andere voegwoorden zoals: als, nadat, omdat, terwijl, en toen verandert de woordvolgorde.

Van enkelvoudige naar 

samengestelde zinnen

Marloes neemt drinken mee. Levi zorgt voor de broodjes.

(in elke zin staat 1 PV en 1 OND)

Marloes neemt drinken mee en Levi zorgt voor de broodjes. 

(in de samengestelde zin staan 2 PV's en 2 OND's. Ze worden samengesteld via het voegwoord en). 

Van enkelvoudige 

naar samengestelde zinnen

Ik ga naar de tandarts. Ik heb kiespijn.

(in elke zin staat 1 PV en 1 OND)

Ik ga naar de tandarts, want ik heb kiespijn.

(in de samengestelde zin staan 2 PV's en 2 OND's. Ze worden samengesteld via het voegwoord want). 

Extra oefenen met samengestelde zinnen

Gebruik dan de volgende websites.

www.jufmelis.nl

leestrainer.nl

www.cambiumned.nl

Hoe ging het werken voor jou?

1. Goed, ik kon me concentreren en werkte lekker door
2. Niet goed, ik had geen zin en heb mijn best niet gedaan
3. Niet goed, ik wilde wel maar had last van klasgenoten
4. Niet goed, ik begreep de opdrachten en leerstof niet

Evaluatie 

1. wat ging er goed en wat minder?
2. is het leerdoel helder?
3.  weet je wat je moet doen?
4. heb je vragen en of opmerkingen?